به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، آذر سال ۶۰ یادآور حماسه‌آفرینی و رشادت و پیروزی غیور مردان ایران اسلامی در دفاع از کیان این مرز و بوم است. حماسه‌ای که با عملیات «طریق‌القدس» و با مشارکت، وحدت و همدلی ارتش و سپاه رقم خورد.
به‌مناسبت سالگرد عملیات غرورآفرین «طریق‌القدس» ضمن بازخوانی این عملیات بزرگ، گوشه کوچکی از حماسه‌آفرینی و رشادت یکی از چهره‌های ماندگار ارتش جمهوری اسلامی ایران مرحوم امیر سرتیپ «سیروس لطفی» که نقش مهم و بی‌بدیلی در تحقق و پیروزی عملیات «طریق‌القدس» داشت را بیان می‌کنیم.
رژیم بعثی صدام در تجاوز خود در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ به ایران اسلامی، با راهبرد «عملیات برق‌آسا» سودای فتح سه‌روزه استان خوزستان و اشغال شهر‌های مهمی همچون «خرمشهر» و «بستان» را در سر داشت؛ اما با مقاومت و دلاوری ارتش، سپاه و نیرو‌های مردمی، ۳۴ روز پشت دروازه‌های خرمشهر زمین‌گیر شد و راهبردش به شکست انجامید.
پس از سد کردن پیشروی عمومی و تثبیت یگان‌های دشمن در سرتاسر جبهه‌های جنگ تحمیلی، طرح‌ریزی‌ها برای اجرای عملیات آفندی یگان‌های خودی آغاز شد. با دور کردن تهدید جدی دشمن از حیاتی‌ترین نقطه خوزستان یعنی گذرگاه مواصلاتی شمال اندیمشک (عقب راندن از کرانه غربی رودخانه کرخه در دزفول و شوش)، تقدم تلاش اصلی فرماندهان در منطقه جنوب، به آزادسازی شهر‌های «خرمشهر» و «بستان» به‌عنوان اهداف استراتژیکی ـ نظامی درنظر گرفته شد.
عملیات‌های آفندی نیرو‌های ایران در جبهه میانی (منطقه عمومی دشت آزادکان) قبل از عملیات طریق‌القدس:
- آزادسازی «سوسنگرد» در ۲۶ آبان سال ۱۳۵۹، توسط تیپ ۲ و ۳ لشکر ۹۲ زرهی، گروه رزمی ۱۴۸ لشکر ۷۷ خراسان ارتش، نیرو‌های مردمی و سپاه سوسنگرد، گروه شهید چمران و گروه رزمی ژاندارمری.
- اجرای عملیات نصر در ۱۵ دی سال ۱۳۵۹، توسط لشکر ۱۶ زرهی به‌منظور پاکسازی شمال کرخه و تصرف پادگان «حمید».
- آب بستن شمال کرخه توسط سازمان آب خوزستان در منطقه «سید علی» در شمال «کرخه کور» که منجر به عقب‌نشینی دشمن به کرانه جنوبی کرخه کور شد.
- اجرای عملیات «خیبر» (الله‌اکبر) در ۳۱ اردیبهشت سال ۱۳۶۰، توسط تیپ ۳ لشکر ۹۲، تیپ ۱ لشکر ۱۶ زرهی قزوین، تیپ ۵۵ هوابرد و نیرو‌های سپاه و جنگ‌های نامنظم شهید چمران به‌منظور تصرف ارتفاعات «الله‌اکبر» در منطقه عمومی «سوسنگرد».
- اجرای عملیات طراح در پنجم مرداد سال ۱۳۶۰، توسط تیپ ۱ و ۳ لشکر ۱۶ زرهی قزوین، تیپ ۵۵ هوابرد، گروه رزمی ۲۰۷ لشکر ۹۲ و گردان سپاه «سوسنگرد»، «حمیدیه» و نیرو‌های جنگ‌های نامنظم شهید چمران به‌منظور گرفتن سر پل منطقه طراح از دشمن، که منجر به بیرون راندن دشمن به پشت رودخانه «کرخه کور» شد . چهار روز بعد از این عملیات دکتر چمران در همین منطقه به شهادت رسید.
- اجرای عملیات «شهید مدنی» در تاریخ ۲۷ مهر سال ۱۳۶۰، توسط تیپ ۱ لشکر ۱۶ و گردان ۱۷۶ مکانیزه و ۲۰۲ سوار زرهی و گروه شهید چمران در ادامه عملیات «طراح».
- عملیات «ثامن‌الائمه (ع)» در پنجم مهر سال ۱۳۶۰، در شرق رودخانه «کارون» و با محوریت لشکر پیروز ۷۷ خراسان ارتش و همکاری سپاه پاسداران انجام و منجر به شکستن حصر آبادان شد.
شهادت فرماندهان جنگ، سرلشکر «ولی‌الله فلاحی» رئیس ستاد مشترک ارتش، سرلشکر «موسی نامجوی» وزیر دفاع، سرلشکر «یوسف کلاهدوز» قائم مقام سپاه پاسداران، سرلشکر خلبان «جواد فکوری» و «محمد جهان‌آرا» فرمانده سپاه خوزستان در هفتم مهر سال ۱۳۶۰ و بعد از عملیات بزرگ و پیروزمند «ثامن‌الائمه (ع)»، باعث شد تا تغییراتی وسیعی در کادر فرماندهی عالی ارتش به‌وجود آید.
پس از عملیات «ثامن‌الائمه (ع)» تدابیر عملیاتی فرماندهان و طراحان نیروی زمینی ارتش و سپاه بر این قرار گرفت که با انجام عملیات آفندی وسیع، نیرو‌های دشمن را در یک منطقه منهدم کنند و سپس با اتکا به مواضع طبیعی، پدافند کرده و با صرفه‌جویی در قوا، نیرو‌های خودی را برای پدافند در جایی دیگر بکار گیرند. بر اساس توافق بین فرماندهان ارتش و سپاه طرح‌های عملیاتی مشترکی را به نام «کربلا» نامگذاری و پیش‌بینی کردند که با اجرای حدود ۱۲ عملیات عمده، مناطق اشغال‌شده کشور آزاد شود.
برای اجرای عملیات‌های مشترک طرح‌ریزی‌ها شروع و تقدم به غرب دزفول و محور غرب سوسنگرد داده شد؛ ولی با بررسی کارشناسان دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش که توسط فرمانده جدید نیروی زمینی (شهید سپهبد علی صیاد شیرازی) در قرارگاه مقدم این نیرو به‌کار گرفته شده بودند؛ عملیات غرب «سوسنگرد» و «بستان» ترجیح داده شد و علل عمده این ترجیح سهل‌الوصول بودن اهداف با نیروی کمتر، تصرف «بستان» و رسیدن به مرز و صرفه‌جویی در قوا پس از تصرف «بستان» به‌دلیل وجود ارتفاعات «میشداغ» و شنزار‌های شمال و باتلاق «هورالعظیم» در جنوب بود. همچنین انعکاس بینالمللی و قطع ارتباط قوای عراقی در شمال و جنوب «بستان» و برطرف کردن تهدید محور «سوسنگرد» و اهواز از دیگر ملاحظات انجام این عملیات محسوب می‌شد.
نهایتاً طرح عملیاتی «کربلای یک» با نام «طریق‌القدس» تهیه و به‌صورت مشترک توسط ارتش و سپاه در نیمه شب هشتم آذر سال ۱۳۶۰ با رمز «یا حسین (ع)» آغاز و بعد از هشت روز نبرد طولانی و سخت با پیروزی کامل پایان یافت.
عملیات «طریق‌القدس» با اتحاد، همدلی و همکاری یگان‌های ارتش، سپاه، نیرو‌های مردمی و جهادسازندگی با موفقیت و پیروزی به پایان رسید که باعث شادی ملت بزرگ ایران اسلامی و فرماندهی کل قوا امام خمینی (ره) شد.
امام امت (ره) در پیامی این موفقیت را فتح‌الفتوح توصیف کردند و فرمودند: «... آن‌چه برای این جانب غرورانگیز و افتخار‌آفرین است، روحیه بزرگ و قلوب سرشار از ایمان و اخلاص و روح شهادت‌طلبی این عزیزان که سربازان حقیقی، ولی‌الله الاعظم اواحنا فداه هستند، می‌باشند و این است فتح الفتوح.»
نتایج عملیات «طریق‌القدس» شامل آزادسازی شهر «بستان» و ۶۰۰ کیلومتر مربع از خاک میهن اسلامی، کشته و زخمی شدن ۱۵ هزار نفر نیرو‌های دشمن و اسارت ۵۴۶ نفر از نیروی دشمن، انهدام ۴۰۰ دستگاه تانک، نفربر و خودرو و تعداد زیادی تانک و نفربر، خودرو، وسایل مهندسی، انواع تجهیزات و سلاح‌های سبک به غنیمت نیرو‌های اسلام درآمد.
عملیات «طریق‌القدس» از آن جهت اهمیّت داشت که پیروزی در آن سبب شد، تا پیوستگی خطوط مواصلاتی دشمن از جنوب به شمال و بالعکس در منطقه عملیاتی خوزستان قطع شد و دشمن نتوانست در عملیات‌های بعدی به سهولت با جابجایی نیرو‌های خود، جبهه شمالی یا جنوبی را تقویت نماید و این عملیات پلی برای پیروزی در عملیات‌های بعدی شد.
در عملیات «طریق‌القدس» یک کار بزرگ را نیرو‌های پشتیبانی جهاد سازندگی با بهره‌گیری از جهاد سازندگی استان سمنان به سرپرستی مهندس «حسن بیگی» و مسئولیت اجرایی مهندسان «علی‌آبادی» و «میری» انجام دادند و با ایثار و تلاشی وصف‌ناپذیر بر روی رمل‌ها جاده احداث کردند و این جاده عامل مهم پیروزی و دستیابی به عقبه دشمن دشمن در جبهه شمال کرخه به‌صورت ۱۰۰ درصد غافلگیر شد.
یکی از یگان‌های عمده، مهم و محوری ارتش که نقش مهم و سرنوشت‌سازی را در عملیات «طریق‌القدس» داشت؛ لشکر ۱۶ زرهی قزوین با فرماندهی سرهنگ «سیروس لطفی» بود. فرماندهی که با تدبیر، شجاعت و دلیری در عملیات «طریق‌القدس» نقش مهمی را ایفا کرد و توانست مانع از الحاق نیرو‌های بعثی در «بستان» و «چذابه» شود.
گزارش از «قاسم اکبری مقدم» و «داوود الیاسی»
انتهای پیام/ 141
