در صورت هرگونه تعرض دشمن، پاسخ ما مشت آهنین خواهد بود

خبرگزاری دفاع مقدس: سمت هایی همچون آموزش سپاه همدان، عملیات سپاه همدان، فرمانده محور سر پل ذهاب، جانشین تیپ انصار الحسین(ع)، فرماندار و فرمانده پاوه، فرمانده لشکر 32 انصار الحسین(ع)، فرمانده لشکر قدس گیلان، مسئول عملیات نیروی زمینی سپاه، فرمانده لشکر 3 نیرو مخصوص آذربایجان غربی، فرمانده قررگاه نجف و لشکر 4 بعثت، فرمانده دانشگاه علوم و فنون سپاه، معاون عملیات ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی از جمله مسئولیت های وی است. همین سابقه وی باعث شده تا منبعی از تجربه و علم در او ذخیره شود. هفته دفاع مقدس بهانه ای بود تا با وی به گفتگو بنشینیم و از دفاع مقدس تا وضعیت امروز که تبعات دفاع مقدس است را از وی جویا شویم. در ادامه گفتگوی ما با پیشکسوت دفاع مقدس سردار «علی شادمانی» که در حال حاضر معاون عملیات ستاد کل نیرو های مسلح است را می خوانید.

سردار! در ابتدای گفتگو برای این که زمینه مناسبی برای ورود به بحث داشته باشیم لطف کنید در رابطه با سیر دفاع در دوران دفاع مقدس توضیح دهید.

اگر بخواهیم در رابطه با سیر دفاع در دوران دفاع مقدس صحبت کنیم، باید این موضوع را بر اساس شرایط دفاعی کشور بررسی کنیم. بنابراین به نظر بنده سیر دفاعی کشور در این دوران به پنج مرحله تقسیم می شود. در واقع این تقسیم بندی بر اساس شرایط دو طرف انجام می شود.

اولین مرحله در با آغاز حمله رسمی عراق به جمهوری اسلامی ایران آغاز میشود. البته پیش از آن نیز بارها تجاوزات مرزی از سوی عراق صورت گرفته بود. بعضا تجاوز های صورت گرفته را میتوان بر اساس گزارش هایی که ما به سازمان ملل به طور رسما اعلام میکردیم شمرد. که رقم آن به 637 مورد رسید. ولی 31 شهریور 59 این حمله صورت سراسری گرفت. قبل از آن بعضا فرماندهان نظامی بخصوص نیروهای سپاه در مرزها با ارتش صدام درگیر بودند و جنگ غیر رسمی شروع شده بود. مدافعان خرمشهری، خرمشهر بر این باورند که 10 روز قبل از 31 شهریور در مرز شلمچه و بندر خرمشهر جنگ با عراق آغاز شده بود.

حمله سراسری در 31 شهریور به قصد اشغال تهران و یا در حالت حداقلی اشغال خوزستان و به دستور رسمی صدام آغاز شد. این مرحله را میتوان مرحله تجاوز نامگذاری کرد که در طی آن دشمن به جز معدودی از محورها به سرعت و بدون مقاومت وارد خاک ایران شد و پیشروی کرد.

مرحله دوم مرحله مقاومت بود که در این مرحله شاهد مقاومت های محدودی در مقابل دشمن هستیم. مثلا در خرمشهر و چند جبهه دیگر عده ای از اقشار نظامی و غیرنظامی با حداقل امکانات مقابل دشمن تا بن دندان مسلح ایستادگی کردند. 34 روز مقاومت خرمشهر جزء این مرحله است.

*یعنی حرکات نیروهایی همچون شهید علم الهدی، شهید چران و غیور اصلی در این برهه می گنجد؟

بله. این موضع باعث شد دشمن از پیشروی سریع باز بماند و مواضع پدافندی ایجاد کند. اما مرحله سوم، مرحله پدافندی با آفند محدود بود. این مرحله حدود شش ماه به طول انجامید. یعنی پدافند و خطوط پدافندی تثبیت شد و در برخی مواقع نیروهای مردمی اقدام به تک میکردند. از مشخصات این دوره ریاست جمهوری بنی صدر است و مشکلاتی که نیروهای مردمی بعنوان عامل اصلی آفندهای محدود با آن سر و کار دارند. البته چهار عملیات ارتش به فرماندهی بنی صدر در همین مرحله دچار شکست شده و قسمت زیادی از تجهیزات ارتش از بین می رود.

شهادت شهید علم الهدی و یارانش هم در اثر همین بی تدبیری ها و یا خیانت های بنی صدر بود. با عزل بنی صدر و خلع او از ریاست جمهوری و حذف لیبرال ها از جریان انقلاب مرحله چهارم آغاز میشود که به طور مشخص عملیات ثامن الائمه(ع) آغاز این مرحله است و شاخصه مهم این دوران همکاری ارتش و سپاه و انجام عملیات های مشترک و بزرگی مثل، ثامن الائمه(ع)، طریق القدس، فتح المبین و الی بیت المقدس است. این مرحله آزادسازی مناطق اشغالی را هم به همراه داشت. با انجام عملیات الی بیت المقدس دیگر عمده سرزمین های تحت اشغال عراق آزاد می شود.

*این آزادسازی در جبهه غرب هم بود؟ یعنی با توجه به این که عملیات الی بیت المقدس در جنوب و جبهه خرمشهر انجام شد چگونه جبهه های غرب هم آزاد سازی شد؟

عراق بعد از این که ما اقدام به باز پس گیری خرمشهر کردیم، احساس کرد که ما به بصره خیلی نزدیکیم و لذا تعلل نیرو در جبهه های غرب و داخل مرزهای ایران دیگر برایش توجیه نداشت و باید نیروهایش را برای دفاع از بصره در منطقه جنوب متمرکز می کرد، از طرفی هم تعداد چند ده هزار نفر از نیروهایش در طی این چند عملیات اخیر به اسارت نیروهای ما در آمده بودند و کمبود نیرو برای صدام احساس می شد. یعنی عقب نشینی عراق تا مرز در جبهه غرب، بنا به دلایل تاکتیکی بوده است.

اما در ادامه سیر دفاعی که گفتم، مرداد 61 با عملیات رمضان مرحله بعد که طولانی ترین مرحله دفاع مقدس است آغاز میشود. با آزاد سازی خرمشهر دشمن در جبهه جنوب کاملا به سر حدات مرزی عقب رانده شد. با این وجود سیاست جمهوری اسلامی در قبال صدام توسط حضرت امام(ره) تعقیب و تنبیه متجاوز اعلام شد و در این مرحله عمده عملیات ها به قصد ورود به خاک عراق و یا در داخل مرزهای این کشور انجام شد و تا پذیرش قطنامه 598 از شوی ایران ادامه پیدا کرد، البته کش و قوس فراوانی هم داشت.

*بعد از دفاع مقدس این روند چگونه پیگیری شد؟

استراتژی ما بر اساس دکترین امنیتی جمهوری اسلامی دفاع همه جانبه با بهره گیری از همه فرصت ها و ظرفیت است و این با دفاع مقدس به نیروهای ما القا شد.

*به تاثیرات دفاع مقدس اشاره کردید لطفا در این باره توضیحات بیشتری بدهید و بعد به مباحث دفاعی حاصله بپردازید.

اولین نتیجه ای که دفاع مقدس داشت تقویت خود انقلاب اسلامی بود. دفاع مقدس موجب تقویت انقلاب اسلامی و مدافعان انقلاب و انسجام آن شد. دومین دستاوردی که داشت این بود که تمام سرزمین های اشغالی توسط عراق باز پس گیری شد و دشمن ناکامی خود را رسما بصورت کتبی اعلام کرد و قرارداد الجزیره را دوباره پذیرفت و تا مرزهای مشخص شده در این قرارداد عقب رفت و تمام بندهای قطعنامه 598 را به اجرا در آورد.

سوم این بود که جمهوری اسلامی نه تنها تضعیف نشد بلکه با دفاع مقدس مستحکم تر شده و قدرت یافت و امنیت کامل را تجربه کرد. امروز امنیت کامل ما در سایه هشت سال دفاع مقدس است. در دفاع مقدس همه دشمنان رو و پشت صحنه شکست را پذیرفتند. اعراب مرتجع منطقه، آمریکا، شوروی و صدام به طور کلی در خلال دفاع مقدس متوجه شدند که با یک نیروی قدرتمند طرف هستند و این نیرو میتواند با اراده خویش بر تمام مشکلاتش فائق آید و تمام طرح هایشان برای آسیب زدن به کشور و انقلاب ما بوسیله صدام به طور کلی منتفی شد.

دستآورد دیگر این بود که ما در دفاع مقدس کینه ورزی و حقد دشمنان را عملا دیدیم. این باورمان شد که دشمنان خطرناکی را داریم، دشمنانی که اگر بتوانند نخواهند گذاشت حتی دقیقه ای هم ما بمانیم. دشمنانی که مخالف شعار اسلام خواهی و روحیه استکبار ستیزی هستند و همیشه دنبال منافع ابر قدرتی خود هستند. ولی شعار ما در این زمینه پایدار و ماندنی شد.

*عینیت این دستآوردها کجا دیده میشود؟

ما در سال 82 شاهد حمله آمریکا به منطقه به بهانه زدودن طالبان و حمله به افغانستان و همچنین حمله به عراق به بهانه سلاح های کشتار جمعی بودیم. آمریکا در این حین ایران را بارها تهدید به حمله کرد ولی هیچگاه اراده ای برای حمله در خود مشاهده نکرد. این به خاطر فداکاری ها و آمادگی هایی بود که در اثر دفاع مقدس در نیروهای مسلح و در مردم ایجاد شده بود. اقتدار ملی ما در اثر دفاع مقدس و قاطعیت رهبری انقلاب هم عامل دیگر این مسئله بود. دشمن به منطقه لشکرکشی کرد تا از طریق عراق و افغانستان  برای حمله به ایران سرپل ایجاد کند و اگر بتواند نظام جمهوری اسلامی را ساقط کند و در حالت حداقلی بتواند مسئولان جمهوری اسلامی را با خود همراه سازد و مواضع آن ها را به سمت خواسته های خود تعدیل نماید.

*فرمودید علت این عدم حمله دستآوردهای دفاع مقدس است، بیشتر توضیح می دهید؟

البته این بار به درستی فهمیدند که هر نوع حمله هزینه بسیار سنگینی را به دوششان خواهد کشید و اگر حمله کنند آغاز این حمله پایانی خواهد بود بر خود آن ها، مرحله اول این سقوط حتما فروپاشی اسرائیل است و حمله به ایران با سرنوشت اسرائیل و منافع خود آن ها در هم طنیده شده است. در واقع این را هم به آن ها تفهیم کرده ایم که هر گونه حمله به ایران و مواجه شدن با ایران قطعا با پاسخ خیلی سخت و قاطع ما مواجه میشود و کنترل آن اوضاع از دست آن ها خارج خواهد بود. دفاع مقدس صحنه آزمون عمل یآن ها بود.

به علاوه تجربه ما به عنوان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در دوران دفاع مقدس و هم بعد از آن و تسلیحات نظامی که کارشناسان تسلیحاتی و تحقیقاتی در راستای دفاع همه جانبه طراحی و تولید کردند، قدرت نظامی ما را نسبت به دوران دفاع مقدس صد ها برابر کرده و دشمن هم متوجه این است. در صورت هر گونه حمله و تعرض به طور حتم مشت آهنین ما پاسخی قاطع و سرسختانه به دشمن خواهد بود.

*حال که به دستآوردهای ما از دفاع مقدس و بعد از آن پرداختید در رابطه با آن توضیح بیشتری بدهید، بخصوص در رابطه با تهدیداتی ما از جانب دشمنان با آن مواجه هستیم و برای آن تهدیدات برنامه ریزی کرده ایم؟

از زمانی که ما دشمن را در منطقه مشاهده کرده ایم به رصد رفتار های او پرداخته و با توجه به توان خود و دشمن و نوع تحرکاتش دفاع ناهمطراز را در مقیاس مقابله با نیروهای فرامنطقه ای طراحی کرده ایم. ابتدا به شناخت و دقیق از آیین متجاوز پرداخته و سعی کردیم از توان دشمن یک شناخت دقیق میدانی و واقعی را کسب کنیم. سمت و سوی دکترین ها واستراتژی های دفاعی را به گونه ای پیش بینی کرده ایم که در برابر دشمن و آغازگری تجاوز او غافلگیر نشویم. در هر جایی که دشمن قصد تجاوز بکند چه زمین، چه دریا و چه آسمان با این روش ها با او مقابله کرده و منهدمش میکنیم. یعنی اگر دشمن بخواهد در چند جبهه با ما درگیر شود هم ما طراحی های لازم برای مقابله و انهدام دشمن را داریم و سعی کردیم برآوردمان از این میدان یک برآورد عملیاتی، میدانی و دقیق باشد.

*نقش بسیج در تحقق این ظرفیت هایی که به آن ها اشاره کردید چگونه بوده؟

در ایجاد تمام این ظرفیت ها در واقع نقش بسیج  نقش اصلی و کلیدی بوده، چه در خطوط دفاعی و چه در رابطه با حفظ کشور از تهاجم دشمن در ابعاد مختلف دیگر از جمله پشتیبانی و تحقیقات و از سویی آموزش عمومی و انجام انواع ماموریت هایی که نیروهای مسلح و حتی غیرنظامی برعهده دارند را بسیج بعنوان بدنه مردمی سپاه و انقلاب انجام میدهد. می توانیم بگوییم که بسیج همچنان نقش بی بدیلی را  برای کشور ایفا میکند و این در رابطه با سپاه که موظف است ظرفیت های بسیج را به درستی بهره برداری کند و امکان دفاع از کشور را برای خود با استفاده از ظرفیت بسیج ایجاد و تقویت کند خیلی مهم است. مخصوصا در بعد ماموریت خیلی حساس جنگ نرم که همین حالا هم سپاه و بسیج درگیر این جنگ هستند و در آن نقش اول را بازی میکنند و در میدان درگیر هستند. بسیج باید بیش از این مهیا شود و حمایت شود و مسئولان کشور باید بسیج را در ماموریت هایش چه امر به معروف و چه مقابله با تهدیدات نرم و سخت یاری کنند.

*موضع ما در قبال سوریه چیست؟ دقیقا میدانیم سوریه بهانه است و اصل دشمنی با ایران بوده با تواجه به این موضع ما را بفرمایید.

در داستان سوریه دشمنان اسلام علاوه بر این که برای داخل کشور ما برنامه دارند و در حال مبارزه دائمی با ما هستند در جبهه مقاومت هم ورود پیدا کرده اند و جنگی را به راه انداخته اند که ابتدا در لبنان و فلسطین و بعد امروز دامنه آن به سوریه کشیده شده است. این به این خاطر است که آن ها قصد دارند لااقل اگر نتوانستند به ایران حمله مستقیم کنند در مقابل، جبهه مقاومت را تضعیف نمایند. و تامینی برای رژیم صهیونیستی باشند. ولی مشاهده میکنید که ملت سوریه در کنار تدابیر رئیس جمهور خود توانسته اند با روحیه عالی در مقابل دشمنان بیستند و در کنار حمایت های معنوی ای که ما از سوریه میکنیم این روحیه مضاعف شده و صدای شکستن استخوان های دشمن در این کشور به خوبی دارد شنیده میشود. این روند طوری شده که زمانی که دشمن عجولانه تهدید صریح به حمله کرد در مقابل این تهدید نوع و ماهیت عملکرد سوریه و ما طوری شده که ابتدا بحث از تاخیر و حالا بحث لغو این موضوع در دستور کار او قرار گرفته است. 

گفت و گو از علیرضا جلالیان