به گزارش گروه اجتماعی " دفاع پرس "، با فراگیر شدن استفاده از وسایل ارتباطجمعی اعم از فیسبوک، وایبر، واتسآپ و... دریچه تازهای برای تبادل اطلاعات باز شده است. هر چند رونق گرفتن این ابزارهای ارتباطی دارای مزایای گستردهای است، ولی مشکلات و دردسرهایی را هم با خود همراه دارد.
یکی از این دردسرها، افشای اطلاعات شخصی است که آگاهانه یا ناآگاهانه از سوی منتشرکنندگان انجام میشود.
اطلاعات بیماران در فضاهای مجازی به شکل گستردهای از سوی افراد مختلف اعم از پزشک و غیرپزشک در حال انتشار است.
این اطلاعات در دو گروه کلی تبلیغات درمانکننده و تبادل تجربه یا مشاورههای آموزشی همکاران پزشک در حال انتشار است.
بسیاری از درمانکنندهها برای تبلیغ مهارت خود در درمانهای انجام شده مبادرت به انتشار عکسهای قبل و بعد از درمان بیماران در فضاهای مجازی میکنند. انتشار این تصاویر حداقل دو اشکال عمده ممکن است بروز دهد.
مهمترین مساله در انتشار این تصاویر به خطر افتادن حق بیمار درباره حفظ اسرار وی است که با دست به دست شدن تصاویر او ولو با پوشاندن چشم بیمار در گروههای اجتماعی انجام میشود.
مساله دیگر آن است که اصولا در درمانهای پزشکی و دندانپزشکی درمان بیماران حتی با خصوصیات مشابه ممکن است، نتایج درمانی متفاوتی را در پی داشته باشد که این مساله بخصوص در درمانهای با ماهیت زیبایی که وابسته به نظرات شخصی است، اهمیت بسیار زیادتری پیدا میکند.
تصمیمگیری درباره درمانهای زیبایی با توجه به نمونههای مشابه فقط به عنوان یک راهنمای کلی قابل استفاده است.
در گروه دوم همکاران درمانکننده بسیار زیادی برای تبادل اطلاعات اقدام به راهاندازی گروههای وایبری، تلهگرام و... کردهاند که در آن مبادرت به انتشار مدارک درمانی بیماران برای کسب مشاوره یا امور آموزشی میکنند.
هر چند ماهیت تبادل اطلاعات و مشاوره اقدام مثبت و قابل بررسی است، ولی قرار دادن اطلاعات بیماران در فضاهای مجازی روش مناسبی برای این کار به نظر نمیرسد، بخصوص اینکه در اغلب موارد احتیاطهای لازم درباره انتشار مدارک درمانی صورت نگرفته و چهبسا بسیاری از بیماران از انتشار مدارک درمانی خود در فضای مجازی ناخشنود باشند که از جنبههای اخلاقی ناپسند بوده و مغایر با سوگندی است که پزشکان در انتهای تحصیلات خود یاد کردهاند.
به نظر میرسد تبادل اطلاعات اینچنینی در فضاهای غیرمجازی و رودررو جایگزین بهتری برای فضاهای مبتنی بر اینترنت باشد.
چه باید کرد؟
نهادهای نظارتی باید تا قبل از پیچیدهتر شدن شرایط نسبت به تهیه قوانین، ابلاغ آن و نظارت بر حسن انجام آن اهتمام ورزیده و با مشارکت در آگاهسازی مردم و گروههای درمانی از خطرات آن پیشگیری کنند.
بیماران هم نباید از مطالبه حق قانونی خود مبنی بر افشا نکردن اطلاعات خود ابایی داشته باشند و موارد مشکوک را باید به مراکز درمانی و نهادهای نظارتی تذکر داده و پیگیر باشند.
استفاده از فضاهای اینترنتی برای ذخیره اطلاعات همواره خطر منتشر شدن آن در فضاهای مجازی را به همراه دارد. این کار میتواند بهطور سهوی یا عمدی از سوی هکرها انجام شود.
در این موارد ذخیره اطلاعات روی شبکههای داخلی با دسترسیهای محدودتر میتواند خطر به سرقت رفتن این اطلاعات را کاهش دهد.
به قلم: دکتر محمدامین نریمانی
