دیدگاه امام خمینی (ره) درباره اولین وزیر دفاع شهید/ راهکار شهید چمران برای نجات پاسداران از محاصره

گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس‌‌ـ رحیم محمدی؛ سی و یکم خرداد سالروز شهادت فردی است که در دوران انقلاب اسلامی سابقه وزیر دفاع ملی، مشاور شورای عالی دفاع ملی و فرماندهی ستاد جنگ‌های نامنظم را در کارنامه فعالیتی خود دارد.

بر این اساس و به مناسبت چهلمین سالگرد شهادت دکتر مصطفی چمران سعی کردیم برای معرفی بیشتر وی، برخی از اقداماتی را که این شهید والامقام در حوزه نظامی انجام داده است، بازگو کنیم؛ از این روی آنچه در ادامه آمده بخش‌هایی از زندگی مبارزاتی وی است.

دکتر مصطفی چمران، فردی که علی‌رغم داشتن دانش و تخصص در الکترونیک و فیزیک پلاسما از دانشگاه «برکلی» آمریکا از حضور در آمریکا صرف نظر می‌کند و ابتدا با هدف مبارزه با اسرائیل به مصر می‌رود تا در آنجا آموزش‌های نظامی را فرا بگیرد.

بدین ترتیب با ورود به مصر در اردوگاه‌های نظامی، دوره‌های آموزش نظامی را فرا گرفت؛ البته در همان زمان برنامه‌ای هم برای مبارزه مسلحانه با رژیم شاه داشت؛ به نحوی که قرار بود با تربیت تعدادی از ایرانی‌ها از فارس اقدامی مسلحانه را آغاز کند که به واسطه لو رفتن عملیات آن‌ها، عملاً فعالیتی که پیش‌بینی کرده بودند، لغو شد.

در حالی که برنامه‌ریزی شده بود، عملیات دکتر چمران با عنوان «قطره روغن» با همکاری ایل قشقایی صورت گیرد، به واسطه پی بردن ساواک از این طرح‌ریزی، عملیات آن‌ها پیش از شروع متوقف شد. براین اساس، شهید چمران از مصر به لبنان رفت و از سوی امام موسی صدر به جنوب لبنان برای فعالیت‌های آموزشی اعزام شد.

فعالیت‌های شهید چمران در جنوب لبنان با تأسیس جنبش اسلامی «امل» ادامه می‌یابد تا اینکه جنگ تحمیلی عراق علیه ایران آغاز می‌شود؛ با پیروزی انقلاب اسلامی به ایران می‌آید و همه تلاش خود را صرف تربیت اولین گروه‏‌های پاسداران انقلاب در سعدآباد می‌کند. سپس در شغل معاونت نخست‌وزیر در امور انقلاب شب و روز خود را به خطر می‏‌اندازد تا سریع‏‌تر و قاطعانه ‌تر مسئله کردستان را فیصله دهد تا اینکه در قضیه «پاوه» نقش بی‌بدیل وی بر همگان نمایان شد.

در آن مقطع زمانی بخش‌هایی از کردستان در اشغال ضدانقلاب بود؛ لذا شهید چمران در آنجا مشغول مبارزه با این افراد بود که مطلع شد «هیأت حسن نیت» از تهران برای گفت‌وگو با سران ضدانقلاب مستقر در منطقه به سردشت آمده‌اند و این در شرایطی بود که شهید چمران توانسته بود عزالدین حسینی رهبر حزب کومله را از سردشت فراری دهد.

شهید چمران بعد از قضایای کردستان به تهران می‌آید و در هشتم مهر ۱۳۵۸ از سوی امام خمینی (ره) به سمت وزیر دفاع ملی منصوب می‌شود.

متن حکم انتصاب شهید چمران به شرح زیر است:

«بسمه تعالی‌

جناب آقای دکتر مصطفی چمران‌

طبق پیشنهاد نخست‌وزیر دولت موقت و تصویب کلی شورای انقلاب نسبت به هیأت وزیران، جنابعالی به سمت وزیر دفاع ملی منصوب می‌شوید. از خداوند متعال توفیق دولت موقت و جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده‌دار شده‌اید و جلب رضای ذات مقدسش را خواهانم. روح الله الموسوی الخمینی» (جلد ۱۰ صحیفه امام خمینی (ره)، صفحه ۱۶۳)

شهید چمران در مدتی که وزیر دفاع ملی بود، سعی کرد از متخصصان حوزه نظامی نهایت استفاده را ببرد؛ به‌عنوان مثال در یکی از بازدید‌های خود از صنایع هواپیمایی ایران برخی به وی اعلام کردند تعدادی از کارکنان این مجموعه افرادی هستند که در اسرائیل آموزش دیده‌اند؛ لذا از شهید چمران درخواست داشتند که این عده را اخراج کند؛ اما وی با درخواست آن‌ها مخالفت کرد و گفت که صرف اینکه در اسرائیل آموزش‌هایی را دیده‌اند، نباید باعث شود که از آن‌ها استفاده نکنیم؛ در واقع وی معتقد بود تا زمانی که این قبیل افراد خطایی نکرده‌اند، باید از دانش آن‌ها استفاده کرد.

شهید چمران در مدت کوتاهی که وزیر دفاع بود در اقدامی باعث شد پاسداران و نیرو‌های ژاندارمری سابق محاصره شده در پاسگاه مرزی «سِرُو» در آذربایجان غربی که از سوی نیرو‌های ضدانقلاب به محاصره درآمده بودند، با کمترین تلفات انسانی از حلقه محاصره خارج شوند؛ بدین ترتیب که استاندار وقت آذربایجان غربی ۸۸ نفر از پاسداران و نیرو‌های ژاندارمری سابق را مأمور حراست از پاسگاه مرزی مورد اشاره می‌کند تا ضد انقلاب نتواند از این منطقه تحرکاتی را انجام دهد.

بر این اساس، پس از گذشت مدتی از استقرار این نیروها، پاسگاه توسط نیرو‌های حزب دموکرات مستقر در منطقه از سه طرف به محاصره درمی‌آید که این امر موجب می‌شود غذا و آب نیرو‌های مستقر در پاسگاه به اتمام برسد و نیرو‌های کمکی هم به واسطه اشراف ضد انقلاب بر ارتفاعات، نتوانند خود را به آن‌ها برسانند؛ از این روی، پس از آگاهی شهید چمران از موضوع مورد اشاره با وزیر وقت خارجه کشورمان تماس می‌گیرد تا در رایزنی با ترکیه بتواند این نیرو‌ها را از منطقه خارج کند.

هم‌زمان با این رایزنی‌ها، چون نیرو‌های جهانگیرخان دُری از سران کُرد منطقه در غرب پاسگاه حضور داشتند، حمید باکری که فرماندهی نیرو‌ها را برعهده داشت با توصیه شهید چمران با وی به رایزنی می‌پردازد که پس از قبول دریافت مقادیر قابل توجهی پول، حاضر به همکاری برای انتقال نیرو‌های حاضر در پاسگاه به سمت ترکیه می‌شود.

بدین ترتیب با راهکاری که شهید چمران انتخاب می‌کند، این نیرو‌ها از طریق خاک ترکیه و پس از سه روز پیاده‌روی موفق می‌شوند از مرز بازرگان به کشور بازگردند.

نحوه زندگی دکتر چمران و فعالیت‌های مبارزاتی وی به نحوی بود که وقتی به شهادت رسید، امام خمینی (ره) یکم تیر ۱۳۶۰ در سخنانی عنوان کردند: «چمران با عزت و عظمت و با تعهد به اسلام جان خودش را فدا کرد و در این دنیا شرف را بیمه کرد و در آن دنیا هم رحمت خدا را بیمه کرد؛ ما و شما هم خواهیم رفت. مثل چمران بمیرید. مثل این سرباز‌هایی که در مرز‌ها کشته می‌شوند، بمیرید.»

انتهای پیام/ 231