«محسن عقیلی» مستندساز و هنرمند دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار دفاع‌پرس در مشهد، سبک زندگی را یکی از اساسی‌ترین عوامل مؤثر در تعیین گرایش و تعلق فکری یک هنرمند به مبانی ایدئولوژیک اسلامی دانست و اظهارداشت: من اعتقاد دارم که ثبت یک لحظه تاریخی و حساس برای یک مستند، توفیقی است که نصیب و روزی هر مستندسازی نمی‌شود و این نگرش الهی به معنای دخیل دانستن اراده و مشیت پروردگار در همه امور، یک ضروریت حیاتی در هنر است.
وی افزود: یکی دیگر از باورهای دینی مؤکد ما این است که شهید زنده است و تجلی این موضوع در هنر دفاع مقدس به روشنی وجود دارد. من بارها در پروژه‌های مختلف مشاهده کرده‌ام که شهدا خودشان زمام امور را به دست می‌گیرند، در مقاطع مختلف کارگردانی و صحنه‌آرایی می‌کنند و حتی اسباب حضور افراد در کارهای مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت هم به خواست شهدا فراهم می‌شود.
این مستندساز دفاع مقدس با انتقاد از برخی سیاست‌های فرهنگی خاطرنشان کرد: گرچه همه هنرمندان نمک‌گیر سفره انقلاب هستند اما اگر ما شاهد هستیم که برخی از هنرمندان کمتر در پروژه‌های مرتبط با دفاع مقدس و شهادت حضور دارند، به این خاطر است که بعضی سیاست‌های غلط فرهنگی باعث شده تا پیرامون بعضی از شهدا سیم‌خاردار کشیده شود زیرا شهدا با هویت چندبعدی خود علاوه بر ستارگان درخشان معرفتی، قهرمانان ملی مدافع وطن نیز هستند که متأسفانه از دیدگاه‌های ملی کمتر به شخصیت شهدا پرداخته شده است.
وی ادامه داد: اگر یک انقلاب پشتوانه مقبولیت مردمی دارد، باید این موضوع در ارائه مضامین هنری بروز پیدا کند و به عبارت دیگر، اگر هنر وسیله‌ای شد تا معارف یک نهضت معرفی و تبیین شود، می‌توان چنین استدلال کرد که انقلاب ذات مردمی دارد. به‌طور مثال ما شاهد هستیم که در جریان مبارزات سیاسی انقلاب، هنر در جای‌جای فعالیت‌های انقلابی مردم ایفای نقش داشت و از طراحی تصویر حضرت امام (ره) در دیوارنوشته‌ها گرفته تا تصویربرداری‌های پرشکوه از تظاهرات‌ها، مردمی بودن هنرمندان آتش به اختیار را به نمایش گذاشت.
عقیلی در پاسخ به سؤالی در خصوص تفاوت‌های هنر ارزشی و غیر ارزشی تصریح کرد: برای شناخت مصادیق هنر اسلامی و هنر غیر اسلامی باید تاریخچه هنر در هر عرصه موردبررسی قرار بگیرد. به‌طور مثال، نقاشی، طراحی و نگارگری به عنوان یک هنر اسلامی اصیل از صدها سال قبل از انقلاب اسلامی در ایران وجود داشته و هنرمندان طراز اول این عرصه نیز عمدتاً ایرانی هستند اما سینما به‌عنوان یک عرصه هنری جدید، ماهیت ذاتی وارداتی از غرب دارد ولذا بر اساس عدم وجود اصالت اسلامی در این هنر، رژیم طاغوت به سادگی از سینما برای ترویج ابتذال و فحشا در جامعه پیش از انقلاب استفاده می‌کرد.
وی تأکید کرد: منطبق کردن عرصه‌های مختلف هنر با فرهنگ اسلامی ایرانی به پروژه مستمر و مداوم است؛ چراکه غرب همواره در حال تولید مفاهیم جدید در عرصه هنر و تولید مضامین غیراخلاقی فرهنگی است و با رسانه‌های تأثیرگذار خود نظیر هالیوود، این مفاهیم را در سرتاسر عالم ترویج می‌دهد. در ایران هم با گذشت چهل سال از انقلاب اسلامی، همچنان برخی از رویکردهای وارداتی در هنر وجود دارد چنان‌که شاهد هستیم، هنوز هم تولیدات موسیقی و سینمایی نامأنوس و مبتذل وجود دارند.
این مستندساز دفاع مقدس ضمن مخالفت با نظریه محدود دانستن هنر اعتقادی گفت: هنر و ذات انسان هردو یک ریشه دارند. انسان روح خدایی دارد و هنر هم موهبتی الهی است لذا اساسی موضوعی بنام هنر محدود وجود ندارد. هنر یا خالص و اصیل و در خدمت تعالی بشر است و یا دستکاری شده و در خدمت شیطان و حکومت‌های شیطانی قرار دارد. اگر ملتی چنین اراده می‌کند که با توکل بر خدا، یک انقلاب الهی در خود به وجود بیاورد، این انقلاب درواقع قیام علیه هنر دستکاری شده و غیر اصیلی است که در خدمت ابتذال قرار می‌گیرد.
وی ابراز داشت: تجربه نشان داده که هنر و هنرمند انقلابی زمانی که در تنگنا قرار گرفته، اتفاقاً پیشرفت کرده است. ما در سال‌های گذشته با وادادگی‌های فرهنگی بسیاری مواجه بودیم که عملاً در عرصه مدیریتی هیچ حمایتی از آثار مرتبط با مضامین ارزشی و فرهنگ ایثار و شهادت نداشته است اما از یک نگاه دیگر، رشد چشمگیر کمی و کیفی آثار هنری انقلابی و دفاع مقدسی هم در همین سال‌ها اتفاق افتاده است؛ به گونه‌ای که هیچ‌گاه مثل یک دهه گذشته، در حوزه حضور آثار هنری مرتبط با انقلاب و شهدا در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی، موج استقبال هنرمندان مستعد وجود نداشته است.
عقیلی در پایان ابراز امیدواری کرد: بدیهی است که اگر هنر انقلاب خودش را در چهارچوب‌های نوین قرار ندهد، محکوم به شکست است. البته کرونا موهبتی شد تا ما در قالب‌های جدید ارائه محتوا، خودمان را محک بزنیم و اعتقاد من بر این است که اگر بتوانیم برخی زیرساخت‌ها را تقویت کنیم، قطعاً دستیابی به جایگاه یک هنر تأثیرگذار در مجامع بین‌المللی برای ما میسر خواهد بود.
انتهای پیام/
