ماجرای توسل به امام رضا (ع) و تفحص شهدای هم نام با امام هشتم/ مادر سادات علمدار شهدای مجهول‎المدفن

گروه استان‌های دفاع‌پرس: ارتباط معنوی رزمندگان در طول دفاع مقدس با حضرت صدیقه طاهره (س) و توسل به وجود مبارک آن حضرت، همواره گره‌گشای مشکلات بود و شاید بتوان گفت که حال و هوای جستجوگران نور در تفحص شهدا همواره مشابه‌ترین وضعیت را نسبت به جهاد رزمندگان در دوران دفاع مقدس دارد؛ به‌طوری‌که هنوز هم شهدا پس از توسل جهادگران تفحص به حضرت زهرا (س) پیکرهای خود را به آنان نشان می‌دهند.

به مناسبت ایام فاطمیه، پای صحبت‌های «رحیم خادم عمویی» پیشکسوت تعاون رزم و از جستجوگران نور نشسته‌ایم تا درباره تفحص شهدا بیشتر بدانیم؛ روایاتی از جستجوها برای یافتن مدفن فرزندان مادری که خود مجهول المدفن است.

دفاع‌پرس: نکته جالب‌ توجه این است که شما از ابتدای جنگ با شناخت و آگاهی داوطلب خدمت در تعاون رزم شدید. چرا خدمت در واحد اطلاعات یا تخریب را انتخاب نکردید؟

در دوران دفاع مقدس بااطلاع و آگاهی از شرح وظایف تعاون رزم، داوطلب شدم که در این حوزه مشغول به خدمت شوم؛ چراکه علیرغم اهمیت کار یگان‌های اطلاعات یا تخریب، اگر رزمندگان تعاون رزم به‌درستی وظایف خود را انجام نمی‌دادند، حتی پیکرهای مطهر شهدای اطلاعات و تخریب هم از منطقه جمع‌آوری نمی‌شد ولذا اهمیت این حوزه و البته مظلومیت رزمندگان تعاون مرا به این مهم ترغیب کرد که در این سنگر برای خدمت داوطلب شوم.

دفاع‌پرس: شاید برای بسیاری از مردم این سؤال مطرح باشد که جستجوگران نور در جریان تفحص و در گام نخست چگونه ملیت پیکرهای کشف شده را مشخص می‌کنند؟  

از مدارک همراه آن‌ها مثلاً پلاک هویتی، کارت شناسایی، البسه بسیجی، بادگیرهای مرسوم پلاستیکی یا لباس پاسداری، قرآن جیبی، عکس امام، تسبیح، انگشتر و سربند از جمله مدارکی است که همیشه با شهدای ایرانی همراه بوده است.

فارغ از این موضوع، اجساد بعثی‌ها به خاطر زیستن در منطقه گرمسیری و خوراک مخصوص، بافت استخوانی متفاوتی نسبت به بافت استخوانی رزمندگان ایرانی دارند که این تفاوت، باتجربه قابل‌تشخیص است و این کار فقط برای نیروهای باسابقه تفحص که عمر خود را در لمس کردن استخوان‌های مطهر شهدا و اجساد بعثی‌ها گذرانده‌اند، امکان‌پذیر است.

دفاع‌پرس: گروه‌های تفحص برپایه چه اطلاعاتی عملیات تفحص را در منطقه‌ای آغاز می‌کنند؟ چطور می‌توان متوجه شد که در منطقه‌ای پیکر شهدا وجود دارد؟

قبل از هر چیز، مطالعه و بررسی کالک‌های عملیاتی نشان می‌دهد که مناطق پیاده‌روی رزمندگان و آفند یا پدافند آنها در دوران دفاع مقدس مربوط به چه عرض و طول جغرافیایی بوده است. پس ‌از این، مناطقی که پیکرهای مطهر شهدا را در دل دارند، نشانه‌های مشخصی دارند. علاوه بر این، وجود فرورفتگی یا برآمدگی غیرمعمول که نشان از گودبرداری یا انباشته‌سازی خاک به ‌وسیله عوامل انسانی باشد و یا وجود لانه مورچه و موریانه و یا تغییر رنگ غیرطبیعی خاک از جمله نشانه‌های مناطق مستعد برای تفحص پیکر شهدا است.

دفاع‌پرس: این امکان وجود دارد که در تشخیص هویت پیکرهای تفحص شده اشتباه صورت بگیرد؟

هر کس که از روند دقیق تشخیص هویت شهدای تازه تفحص شده اطلاع داشته باشد، با قاطعیت می‌تواند اذعان کند که امکان اشتباه در تشخیص هویت شهدا مطلقاً وجود ندارد. پیکرها همان زمانی که در منطقه تفحص می‌شوند، ملیت آن‌ها برپایه مستندانی که به همراه دارند، قابل احراز است. پس از احراز ملیت، پیکرها به معراج‎الشهدای همان منطقه فرستاده می‌شوند و پس از نمونه‎گیری، پیکرها به معراج‎الشهدای تهران یا مرکز استان مورد نظر منتقل می‌شوند. پس از تشخیص هویت و تطبیق نمونه با داده‌های ژنتیکی از پیش تهیه‌ شده، زمانی که شناسنامه کامل پیکر با اظهارات هم‌رزمان، خانواده و اطلاعات آزمایشگاهی تطابق داشت، در تابوت مزین به پرچم مقدس جمهوری اسلامی قرار می‌گیرد و آماده می‌شود تا قلوب داغدار ملت شهیدپرور ایران با تشییع او سکینه تازه‌ای پیدا کند.

دفاع‌پرس: در شرایطی که هنوز جنایتکار جنگی بعثی‌ها در عراق قدرت را در دست داشت، شما چطور می‌توانستید تفحص شهدا را پیگیری کنید؟ صدام از این کار ممانعت نداشت؟

صدام با ذات خبیث و فطرت پلیدش همیشه با هر فعالیت جمهوری اسلامی دشمنی داشت اما پس از سیلی‌های سختی که از رزمندگان اسلام در دفاع مقدس دریافت کرد و عدم حمایت استکبار از صدام پس از جنگ با ایران، دیگر از ادعاهای پوشالی خود دست برداشته بود و عناد خود را تنها با سنگ‌اندازی در برنامه‌های طرف ایرانی و بدرفتاری نشان می‌داد.

گرچه منکر سختی‌هایی که به خاطر لجاجت‌های صدام برایمان پیش می‌آمد، نیستم اما حقیقت آن است که صدام در اواخر دوران حاکمیت طاغوتی خود حتی از ما الگو گرفت و گروه‌هایی را برای تفحص به مناطق عملیاتی فرستاد. البته این اقدام او باز هم به خاطر نیات شیطانی صورت می‌گرفت و چون همیشه رژیم بعث توسط خانواده‌های عراقی به خاطر سرنوشت نامعلوم نیروهای شرکت‌کننده در جنگ با ایران تحت ‌فشار قرار داشت و از طرف دیگر، نیروهای تفحص ایرانی در جریان جستجو برای پیکرهای مطهر شهدای خود همواره با اجساد بعثی‌ها هم روبرو می‌شدند، طبق روال مرسوم، رژیم بعث ناچار بود تا علیرغم میل باطنی با طرف ایرانی پای میز مذاکره بنشیند و در ازای تحویل دادن ابدان مطهر شهدای مظلومی که در عمق خاک عراق به دست استخبارات یا به دلایل دیگر دفن شده بودند، اجساد نیروهای خود را تحویل بگیرد. بر این اساس، صدام در سال‌های آخر بر آن شد تا گروه‌های تفحص عراقی را به کار بگیرد تا آن‌ها خودشان اجساد نیروهای خود را پیدا کنند و دیگر جمهوری اسلامی برگ برنده‌ای در مذاکرات نداشته باشد.

البته بحمدالله پس از صدام، ارتباط جمهوری اسلامی با دولت عراق همیشه شرایط مثبت و سازنده‌ای داشته و همواره طرف عراقی مجوز تام‌الاختیاری به گروه‌های ایرانی داده است تا حتی در عمق خاک عراق به دنبال شهدای دفاع مقدس باشند. اگرچه نه ‌فقط امروز بلکه حتی در زمان حاکمیت حزب بعث در عراق که در واقع دوره تصدی قدرت توسط آغازگران جنگ با ایران بود، به تشییع اجساد نیروهای بعثی و گرامیداشت آنان نظر مثبتی وجود نداشت بلکه حتی عمداً و با اجبار جنازه‌هایی را که از ما تحویل می‌گرفتند، به‌سرعت در گورستان مخصوصی دفن کرده و فقط اجازه می‌دادند که خانواده او به‌صورت محدود بر مدفن آن جسد حاضر شوند.

دفاع‌پرس: سرنوشت شهدای مظلومی که به دست استخبارات به شهادت رسیده و در گورهای دسته‌جمعی دفن شده بودند، چه شد؟ آیا راهی برای شناسایی مدفن آن‌ها هم وجود دارد؟

اتفاقاً سرنوشت بسیاری از این شهدای مظلوم، معلوم شده است. برخی از نیروهای استخبارات که در عملیات‌ها به اسارت رزمندگان اسلام درمی‌آمدند، بعدها توبه کردند و محل دفن بسیاری از این شهدا را مشخص کردند. علاوه بر این، تعداد زیادی از نیروهای جنایتکار استخبارات که پس از سقوط صدام توسط نیروهای مردمی عراق دستگیر شده بودند، به خاطر جلب رأفت قاضی دادگاه اسلامی عراق، اطلاعات ذی‌قیمتی را درباره مدفن شهدای ایرانی ارائه کردند. شاید جالب باشد بدانید که بعضی از نیروهای فراری استخبارات عراق که در بدنه داعش عضویت داشتند، با مجاهدت رزمندگان مدافع حرم دستگیر می‌شدند و حتی از اطلاعات آنان هم برای کشف گورهای دسته‌جمعی در عمق خاک عراق استفاده می‌شد. البته دور از انصاف است که از مجاهدت برادران عراقی لشکر بدر هم غافل شد؛ چراکه در بسیاری از عملیات‌های تفحص، این برادران پا به‌پای ما در کار تفحص شهدا همراهی داشتند و حتی در کنار ما برای این شهدا عزاداری می‌کردند.

به نظر من، شاید بتوان کمتر حکومتی را در دنیا پیدا کرد که همچون جمهوری اسلامی در راه جستجوی پیکر شهدای خود، زحمت تحمل مرارت‌های این‌چنینی را به خود داده باشد.

دفاع‌پرس: درباره گره خوردن ماجرای تفحص‌ها با ایام فاطمیه و شهادت حضرت زهرا (س) برایمان بگویید. چرا هرسال با فرارسیدن ایام فاطمیه، مراسمات تشییع شهدا در استان‌های سراسر کشور برپا می‌شود؟

به نظر من ارتباط رزمندگان در دوران دفاع مقدس با حضرت زهرا (س) به‌قدری قوی بود که حتی باگذشت 40 سال از دفاع مقدس، هنوز هم نشانه‌های آن توسل‌ها را در هم‌زمانی تفحص‌های دسته‌جمعی با ایام فاطمیه می‌توان مشاهده نمود. هنوز هم پس از زیرورو کردن یک منطقه عملیاتی و ناکام ماندن گروه‌های تفحص، یک توسل به حضرت زهرا (س) شهدا را راضی می‌کند که پیکرهای مطهر خود را به نیروهای تفحص نشان دهند.

در جریان تفحص شهدا توسل به حضرات معصومین گره‌گشا هست. هیچ‌گاه از یاد نمی‌برم که در ایام منتج به شهادت امام رضا (ع)، مدت‌ها بود که به دنبال آثار یک شهید بودیم و روزهای متوالی بدون هیچ توفیقی سپری می‌شد. شب شهادت حضرت ثامن‌الحجج (ع) خسته و درمانده به حضرتش متوسل شدیم و دسته آخر، نوای ماندگار صلوات خاصه را در دشت تحت تفحص پخش کردیم. فردای آن روز هر چه شهید پیدا کردیم، یا خودشان و یا پدرانشان هم‌اسم با امام هشتم و یا بنام‌های مشتق از آن همچون غلامرضا، امیررضا، حمیدرضا یا محمدرضا بودند و در یک نمونه خاص، در قسمت فوقانی آینه جیبی یک شهید، عبارت «اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا عَلیِّ بنِ مُوسَی الرِّضا» حک‌شده بود.

مادر سادات حضرت فاطمه (س) علمدار شهدای مجهول‌المدفن است و بسیاری از شهدا هم در طلب گمنامی، تأسی به سیره حضرت زهرا (س) را در استغاثه‌های شب و روز خود طلب می‌کردند لذا همه‌ساله روز شهادت این مادر گمنام با شناسایی فرزندان شهیدش مصادف می‌شود و این ارتباط از ارادت رزمندگان به صدیقه طاهره (س) نشأت می‌گیرد.

دفاع‌پرس: چه افق‌هایی پیش روی جستجوگران نور وجود دارد؟

تقریباً می‌توان گفت که در انتهای جهاد تفحص هستیم. تعداد شهدای مفقودالاثر در حال کاهش است و اکثر شهدا تعیین تکلیف شده‌اند. البته این رسالت با تعیین تکلیف شهدای مفقودالاثر و تفحص آخرین شهید قرار نیست به‌پایان برسد بلکه پایمردی بر ارزش‌ها و ثبات قدم در راه ایمان، تعلیم جاودانه شهدای گمنام است که تا قیامت نه ‌فقط از یاد و خاطره ملت قدرشناس ایران پاک نخواهد شد بلکه همه ملت‌های آزاده هم از این نام‌های رستگار به عظمت یاد خواهند کرد.

انتهای پیام/