رکورد کم‌نظیر کادر پزشکی در سرعت انتقال مجروحان از خطوط مقدم جبهه‌ها
گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس - سید محمدجواد میرخانی؛ تحمیل جنگ هشت‌ساله به انقلاب اسلامی ایران در حالی بود که کشورمان در تمامی ابعاد، در عدم آمادگی به‌سر می‌برد و دشمن نیز به این مسئله کاملاً واقف بود؛ چراکه کشوری که به‌تازگی انقلاب کرده، طبیعی بود که ارکان آن هنوز به‌صورت کامل شکل نگرفته است.
غربی‌ها معتقد بودند که با حمله سراسری ارتش بعث عراق، انقلاب اسلامی ایران تاب و توان ایستادگی در مقابل آن را ندارد. همچنین رژیم بعث عراق نیز پیش‌بینی می‌کرد که در سه روز ابتدایی حمله به ایران، استان «خوزستان» را اشغال کرده و سپس عمده چاه‌های نفت کشورمان را تصاحب می‌کند و سرانجام یک‌هفته‌ای به تهران می‌رسد.
وقتی جنگ تحمیلی آغاز شد، به‌دلیل وابستگی‌های رژیم پهلوی، عمده پزشکان شهرهای مرزی کشورمان که مستقیماً با جنگ درگیر بودند را اتباع هندی و پاکستانی تشکیل می‌دادند و طبیعی بود که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تقویت استقلال کشورمان و همچنین شروع جنگ تحمیلی، این پزشکان به کشورهای خود و یا دیگر کشورها عزیمت کنند.
به‌همین دلیل، حضور پزشکان کشورمان در ابتدای جنگ تحمیلی در شهرهای مرزی کمرنگ‌تر بود، تا جایی که در استان «خوزستان»، مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، عمدتاً زیر بمباران دشمن تقریباً به حالت تعطیل درآمده بودند؛ بنابراین تنها راه ممکن، درخواست از کادر پزشکی داوطلب بود تا در این مناطق حاضر شوند؛ لذا تشکیلاتی ایجاد شد تا کادر پزشکی را برای اعزام به شهرهای مرزی و مناطق جنگی سازماندهی کند؛ این‌گونه بود که «ستاد امداد و درمان مناطق جنگی» ایجاد شد.
«ستاد امداد و درمان مناطق جنگی» یک ستاد هماهنگی میان ارتش، جهاد سازندگی، وزارت بهداشت و هلال احمر بود که مهم‌ترین فعالیت آن، برآورد نیازمندی‌های پزشکی از طریق مسئولان بهداری‌های ارتش و سپاه در مناطق عملیاتی و در ادامه انعکاس این نیازمندی‌ها به تهران بود که بعد از این اقدامات، به‌تدریج ستادهای پشتیبانی امداد و درمان در مراکز استان‌ها نیز تشکیل شد. بعد از آن نیز یک ستاد مرکزی امداد و درمان در تهران برای انجام کار هماهنگی میان ستادهای مستقر در استان‌های مختلف شکل گرفت.
گروه اول کادر پزشکی که به مناطق جنگی اعزام شدند، داوطلبان بودند که به‌عنوان «تیم‌های اضطراری» لقب گرفتند و عمدتاً از تیم‌های جراح بودند؛ به‌این‌گونه که معمولاً پزشک جراح، پزشک بیهوشی، پزشک ارتوپد و حتی پزشک جراح مغز و اعصاب در کنار تکنیسین اتاق عمل، در چنین گروه‌های فعالیت می‌کردند.
تیم‌های اضطراری بنا به درخواست مناطق عملیاتی، به جبهه می‌آمدند و معمولاً زمانی در جبهه حضور پیدا می‌کردند که کمترین زمان تا آغاز عملیات باقی مانده بود؛ البته بخشی از تیم‌های اضطراری هم مستقیماً در لشکرها و بیمارستان‌های صحرایی خطوط مقدم جبهه‌ها فعالیت کرده و نقش تعیین‌کننده‌ای را در درمان مجروحان ایفا می‌کردند؛ چراکه هرچه پزشک به خطوط مقدم نزدیک‌تر بود، سریع‌تر می‌توانست اقدامات درمانی را آغاز کند. این نکته نیز نباید از قلم بیافتد که بخشی دیگر از تیم‌های اضطراری را متخصصانی تشکیل می‌دادند که در واحد درمانی جنوب فعالیت داشتند و با توجه به نیازهای بیمارستان‌های صحرایی، به آن بیمارستان‌ها اعزام می‌شدند.
یکی از نتایج مجاهدت‌های کادر پزشکی کشور در دوران دفاع مقدس، زمان انتقال مجروحان از خطوط مقدم تا اتاق‌های عمل، تقریباً ۴۵ دقیقه بود که رکورد بسیار بالایی به‌شمار می‌رود؛ این درحالی است که ما توانستیم این مدت‌زمان را به ۲۵ دقیقه برسانیم که یکی از موفقیت‌های بی‌نظیر ما در دوران دفاع مقدس محسوب می‌شود.
اوج مجاهدت‌های کادر پزشکی کشور در دوران دفاع مقدس در این است که تقریباً از ابتدای جنگ تحمیلی، از عملیات ثامن‌الائمه (ع) گرفته تا پایان جنگ، ما با مشکلات پزشکی و تعداد پزشکان مواجه نبودیم، که این یکی از افتخارات جامعه پزشکی به‌شمار می‌رود و این مسئله موجب رضایت امام خمینی (ره) از کادر پزشکی شده بود و ایشان در بیانیه‌های خود در طول سال‌های دفاع مقدس، از کادر پزشکی بسیار تجلیل می‌کردند.
پرستاران به‌عنوان بخشی از کادر پزشکی در دوران دفاع مقدس به‌شمار می‌روند که مهم‌ترین ویژگی آن‌ها، داشتن پشتکار در انجام وظایف مهارتی، خودباوری و اعتماد به نفس بالای‌شان در درمان و مراقبت از مجروحان، خصوصاً مجروحان شیمیایی بود. پرستاران همچنین در عرصه‌های تخصصی، مدیریتی، دادن روحیه به مجروحان، خوش درخشیدند.
امروز جامعه پزشکی کشور، با تأسی از رشادت‌ها و ایثارگری‌های دوران دفاع مقدس و ماهیت ذاتی و حرفه‌ای خود، ضمن حفظ آمادگی و ارتقاء توان علمی و تخصصی، در قالب تیم‌های اضطراری تحت پوشش بسیج جامعه پزشکی و پرستاری، آماده ارائه خدمت به نیازمندان و مجروحان احتمالی در هر شرایط بحرانی و اضطراری است، تا بخشی از رشادت‌ها و ازخودگذشتگی‌های پرستاران در دوران دفاع مقدس را جلوه‌گر باشند که نمونه‌ای از این رشادت‌ها و ازخودگذشتگی‌ها را در عرصه مبارزه با کرونا، نظاره‌گر هستیم.
انتهای پیام/ 113
