به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، متن زیر گزارش حجت الاسلام محسن الویری از سفر به استان گلستان و دیدار با برخی از مدیران حوزه‌های علمیه اهل سنت این استان است که در ادامه می‌خوانید؛
روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هفتم و هشتم بهمن ۱۳۹۸ به یُمن پیشنهاد و پیشگامی سازمان تبلیغات اسلامی فرصتی دست داد که دیدارهایی کوتاه ولی بسیار خوب و روحیه‌بخش با برخی مدیران حوزه‌های علمیه اهل سنت استان گلستان صورت گیرد. این دیدارها آنقدر روح‌نواز بود که دیگر مجالی برای اشاره به زیبایی‌های طبیعت و رمزآلودگی جاده‌های نیمه‌کوهستانی و پیام خانه‌های بدون حیاط و آداب و رسوم پذیرایی‌ها و میهمان‌نوازی‌های بسیار گرم و صمیمانه و کریمانه ترکمانان عزیز نیست.
به گفته رئیس مرکز بزرگ اسلامی شمال کشور یک صد و سه مدرسه علمیه در سطح استان گلستان وجود دارد. سطوح فعالیت این مدارس متفاوت است و برخی از آن‌ها با چهار یا پنج طلبه و برخی دیگر تا یکصد و پنجاه طلبه دارند. این مدارس که بر اساس برنامه‌های مصوب شورای برنامه‌ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت کشور فعالیت می‌کنند به دلیل نوع تعامل علمای دین با مردم از مهمترین عوامل هویت‌بخش و روشن نگاه داشتن چراغ دین و معنویت در این خطه از کشورمان هستند و بی‌تردید یکی از ریشه‌های نجابت و صمیمت و انصاف و روحیه همگرای اقوام ترکمن را باید در این مدارس جستجو کرد. موقعیت این مدارس در فضای کالبدی شهرها و روستاها و باز بودن درِ آن به روی توده مردم برای حضور در مدرسه و یا مسجد وابسته به مدرسه برای فراگیری قرآن و شرکت در مراسم نماز جماعت پنج‌گانه، ختم قرآن، ذکر خواجگان، نماز تراویح و مانند آن نمونه‌ای بسیار موفق برای پیوند نهاد علم و اجتماع را به نمایش گذاشته است.
هدف بنده از حضور در این دیدارها که آقایان حجت الاسلام آقای کمالی از دست‌اندرکاران اداره کل ادیان و مذاهب سازمان تبلیغات اسلامی و آقای علیرضا کریم‌کُشته کارمند خدوم و دغدغه‌مند سازمان تبلیغات اسلامی هم در آن‌ها حضور داشتند، ظرفیت‌سنجی ایجاد یک فضای پژوهشی با هدف غایی فعال ساختن ظرفیت مدارس علوم دینی اهل سنت برای تقویت ارتباطات علمی (دینی) با کشورهای همسایه با رویکرد تمدنی بود. این توضیح لازم است که نظام آموزشی و گستره خدمات اجتماعی طلاب و دانش‌آموختگان مدارس علوم دینی شیعی و سنی تفاوت‌هایی آشکار و کاملاً طبیعی با هم دارد و همکاری در این زمینه‌ها نمی‌تواند گسترده باشد و طبعاً محدود به روش‌ها و مهارت‌ها و حداکثر فراگیری زبان عربی باقی خواهد ماند، ولی حیطه پژوهش چنین نیست و می‌توان در آن، به مفهوم درست کلمه به همکاری‌های مهارتی و محتوایی اندیشید؛ اما پژوهش در حوزه‌های علمیه اهل سنت به ویژه در استان گلستان نزدیک به صفر است. برگزاری کارگاه‌هایی مانند آموزش انواع مهارت‌های پژوهشی از جستجوی روش‌مند گرفته تا مقاله‌نویسی برای طلاب نخبه سطوح بالا می‌تواند نقطه آغازی برای همکاری‌های پژوهشی در آینده دور باشد.
نتیجه این دیدارها در یک کلام، شکل‌گیری ایده «از فراگیری مهارت‌های پژوهشی تا تقویت بینش تمدنی» است که ان شاء الله با همفکری دوستان میز تمدن و مدیران مدارس اهل سنت استان گلستان و دوستان دردآشنای دیگر آن را دنبال خواهم کرد.
نکات مشترک این دیدارها را در محورهای زیر می‌توان برشمرد:
• انصاف در بیان خدمات نظام جمهوری اسلامی به مناطق سنی‌نشین استان گلستان
• تقدیر از حمایت‌های شخص رهبر معظم انقلاب از حوزه‌های علمیه اهل سنت مانند دادن شهریه
• اشتیاق زائد الوصف مدیران مدارس دینی برای خدمت به جامعه
• کوشش حداکثری مدیران مدارس برای تأمین رفاه و امکانات تحصیلی طلاب و گسترش فضا و امکانات
• بی‌اطلاعی نسبی مدیران مدارس از دایره فعالیت‌های رایج در مدارس علوم دینی شیعی
• بی اطلاعی نسبی مدیران مدارس از جریان‌های اندیشه‌ای جهان اسلام معاصر
دیدار با عصام‌الدین گوگلان جانشین مدیر مدرسه علمیه چنارلی
مدرسه چنارلی ظاهراً قدیمیترین مدرسه اهل سنت استان گلستان است که در سال ۱۳۰۷ ش. به دست مرحوم شیخ اراز محمد ایشان (متوفای ۱۳۱۰ ش.) دانش‌آموخته خیوه و بخارا تأسیس و بعدها از سوی فرزندشان استادمحمد ایشان اداره شده است. استاد محمد منشأ خدمات بسیار از جمله راه‌اندازی یک مدرسه غیرانتفاعی جدید با دعوت ملعمانی از شهرهای دور و نزدیک، تأسیس دار الایتام و دار الارامل و حل منازعات بین طوایف ترکمن بوده است. شرح آن چه بر این خاندان گذشته است نیازمند گردآوری در یک مجموعه و تدوین یک کتاب است که ان شاء الله روزی این کار از سوی بازماندگان صورت گیرد.
مدیریت کنونی مدرسه بر عهده استاد حاج صلاح‌الدین آخوند گوگلان است که در روز دیدار ما مشهد مشرف بودند و ما میهمان برخورد بسیار صمیمی و همراه با میهمان‌نوازی فرزند ایشان آقای دکتر عصام الدین آخوند گوگلان بودیم. این دیدار به مرور تاریخچه بنا و سیر تحول بنا و برنامه مدرسه و نظام آموزشی و مانند آن گذشت.
به دعوت عصام‌الدین آخوند در جمع طلاب مدرسه صحبتی کوتاه داشتم که در آن به این سه محور اشاره کردم: بایسته‌های عالم دینی (تربیت علمی و معنوی خود و احساس مسؤولیت نسبت به جامعه)، لزوم شناخت درست موقعیت خود و شکر نسبت به آن و استفاده درست از نعمت جوانی و امکانات تحصیلی.
به گفته دکتر عصام‌الدین روزهای دوشنبه (بعد از نماز عصر تا اذان مغرب) و پنج‌شنبه (پس از نماز مغرب) مراسم ذکر خواجگان در این مدرسه بر پاست. این مراسم حدود چهل و پنج تا هفتاد و پنج دقیقه به درازا می‌انجامد.
مدرسه علمیه شیخ عبدالقادر داغستانی
پس از اذان مغرب دوشنبه هفتم بهمن ۱۳۹۸ برای دیدار با آقای عباس آخوند علیزاده وارد مدرسه علمیه شیخ عبدالقادر داغستانی در شهر گُلیداغ شدیم. آقای عباس آخوند علیزاده بلافاصله ما را به منزل خود دعوت کردند و گفت و شنیدها در منزل ایشان صورت گرفت. شیخ عبدالقادر داغستانی (۱۳۴۰ ش.) که به همراه برادرش ابراهیم آخوند داغستانی در مجاورت همین مدرسه و مسجد به خاک سپرده شده است، پس از سلطه کمونیست‌ها از داغستان به ایران آمد و در ایران نیز به دلیل مخالفت با قانون کشف حجاب رضاخان به عراق رفت و پس از هشت سال دوباره به این منطقه بازگشت و این حوزه را بنا نهاد. خاطرات شیخ عبدالقادر به همراه چند قطعه عکس در قالب یک رمان کوتاه به قلم آقای هادی خرمالی در کتابی با عنوان "مهاجران داغستان؛ بر اساس زندگی واقعی عبدالقادر آخوند داغستانی" تدوین و از سوی انتشارات ایل آرمان چاپ شده است.
این مدرسه دارای بخش خواهران هم هست و ۱۵۰ طلبه خواهر در سطوح مختلف آن مشغول تحصیل هستند. جالب اینجاست که تدریس در همه سطوح بخش خواهران این مدرسه تنها بر عهده بانوان بدون مشارکت آقایان است.
دیدار با محمد آخوند دبیری
دوشنبه شب هفتم بهمن ۱۳۹۸ پس از نماز عشاء به دیدن محمدآخوند دبیری امام جمعه و رئیس مدرسه علمیه دینیه تَمَر قَرَه قوزی مرکز دهستان تَمَران از بخش مرکزی کلاله رفتیم. ایشان هم با نهایت صمیمیت و احترام پذیرای ما بودند و در دیدار کوتاهی که داشتیم به اجمال در جریان روند فعالیت‌های مدرسه قرار گرفتیم و متقابلاً اهمیت ورود طلاب نخبه به عرصه پژوهش مورد تأکید قرار گرفت.
دیدار با دوست محمد آخوند میرحسن زاده
اولین دیدار روز سه‌شنبه هشتم بهمن ۱۳۹۸ با دوست محمد آخوند میرحسن زاده (متولد ۱۳۱۴ ش.) مدیر مدرسه علوم دینی عرفانی کلاله بود. از توضیحاتی که در باره تفاوت قید برهانی و عرفانی در نام برخی مدارس دریافت کردم چنین برمی‌آید که مدارس دارای قید برهانی بیشتر رویکرد کلامی ماتریدی دارند و مدارس دارای قید عرفانی رویکرد نقشبندی.
استاد محمدآخوند با وجود کهولت سن و کسالت با گرمی ما را در منزل بسیار ساده خود به حضور پذیرفتند و سپس همراه ما در یکی ازحجره‌ها به همراه چند تن از استادان برای گفت‌وگو حضور یافتند. بنای این مدرسه در حال تکمیل است. طبقه اول این بنا ویژه مدرسه است و در طبقه دوم آن، مراسم نماز جماعت برپا می‌شود و قرار است مکانی برای بانوان هم فراهم آید.
دیدار با محی‌الدین آخوند احمدی
محی‌الدین آخوند احمدی مدیر مدرسه علمیه عرفانی احمدیه در روستای قوجمز کلاله است. این مدرسه در سال ۱۳۲۶ ش. تأسیس شده است و در شمار مدارس دینی کهن ترکمن قرار دارد. ساختمان کنونی مدرسه که بنای آن در سال ۱۳۸۴ ش. به پایان رسیده دو طبقه و ۲۴ حجره دارد. یک بنای ویژه خواهران هم در سال‌های اخیر ساخته شده است. به روش مدارس اهل سنت یک مسجد هم در کنار مدرسه بنا نهاده شده است. دیدار ما در تالار ویژه درس و ملاقات‌ها در منزل محی‌الدین آخوند صورت گرفت.
دیدار با محمدامین آخوند صفری امام جمعه فراغی
شهر فراغی همان بخش پیشکَمَر کلاله است که در بهمن ماه ۱۳۹۱ بر اساس مصوبه هیأت دولت و از ادغام چند روستا شکل گرفته است. نام فراغی نیز اشاره به تخلص مختومقلی فراغی (۱۱۶۹ ش. / ۱۱۹۸ ق.) شاعر منتقد و پرآوازه ترکمن دارد که مزار او اکنون در چهل کیلومتری کلاله در روستای آق‌تقه قرار دارد.
محمدامین آخوند در کنار توضیحات مربوط به مدرسه دینی خود که خارج از شهر فراغی واقع است، در نقد نگاه وهابیون که توسل به غیر خدا را جائز نمی‌شمرند از تجربه شخصی خود برای توسل به امام رضا علیه السلام در یک قضیه پزشکی همراه با غربت از سر صداقت و صمیمیت و معنویت سخن گفت و نیز رؤیای صادقه یکی از آشنایانش برای این که خداوند فرزندی به نام رضا به او ارزانی خواهد کرد و ماجرای شنیدنی نامیده شدن این فرزند به رضا را برایمان تعریف کرد و توضیح داد که بر همین اساس مسجدی به نام مسجد امام رضا علیه السلام روبروی منزل خود تأسیس کرده است. همو تعریف کرد که در ماجرای شهادت حاج قاسم سلیمانی بارها و بارها گریستم ولی بیشتر بابت این که چرا کار در بعضی کشورهای اسلامی به اینجا رسیده است که یک کافر از آن سر دنیا به خود اجازه می‌دهد که تا اینجا بیاید و یک سردار اسلام را به شهادت برساند و سران این کشورها فقط تماشا و حتی گاه مشارکت کنند.
دیدار با احمدآخوند قربانپور
مقصد بعدی ما در دیدارهای سه‌شنبه هشتم بهمن ۱۳۹۸ حوزه خاتم الانبیا و دیدار با احمد آخوند قربانپور بود. این حوزه نیز که ساختمانی نو و در دست تکمیل دارد در شهر فراغی قرار دارد. احمد آخوند قربانپور که تا چندی پیش امام جمعه اصلی شهر فراغی بود و اکنون نیز به عنوان امام جمعه موقت اقامه نماز می‌کند، بحمد الله پیگیر برخی جریان‌های فکری جهان اسلام هم هست و در تحلیل مسائل اجتماعی نیز ذهنی انسجام‌یافته داشت. آخوند قربانپور یک جلسه هفتگی تفسیر قرآن را هم اداره می‌کند که به گفته یکی از دوستان بیش از هزار نفر در آن شرکت می‌کنند.
دیدار با محمدامین آخوند آدینه
آخرین حلقه دیدار با مدیران مدارس علمیه دینیه کلاله و اطراف آن با محمدامین آخوند آدینه در روستای گوکجه بود. تمرکز مدرسه علمیه ایشان در گوکجه بر بانوان است و به باور ایشان بانوان تربیت شده در این مدرسه که از مناطق و روستاهای مختلف هستند در عمل توانسته‌اند یک تحول فرهنگی مثبت در این منطقه ایجاد کنند و به عنوان مثال مظاهر و ظواهر نامطلوب فرهنگی در مجالس عمومی این منطقه مدت‌هاست که بسیار کم شده است. گشاده‌رویی، مزاح، حسن خلق و وسعت نظر آخوند آدینه به راستی ختام مسک این دیدارها بود.
منبع: مهر
انتهای پیام/ 900
