یادداشت/ مرتضی بریری

بسیج، امتداد نهضت فتيان؛ آنها حضوری قدسی در تاریخ دارند

فتيان جوانمردانی بودند خصم زورگویان و حامی ستمدیدگان؛ از دل همین‌ها بود که آیین‌های فتوت و فتیان شکل گرفت.
کد خبر: ۴۹۱۳۹۹
تاریخ انتشار: ۰۶ آذر ۱۴۰۰ - ۰۹:۵۱ - 27November 2021

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ مرتضی بریری؛ ایران عزیز ما کهن‌ترین فرهنگ‌ها و تمدن‌های جهانی را داراست و هماره نیز بر دیگر فرهنگ‌ها اثرگذار بوده است. این فرهنگ، هم پیش و هم پس از اسلام برجستگی‌های زیادی داشته است؛ تا پیش از اسلام نوعی فرهنگ و عقیده‌ حِکمی _ باطنی رواج داشت که پس از ورود اسلام به ایران با آن ممزوج و پیوند دو حکمت را موجب شد. به همین دلیل مکتب‌های مختلف فکری انسان‌ساز در تمدن ایران پدید آمدند.

هميشه وجهی از باطنی‌گری در معنویت ایرانی _ اسلامی وجود داشته و گروه‎های مختلف اجتماعی به آن متصف بوده‌اند. عرفان ایرانی شاید از تحولات فکری این گروه‌ها بوجود آمده باشد؛ از این روست که عرفان را عالی‌ترین هنر دانسته‌اند و هرآنچه که امروزه از لوازم و امکانات مباحث زیبایی شناسی به‌شمار می‌رود، همه در متون عرفانی قابل نشانه‌یابی است.

مهم‌ترین محل و میدان بروز و ظهور زیبایی و هنر در تمدن پیشین ایران نظامی‌گری بوده است. فردوسی بیت مشهوری به این شرح دارد که «هنر نزد ایرانیان است و بس نگیرند شیر ژیان را به کس»؛ اینجا هنر یعنی جنگاوری و دفاع از میهن؛ این دفاع از میهن و نظامی‌گری، پس از اسلام با حکمت و عرفان درهم آمیخت و در اصل هنرمندان کسانی شدند که در عین سفت و سخت بودن در حوزه دفاع لطایف و زیبایی‌های عرفان را نیز با خود داشتند و مولفه خیال آنها آسمان‌ها را درمی‌نوردید؛ همین نیز سبب می‌شد تا ارباب معرفت خود را همیشه پیش چشم داشته باشند.

عالی ترین مثال از این دست از نظامیان در عصر حاضر سردار رشید اسلام حاج قاسم سلیمانی است.
یکی از گروه‌های مهم در پیشینه تمدنی ایران، فتيان و جوانمردان بودند. آنان، مردمی سپاهی بودند که به کمندافکنی و ناوک‌اندازی شهرت داشتند. آنها پس از نظامی‌گری هرکدام از جمله ارباب حرفی بودند خبره که پیشینه شغلی خود را به یکی از انبیا یا اولیای الهی می‌رساندند.

فتيان جوانمردانی بودند خصم زورگویان و حامی ستمدیدگان؛ از دل همین‌ها بود که آیین‌های فتوت و فتیان شکل گرفت.

در شرایطی که پادشاه ظل الله بود و حاکمان ایالات ظل السلطان، قانون کلامی بود که از دهان این‌ها خارج می‌شد، این فتیان بودند که اندک فضای تنفسی را برای عامه مردم فراهم می‌کردند.

آنها در هر صنفی که بودند مرامنامه‌ای مخصوص به خود داشتند که دستوراتی آیینی و اخلاقی را شامل می‌شد و معنایی به ذات تکنیکال آن شغل می‌داد. و البته وجه تاریخمندی این مشاغل نیز از اتصال ازلی‌شان به یکی از بزرگان دین صورت می‌گرفت و این اتصال در واقع وجه اونتیک این ارباب صنوف را نیز معین می‌کرد.

صدای فتیان و جوانمردان اما هیچگاه در طول تاریخ خاموش نشد؛ آنها امتداد تاریخی پیدا کردند. به دلیل حمایت‌های بی حد و حصر فتیان از مستضعفان آنها همیشه از جانب مستکبران مورد تهمت و هجمه قرار می‌گرفتند. در متون درباری می‌توان این تهمت‌ها را دید.

اکنون و در عصر حاضر فتیان و جوانمردان را می‌توان در قالب نیروی بسیج مستضعفین دید. رهبر معظم انقلاب حضرت امام خامنه‌اي (مدظله العالی) در سخنرانی مورخ چهارم آذر ۱۳۶۲ فرمودند که بسیج تنها تا آن روز پیروز است که در یک دست بسیجی «قرآن» و در دست دیگرش «سلاح» باشد. فرمانده معظم كل قوا مدام بر این وجه معنویت بسیج که به آن نیرویی الهی می‌بخشید تاکید داشتند. ایشان در بیانات خود در مورخ پنجم آذر ۱۳۷۶ فرمودند؛ اخلاص و معنویت بسیجی و ارتباط با خدا در بسیجی، یک خصوصیت عمده است.

این همان ویژگی‌هایی است که جوانمردان داشتند و نظامی‌گری را با لطایف دین و عرفان در هم می‌آمیختند.
بسیج هنگامی متولد شد که اتفاقا قدرت مستضعفان نادیده گرفته شده بود. انقلاب اسلامي ایران یکی از نخستین بزنگاه‌های تاریخ بود که در آن نیروی مستضعفان برای همگان عیان شد. دکترین انقلاب از ایجاد دوگانه مستضعف و مستکبر و ایده حکمرانی مستضعفان می‌آمد و از ديد مستكبران این گناهی نابخشودنی بود. اینجا بود که تروریست‌های اجاره‌ای به کمک اربابان جهان آمدند و در چنین هجمه‌ای فتیان معاصر بپا خواستند.

بسیج نیرویی است مردمی که میانه مردم و حاکمیت ایستاده و اینبار مستکبر مقابلش سفیانی جهان است. نکته مهم اين است که بسیج چهاردهه قبل بازتولید شد و چون ققنوسی از خاکستر برخاست اما عمری به درازای جهان دارد. هرچند که ارباب معنوی‌اش امیرالمومنین (ع) است اما تعلقی به تاریخ خطی ندارد؛ بسیج میراثی است که از آزادگان و آزاده مردان تاریخ به ما رسیده و هستی‌مان را معنادار کرده است. جهان همیشه عرصه نبرد دائمی مستضعف و مستکبر بوده است و بسیج سلاح ما مستضعفان در این نبرد است.

بنابراین بسیج را نباید صرفا به مثابه یک نیروی نظامی صرف دید. بسیج حضوری قدسی در تاریخ داشته و ذاتش با عرفان پیوند خورده است. به همین دلیل است که آنها در بزنگاه‌های مختلف از هجوم دشمن به این آب و خاک گرفته تا آسیب‌هایی طبیعی مانند سیل و زلزله و... همیشه آماده به خدمتند؛ بی مزد و منتی. آنها به این فرموده مقتدای سیاسی و معنوی خود در عصر حاضر (حضرت امام خامنه‌اي) عمل کرده‌اند که فرموده است: این سه عنصر را همیشه با یکدیگر توأم کنید؛ بصیرت، اخلاص، عمل بهنگام و به اندازه. چنین نیروی الوهی را در جهان فعلی سراغ دارید آیا؟

انتهای پیام/ 121

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار