به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، کتاب «سناریوهای آینده عربستان» (در بازآرایی ژئوپلیتیک مطلوب ایران در منطقه) به قلم رحیم ایلغمی سراسکانرود، سجاد محسنی و سهیل گودرزی به نگارش درآمد و توسط دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی منتشر شد.
عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای غرب آسیا تلاش کرده تا با خروج از سیاست محافظه‌کارانه پیشین، رویکردی فعالانه‌تر را در سیاست خارجی دنبال کند. این مسئله زمانی اهمیت می‌یابد که کادر جدید سیاسی این کشور همواره خود را در رقابتی پایان ناپذیر با جمهوری اسلامی بداند.
در سوی مقابل جمهوری اسلامی نیز به عنوان مهم‌ترین رقیب سیاسی و ایدئولوژیکی عربستان در منطقه، تلاش دارد تا شناختی دقیق از عربستان و آینده سیاست خارجی این کشور به دست آورد. براین اساس اثر حاضر به دنبال آن است تا به این سوال پاسخ دهد که آینده عربستان سعودی چگونه خواهد بود؟ و چه تأثیری بر سیاست‌های جمهوری اسلامی خواهد گذاشت؟
برای پاسخ به این پرسش تلاش شده است تا سناریوهای آینده عربستان سعودی برپایه الگوی آینده پژوهی تدوین شود. برای دستیابی به این هدف ابتدا پویشی جامع از محیط و تحولات عربستان، رخدادها و روندها، کنشگران، نیات راهبردی، پیشران‌ها و اسناد موجود در مورد آینده عربستان مورد مطالعه قرار خواهد بگیرد.
در این راستا از روش هایی مانند مطالعه اسناد، جلسات خبرگان و میزهای ذهن انگیزی نیز استفاده شد. تا تصویری کامل از عربستان بدست آید. در ادامه نیز عدم قطعیت ها شناسایی شده و سناریوهای آینده عربستان تدوین شدند. چهار سناریویی که دراین راستا به نگارش در آمدند نیز هر کدام به یکی از وضعیت‌هایی اشاره دارند که بر مبنای تداخل دو عدم قطعیت کلیدی یعنی (سیاست منطقه‌ای ایالات متحده) و (رویکرد تهران و ریاض به تنش میان این دو کشور) به وجود می آیند در نهایت برمبنای سناریوهای نگاشته شده این نتیجه حاصل شد که آینده عربستان نه تنها از پیچیدگی بسیاری برخوردار است، بلکه با توجه به ابعاد قدرت و جایگاه این واحد سیاسی در تصمیمات کنشگران فرامنطقه‌ای، تهدیدها و فرصت های مختلفی برای ایران به وجود خواهد آمد. بنابراین افزایش هشیاری، پژوهش های تکمیلی و تشکیل جلسات مشورتی و بازبینی سناریوها می تواند با افزایش درایت تصمیم‌سازان، احتمال غافلگیری جمهوری اسلامی را در برابر تحولات عربستان سعودی کاهش دهد.
این کتاب شامل پنج فصل است و نویسنده در هر فصل به جمع‌بندی مطالب پرداخته است. در قسمتی از متن کتاب آمده است؛
چهارمین نشانه‌ای که از تغییر رویه در عربستان مشاهده می‌شود تغییر رویکرد آن‌ها به مقوله اسلام سیاسی و رقابت گفتمانی است. طی نیم قرن گذشته تنها جریان اخوان المسلمین و انقلاب اسلامی ایران بودند که به صورت منسجم و درچارچوب بافت یک نظام سیاسی مدرن درتلاش بودند تا الگوی عملی ازحکمرانی مبتنی بر یک خوانش از اسلام را ارائه کنند.
الگوی استکبارستیزانه ایران در سوریه و لبنان، بازتاب های نسبتا مثبتی داشت. اخوان المسلمین نیز در مصر، ترکیه، قطر و حتی در برخی از دوره ها در سوریه نفوذ خود را به اثبات رساند. اما خوانش وهابی-سلفی آل سعود بیش ازآنکه درتلاش برای رقابت در بیرون مرزهای عربستان باشد عملا در واکنشی سلبی و منفعلانه به انقلابی‌گری شیعیان و خوانش اخوانی تبلور پیدا می‌کرد به تعبیر دیگر تا پیش از برخورد عربستان با قطر بسیاری فکر می‌کردند که وهابی‌گری و افراطی‌گری آل سعود تنها می‌تواند زمینه‌ساز گسترش خشونت در منطقه باشد. در حالی که در این روزها این عربستان است که می‌کوشد رقابت گفتمانی را با اجماع سازی علیه ایران و موضع گیری نه چندان شفاف علیه کودتای ترکیه به شکلی فعالانه تر پیگیری کند.
کتاب سناریوهای آینده عربستان (در بازآرایی ژئوپلیتیک مطلوب ایران در منطقه) به قلم رحیم ایلغمی سراسکانرود، سجاد محسنی و سهیل گودرزی به نگارش در آمده و توسط دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی به چاپ رسیده است. جهت مطالعه نسخه دیجیتال این کتاب می‌توانید به سایت طاقچه یا کتابراه مراجعه کنید.
انتهای پیام/ 121
