به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، نشست نقد و بررسی «رمان درد» نوشته صادق کرمیار از سلسله نشستهای سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس، عصر امروز با حضور نویسنده ی اثر، احمد شاکری و فیروز زنوزی جلالی در سرای اهل قلم برگزار شد.
زنوزی با عنوان یکی از منتقدین در این نشت اظهار کرد: رمان درد کار بسیار متفاوتی است، و نویسنده با نوشتن آن، بر مسئله ی تحقیق در ادبیات داستانی صحه گذاشته است؛ و با خواندن آن متوجه میشویم که نویسنده برای نوشتن بستر رمان زحمات و تلاش زیادی را متحمل شده است.
وی با اشاره به عنوان رمان گفت: یکی از دغدغههای نویسنده ی رمان، انتخاب نام اثر است؛ در ابتدای کتاب توجیهی برای انتخاب نام "درد" آورده شده است، اما مطالب در قسمتهای پایانی کتاب مسائل عمیقی را بیان میکند، و درد در قسمتهای پایانی به معنای وسیع کلمه احساس میشود.
زنوزی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: خاطرات بسیاری در خصوص دفاع مقدس نوشته شده که میتواند دستمایه رمان قرار بگیرد، اما چگونه استفاده کردن از آن مهم است، که متاسفانه سوابق، سطح مطلوبی را نشان نمیدهد.
این منتقد با بیان اینکه کرمیار درد را بهصورت خاطره – داستان نوشته است، تصریح کرد: در بررسی درد نباید شخصیتها را موشکافانه بررسی کرد، چراکه این امر خطاست؛ تمام انتظاراتی که از رمان درد دارم همانند نگاهی است که یک فرد به یک رمان تخیلی دارد؛ در این اثر به دنبال تمام ویژگیهای یک رمان مثل تعلیق، زاویه ی دید و ... هستم.
وی با اشاره به شروع داستان در درد تصریح کرد: انتخاب کرمیار در آغاز داستان که شخصیت در یک لحظه بخواهد وارد فضای داستان شود وی صحبت دارد؛ زیرا پس از آن رخدادهایی ذکر میشود که دقیقا از صافی ذهن شهید حسینی میگذرد.
زنوزی افزود: تداعی خاطرات و برگشتن به گذشته در شرایطی که فرد در آرامش است طبیعی بوده، اما در رمان درد شخصیت اصلی روی ویلچری قرار دارد که در حال سقوط است، و با دیدن سیب گاز زده در پیچ رود، خاطرات گذشته در ذهن او تداعی میشود؛ به نظر میرسد این یادآوری در شرایط بحرانی، منطق درستی نیست.
وی با اشاره به شخصیتهای موجود در رمان درد گفت: رمان درد، رمان شلوغی است؛ و شخصیتهای زیادی از عراقیها، جاسوسها، رزمندهها، فرماندهها و... در آن به چشم میخورد، و گردآوری شخصیتهای زیاد در رمان کار آسانی نیست. ادبیات ما خصوصا قبل از انقلاب ادبیاتی انزواگرایانه بود، که علت آن را باید در سخت بودن جمعآوری شخصیتها دانست.
زنوزی دوری از شعارزدگی را یکی دیگر از نقاط قوت رمان درد خواند و بیان کرد: در این رمان همه ی طیفها حضور دارند؛ یعنی در کنار ایثار و فداکاری افراد، جاسوسی و دروغگویی دیگر افراد نیز دیده میشود، واین رمان از آفت شعار که در ادبیات دفاع مقدس بسیار شایع بوده، دور است.
تعلیق، دیگر ویژگی این رمان بود، و زنوزی با تاکید بر تعلیق خوب داستان گفت: تعلیق و کشش داستان در سطح بسیار خوبی بود و نویسنده در رمان شخصیتهایی گرد آورده که هرکدام شناسنامهای دارند؛ در این رمان پارهای از آدمها در سایه قرار داشته، و حضور کمرنگتری دارند؛ آنچه که بهعنوان شخصیتهای فرعی لازم بوده در اثر آمده، و سپس خارج شدند.
در ادامه زنوزی با اشاره به سطربندی کتاب گفت: یکی از ایرادات وارد بر این اثر این است که نهتنها با عوض شدن زمان و مکان، فرد تغییر نمیکند، بلکه اتفاقات ایران و عراق به موازات هم حرکت میکند.
وی با بیان اینکه کرمیار سینما را به خوبی میشناسد، گفت: رمان درد در واقع فیلمنامه است، و بیش از یک رمان یک سند است.
در ادامه، صادق کرمیار با اشاره بهعنوان کتاب اظهار کرد:"وداع با دوکوهه" عنوان ابتدایی کتاب بود، اما وقتی صفحات آخر را نوشتم آن را خط زده و عنوان "درد" را انتخاب کردم.
وی با بیان اینکه در دوران دفاع مقدس بهعنوان روزنامه نگار روزنامه اطلاعات در جبهه حضور داشتم، گفت: مجموعهای از اتفاقات پس از جنگ را در دست داشتم، پس از مدتی دو تن از تهیهکنندگان سینما که خود از بچههای اطلاعات عملیات بودند به من پیشنهاد نوشتن فیلمنامهای در مورد "شناسایی" دادند.
وی افزود: اطلاعات جمعآوری، و فیلمنامه به بنیاد حفظ آثار ارائه شده است؛ که به دلایلی بنیاد آن را رد کرد و من چون کار را ارزشمند دیدم فیلمنامه را به رمان تبدیل کردم.
انتهای پیام/م.م
