به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، همزمان با سالگرد هفته دفاع مقدس، و برگزاری یادواره‌های مختلف در ابعاد مختلف دفاع مقدس و به یادداشتن خاطره و آرمان‌های شهدای هشت سال دفاع مقدس، بر آن شدیم تا مروری بر یکی از ابعاد فرهنگی دفاع مقدس در این ۴۰ سال داشته باشیم، یکی از حوزه‌های مهمی که در عرصه فرهنگ و هنر می‌توان به آن پرداخت سینمای دفاع مقدس است.
در واقع اگر بخواهیم تعریفی از سینمای دفاع مقدس داشته باشیم می‌توان گفت که سینمای دفاع مقدس چنان که از نامش برمی آید، سینمایی است برای بازگویی و واگویی خاطرات و وقایع یک جنگ که ناخواسته درگرفت و کشوری را مجبور به دفاع ساخت؛ سینمایی که شاید بیش از هر سینمای دیگری نیاز دارد تا حقایق را بدون کاستی بیان کند.
سینمای دفاع مقدس بخشی از فیلم‌های سینمای ایران را در بر می‌گیرد که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و با رخداد جنگ با عراق، از سال ۱۳۵۹ پدیدار شدند. «دفاع مقدس» اصطلاحی است که از سوی رسانه‌های درون ایران در مورد جنگ ایران و عراق به کار می‌رود.
بیشتر بخوانبد:
نگاه صرف تاریخی به جنگ تحمیلی آسیب سینمای دفاع مقدس است
این نام یا «هشت سال دفاع مقدس» اشاره به مجموعه فعالیت‌های نظامی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی انجام شده در ایران در طول هشت سال جنگ ایران و عراق می‌کند.
سینمای دفاع مقدس را می‌توان یکی از ژانر‌های سینمایی موثر در چهار دهه گذشته در ایران دید؛ سینمایی که پس از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، شکل گرفت و مصائب و تلخی‌های این دوره از تاریخ معاصر را دستاویزی برای روایت و نمایش قرار داد.
در طی ۴ دهه گذشته فیلم ها، مستندها، سریال‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی متعددی با دستمایه قرار دادن مضامین این جنگ کوشیده اند تا سهمی در بیان این روایت تاریخی داشته باشند؛ تلاش‌هایی که البته همه به یک اندازه موفق نبوده اند و در حالی است که برخی آثار توانسته اند تا ضمن ترسیم ابعاد دقیقی از موضوعات و وقایع رخ داده، به صورت جزئی جایگاه این ژانر سینمایی و در کلیت آن، جایگاه سینمای ایران را ارتقا بخشند، برخی نتوانسته اند آنچنان که باید و شاید بدرخشند و از ماهیت روایت خود دفاع کنند.
در همان سال‌های نخستین، دو فیلم به نام مرز در سال ۱۳۶۰ و برزخی‌ها در سال ۱۳۶۱ ساخته شدند. بسیاری از متولدین دهه ۶۰ که دوران دفاع مقدس را لمس نکرده بودند و از خاطرات و مخاطرات آن دوران، تصاویر بسیار کمرنگی در ذهنشان دارند، با تماشای فیلم‌های ژانر دفاع مقدس به آشنایی نسبی با آن مقطع از تاریخ دست یافتند.
یاد و مرام دلیرمردانی که با ازخودگذشتگی خودشان، نسل ما را در برابر تاریخ و آیندگان، سربلند کردند. دفاع مقدس و شهدای جنگ، علاوه‌بر اینکه همه تلخکامی‌های چند قرن اخیر مردم ایران در شکست در برابر بیگانگان و به یغما رفتن خاک وطنمان را التیام بخشید، احیاگر ارزش‌های دینی و بیاد و مرام دلیرمردانی که با ازخودگذشتگی خودشان، نسل ما را در برابر تاریخ و آیندگان، سربلند کردند.
دفاع مقدس و شهدای جنگ، علاوه‌بر اینکه همه تلخکامی‌های چند قرن اخیر مردم ایران در شکست در برابر بیگانگان و به یغما رفتن خاک وطنمان را التیام بخشید، احیاگر ارزش‌های دینی و به ویژه فرهنگ عاشورایی در دوران معاصر هم بود.
مفاهیمی که در فیلم‌های جنگی تولید شده در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ به مردم منتقل می‌شدند. ما از دریچه سینمای دفاع مقدس، بسیاری از صحنه‌های جنگی را از نزدیک می‌نگریستیم و به وسیله آن‌ها برای شهدا و جانبازان می‌گریستیم.
با این فیلم‌ها فهمیدیم که تشنه ماندن در سنگر چیست و شهادت طلبی، چگونه ترس را از تن شهدا می‌ربود و آن‌ها را روانه میدان مین می‌کرد.
ما با سینمای دفاع مقدس فهمیدیم که جانبازان در جبهه چگونه شیمیایی می‌شدند و هواپیما‌های دشمن چطوری سنگر‌های ما را به آتش می‌بستند. این فیلم‌ها نشان می‌دادند که اسارتگاه‌های صدام چه نوع شکنجه گاه‌هایی بودند و چرا به اسرا می‌گویند آزاده و...، اما سال‌هاست که این نوع فیلم‌ها کمتر تولید می‌شود. به همین دلیل هم خطر فراموشی حقایق دوران دفاع مقدس، نسل‌های جدید و آینده را تهدید می‌کند.
جنگ در قاب تصویر، از جمله ژانر‌های تعریف شده و تأثیرگذار سینمایی در سطح جهان است؛ گونه‌ای که به دلیل جذابیت‌های پنهان و آشکارش و هم‌چنین لایه‌های عمیق و هدفمندش همواره مورد توجه موسسات معتبر فیلم سازی بوده است.
بنابراین با این مقدمه‌ای که بیان شده است، لزوم پرداختن به سینمای دفاع مقدس قابل توجه و لازم است و در این چند نوشتار به معرفی کامل سینمای دفاع مقدس خواهیم پرداخت.
انتهای پیام/120
