یادداشت/ عصمت دهقانی

ترسیم خطوط کلی حکومت و ولایت در قرآن

اگر چه اصطلاح ولایت فقیه بطور مستقیم در قرآن کریم نیامده است؛ ولی مفهوم و معنای آن از مجموعه آیات قرآن کریم، به صراحت به دست می‌آید. طبق نظریه مفسرین و اساتید علوم دینی لااقل حدود 200 آیه شریفه از کلام وحی مستقیم و غیرمستقیم خطوط کلی حکومت و ولایت در جامعه را نشان می‌دهد.
کد خبر: ۳۹۹۸۹۲
تاریخ انتشار: ۱۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۲:۵۸ - 05June 2020

ترسیم خطوط کلی حکومت و ولایت در قرآن

گروه استان‌های دفاع‌پرس- عصمت دهقانی؛ جامعه انسانی از آن جهت که از افرادی با منافع، سلایق، علایق و دیدگاه‌های مختلف تشکیل شده است، نیاز به حکومت دارد. اجتماعت انسانی – ولو با جمعیت اندک- مانند روستا و قبیله نیازمند نظامی قابل قبول و ریاستی مقتدر هستند. چرا که عدم سرپرست و حاکم و تعارض منافع اشخاص باعث بی‌نظمی و ناامنی می‌شود. جامعه بدون حکومت یا دولتی با اقتدار سیاسی لازم و قدرت مدیریتی، جولانگاه بیگانگان و سلطه‌طلبان خواهد بود و دوام و بقای خویش را از دست خواهد داد.

اما اینکه در مذهب تشیع، در دوران غیبت، رهبری جامعه به فقیه جامع شرایط واگذار شده است، بخاطر منطبق نمودن امور مسلمین با تعالیم دینی است و برای محقق شدن این امر مدیر جامعه اسلامی باید آشناترین مردم به  احکام اسلامی بوده و از فراست و فقاهت لازم در امور اجتماعی و سیاسی برخوردار باشد. در این خصوص حضرت علی(ع) در خطبه 173 نهج البلاغه فرموده است:« ای مردمᴉ سزاوارترین مردم به امارت و خلافت کسی است که به آن تواناتر و در آن به فرمان خدا دانا تر باشد.»

ولی فقیه در قرآن

اگر چه اصطلاح ولایت فقیه  بطور مستقیم در قرآن کریم نیامده است؛ ولی مفهوم و معنای آن از مجموعه آیات قرآن کریم، به صراحت به دست می‌آید. طبق نظریه مفسرین و اساتید علوم دینی لااقل حدود 200 آیه شریفه از کلام وحی مستقیم و غیرمستقیم خطوط کلی حکومت و ولایت در جامعه را نشان می‌دهد.

نتیجه‌ای که از بررسی و دقت در این آیات به دست می‌آید، این است که مسلمانان، تنها باید از انسان‌های دانشمند و عالم به احکام دین که علاوه بر همه توانایی‌ها و شرایط عقلی و عرفی حکومت داری، از نظر تقوا، عادل بودن و صالح بودن نیز برترین افراد جامعه  بوده و صلاحیت علمی و اخلاقی داشته باشند، پیروی و اطاعت کنند. بنابراین از نظر اسلام افراد فاقد چنین شرایط و ویژگی‌هایی حق حاکمیت و صلاحیت قرار گرفتن در منصب حکومت را ندارند.

از ابتدای عصر غیبت، فقیهان و اندیشه‌مندان اسلامی به دلیل احساس نیاز بیشتر در مورد رهبری جامعه اسلامی، با استناد با آیات قرآن کریم مانند:«أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ» و روایات معصومین(ع) به مسئله ولایت فقیه اهمیت داده و در آثار مختلف خود، به این موضوع پرداخته اند. بنابراین خاستگاه ولایت و حاکمیت جهان اسلام آرای چند میلیون ایرانی نیست بلکه مبانی دینی است.

انقلاب اسلامی ایران و رهبری

رسیدن به حکومت اسلامی حق و از میان برداشتن طاغوت‌ها جز درسایه  تلاش، مجاهدت، ایثار و استقامت در راه خدا، اتحاد و همبستگی و توکل به خداوند مقتدر مُیسر نمی‌شود.

کشور ایران 2 هزار و 500 سال جولانگاه پادشاهانی بوده است که انتخاب آنها نه براساس معیارهای الهی و نه به خواست مردم، بلکه تاج و تخت شاهنشاهی بصورت موروثی  به آنها می‌رسیده است و در شرایطی که اکثر مردم عادی در سخت‌ترین شرایط اقتصادی روزگار می‌گذراندند، بیشترین امکانات و مزایای مادی دراختیار طبقه حاکم و اطرافیان آنان بوده است.

امام خمینی(ره) با آگاهی و بصیرت نسبت به اوضاع زمان با یقین به وعده الهی که خداوند در قرآن کریم فرموده است:«إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُركُم وَيُثَبِّت أَقدامَكُم» با توکل بر خداوند و پشتوانه ملت، قیامی را پایه ریزی نمود که شعاع نورانی آن در سراسر جهان منعکس شده است؛ قیامی که به خاطر حکومت کردن و ریاست دنیوی نبود بلکه تنها به خاطر ادای دین و انجام وظیفه الهی و خدمت کردن به بندگان خدا بود.

آری، انقلاب اسلامی ایران بزرگترین و عمیق‌ترین انقلاب ارزشی، فکری و مردمی عصر حاضر است. امام با پیروی از انبیا و ائمه اطهار به مبارزه با طاغوت زمان پرداخت، دست ستم و سلطه قدرت‌های استکباری را از کشور امام زمان (عج) کوتاه کرد و به احیای سیره رسوالله(ص)  و اصلاح امور امت و تحکیم پایه های حکومت اسلامی پرداخت.

ابرمردی که  تقوا، پاکی، صداقت، رفعت اسلامی و  آزادی‌خواهی را  سرلوحه اقدامات ارزشمند خویش قرار داد و رهبری‌های پیامبر گونه اش، روشنایی بخش مسیرهای پرپیچ و خم زندگی بسیاری از آزادی خواهان جهان شد. امام خمینی(ره) با بنیانگذاری انقلاب اسلامی، هیمنه استکبار را در هم شکست و به دنیا نشان داد که این انقلاب اهداف و آرمان‌هایی دارد و تا ظهور حضرت مهدی(عج)، به راه ترسیم شده خود ادامه می‌دهد.

اکنون با گذشت بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، اندیشه‌ها و افکار امام (ره) با درنوردیدن مرزهای جغرافیایی در سراسر دنیا گسترش یافته و ملت‌های آزادیخواه با ایستادگی و مقاومت در برابر حکومت‌های ظالم همان راه امام راحل را دنبال می‌کنند.

پیروی از ولی فقیه در دوران هشت ساله دفاع مقدس

در دوران هشت ساله دفاع مقدس، جوانان غیور این آب و خاک با لبیک گفتن به ولی و رهبر خویش در میادین نبرد حق علیه باطل حاضر شدند و ابوالفضل وار، علی اکبروار و قاسم وار گوش جان به ندای مولا و مقتدای خویش سپردند و سینه‌هایشان را سپر بلای فرمانده خویش و ملتی ولایتمدار کردند. این اسطوره‌های حماسه آفرین خوب می‌دانستند، لازمه اطاعت از خدا و رسول، اطاعت از فرماندهی است که جبهه حق را رهبری می‌کند .شهدایی مانند خلبان سرلشکر«غلامرضا چاغروند» مردی از تبار غرور و غیرت، از تبار لرستانی‌های ولایتمدار، سر باختند تا آموخته‌های مکتب اباعبدالله الحسین را نبازند. و معنای کلمه ولایت را به گونه‌ای تفسیر کردند که در حافظه‌ی تاریخ جاودانه بماند.

انتخاب امام خامنه ای به عنوان ولی فقیه

پس از رحلت جانگداز امام خمینی(ره)، آیت الله خامنه‌ای(مدظله العالی) با دارا بودن صلاحیت علمی، بینش صحیح سیاسی  و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، قدرت مدیریت کافی برای رهبری، تقوا و هم چنین ویژگی عادل بودن، به عنوان رهبر انقلاب اسلامی انتخاب شد و سکان این انقلاب به این رهبر فرزانه سپرده شد که در طی این سی و یک سال به یاری حضرت حق، با وجود دشمنی‌ها، توطئه‌ها و دسیسه‌های شیطانی و تهدیدات سخت و نرم دشمنان قسم خورده‌، این نظام مقدس همچنان روز به روز مقتدرتر  به راه خود ادامه می‌دهد و در سایه‌سار رهبری مدبرانه حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای عزیز هویت اسلامی و مردمی انقلاب، حفظ و تحکیم شده و نظام مقدس جمهوری اسلامی به بالندگی و اقتدار چشم گیری در منطقه و جهان رسیده است.

انتهای پیام/

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار