گروه اجتماعی دفاعپرس - سردار محمدرضا میرحیدری، فرمانده انتظامی استان اصفهان؛ اگر جنگها را به سه دسته سخت، نیمه سخت و نرم تقسیم کنیم، جنگ رسانهای مهمترین ابزار جنگ نرم در جهانی که به عنوان عصر اطلاعات، عصر ارتباطات و عصر حاکمیت جریان آزاد اطلاعات، نامگذاری شده به شمار میآید. نکته حائز اهمیت اینکه رسانهها در این جنگ وسیلهای برای تسلط بر افکار، اراده و احساسات مردم به شمار میآیند.
دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در خصوص جنگ رسانهای
رهبر معظم انقلاب به عنوان بالاترین مقام کشور که براساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی وظیفه اعلان جنگ یا صلح برعهده اوست، شهریور ماه سال ۱۳۹۷ در خصوص جنگ رسانهای دشمن هشدار داده و اعلام نمودند: «براساس اطلاعاتی که در اختیار داریم، دستگاههای جاسوسی آمریکا و رژیم صهیونیستی با حمایت مالی قارونهای منطقه اطراف کشور ما، تشکیلاتی را برای این جنگ رسانهای راه اندازی کرده اند و به طور جدی در حال برنامه ریزی و تلاش برای آلوده کردن فضای تبلیغاتی و فکری جامعه هستند.»
با هشدار فرمانده کل قوا (مدظله العالی)، تردیدی باقی نمیماند که بدانیم در حال حاضر در شرایط جنگ رسانهای قرار گرفته ایم و بنابراین بایستی با ابزار و شیوههای این جنگ و راهکارهای مقابله با آن بیش از پیش آشنا شویم.
تعریف جنگ رسانهای
جنگ رسانهای به معنی استفاده از توان و ظرفیت رسانهها اعم از مطبوعات، خبرگزاریها، رادیو، تلویزیون، اینترنت و شبکههای پیام رسان مجازی به منظور تضعیف یک کشور است. با این شرایط، جنگ رسانهای تنها جنگی است که حتی در شرایط صلح نیز بین کشورها بهصورت غیررسمی ادامه داشته و هر کشوری از حداکثر توان خود برای پیشبرد اهداف سیاسیاش از رسانهها بهرهگیری میکند.
ماهیت جنگ رسانهای
جنگ رسانهای، جنگی بدون خونریزی، جنگی آرام و جنگ نرم تلقی میشود؛ جنگی که بر صفحات روزنامهها و میکروفون رادیوها، صفحات تلویزیونها و عدسی دوربینها جریان دارد. در این جنگ ملتها تحت شدیدترین بمباران خبری و رسانهای قرار میگیرند.
نقش اینترنت در جنگ رسانهای
نظام سلطه عرصه اینترنت را محل تاخت و تاز بر علیه تمامی ارزشهای انقلاب اسلامی یافته و در هر فرصتی سعی دارد از آن برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند به همین منظور دشمن از چند سال پیش با ایجاد زیرساختهای مورد نیاز و برآورد امکانات و منابع انسانی زمینه را برای زمان مورد نظر فراهم ساخت. راه اندازی شبکههای سرویس دهنده، شبکههای اجتماعی، پایگاههای اینترنتی، وبلاگستانها، فیلترشکنها و... از جمله اقدامات دشمن در جنگ رسانهای خود علیه نظام جمهوری اسلامی ایران با استفاده از بستر اینترنت بود.
نقش شبکههای اجتماعی در جنگ رسانهای
یکی از مهمترین ابزارهای جنگ رسانهای دشمن استفاده از شبکههای اجتماعی است. "جی کارفانو" پژوهشگر ارشد مطالعات امنیت ملی مؤسسه تحقیقاتی "هریتج" آمریکا که سرهنگ ارتش آمریکا هم است در خصوص کارکرد شبکههای اجتماعی چنین عنوان میکند: «شبکههای اجتماعی میتوانند فعالیتهای اعتراض آمیز را سازماندهی کرده و در اطلاع رسانی رویدادها نقش آفرینی نمایند.»
کارکردهای شبکههای اجتماعی در جنگ رسانهای
امکان سلب حاکمیت سیاسی، امنیتی، اقتصادی و قضائی کشور بر شهروندان، امکان استفاده گروههای تروریستی، معاند و ضد انقلاب از پوشش امنیتی شبکههای اجتماعی جهت راهبری عملیاتهای میدانی، امکان راهبری افکار عمومی و تغییر هویت و ارزشهای جامعه اسلامی ایرانی، امکان ترویج مفاسد اخلاقی، الگوهای مصرف، ترویج سبک زندگی غربی، امکان اختلال در فرایند اطلاعرسانی عمومی و رسمی کشور با انتشار اخبار کذب، محرمانه و ... امکان پیادهسازی عملیاتهای روانی، ترویج یاس و ناکارآمدی نظام در سطح عموم جامعه، مکان راهبری و مدیریت شورشهای شهری و امکان تشدید درگیریهای قومی، اختلافات استانی بر سر مسائلی همچون آب و ... با نفوذ خبری را میتوان از جمله کارکردهای شبکههای اجتماعی در جنگ رسانهای برشمرد.
راه اندازی شهروند خبرنگارها
یکی از ابزارهای جنگ رسانهای استفاده از شهروند خبرنگاران است. این خبرنگاران که عمدتاً غیر حرفهای هستند گزارش ها، تصاویر، فیلمها و اطلاعات خود را به سایتهای خبری مشهور میفرستند تا به صورت حرفهای ویرایش و تدوین شوند. این سایتها هم با ایجاد ظرفیت هایی، فضا را برای فعالیت مخالفان مهیا میکنند.
براساس اطلاعات به دست آمده در ناآرامیهای فتنه سال ۸۸ و آبان ۹۸ برخی از خبرنگاران از قبل شناسایی شده و وصل شده بودند و به صورت مستمر خبر، گزارش، عکس و فیلم تهیه و به سایتها و شبکههای معاند ارسال میکردند و در قبال این فعالیتها نیز دستمزد دریافت میکردند. تعداد زیادی از آنها از بین افراد معترض، معاند، مخالف بصورت تحریک شده اقدام به فعالیتهای غیر حرفهای خبری میکردند. این اقدامات منجر به تشدید اغتشاشات، تحریک احساسات، افزایش شایعات، ایجاد تردید و در نوع خودش دلگرمی عوامل دست اندر کار دشمن میشد. برخی از این گونه فعالیتها به عنوان «میدان نبرد اینترنتی» یاد کردند.
مهمترین اقدامات جنگ رسانهای دشمن
برخی از مهمترین اقداماتی که دشمن در جنگ رسانهای علیه نظام جمهوری اسلامی انجام داده میتوان به ارائه تصویری سیاه و نامطلوب از کشور و اداره آن در اذهان مردم با استفاده از تکنیکهای رسانهای و تاکتیکهای اقناع سازی، تخریب و ترور شخصیت چهرههای موجه و دلسوز کشور با انواع و اقسام تهمتها و برچسبها، تحریف گذشته با هدف پشیمانسازی ملت از انقلاب علیه حکومت فاسد پهلوی اشاره کرد.
اختلافافکنی و قرار دادن گروههای مختلف از مردم در مقابل نظام و نهادهای انقلابی، زمینهسازی برای نافرمانیهای مدنی و ایجاد آشوب و شورش، ارائه راهحلهای منحرف کننده در قالب راههای میانبر و سهلالوصول به نخبگان و افراد نفوذی خود، به منظور منحرف کردن مسیر انقلاب و کشور را میتوان از دیگر اقدامات دشمن در جنگ رسانهای علیه مردم ایران دانست.
نقش نیروی انتظامی در مقابله با جنگ رسانهای
نیروی انتظامی به عنوان نیروی مسلح اجتماعی که هدفی بزرگ تحت عنوان برقراری امنیت اجتماعی و سیاسی را دنبال میکند بایستی برای تحقق این هدف، با همه نهادهای کشور از جمله رسانهها تعامل داشته باشد. هم اندیشی پلیس با رسانه ها، موجب میشود برنامه ریزی منسجم و سازماندهی ماندگاری داشته و در برابر تهدیدهای جنگ رسانهای دشمن موفق عمل کند.
در مقابل عملیات روانی رسانههای بیگانه که اندیشههایی پوچ در افکار خود دارند، باید دستگاههای امنیتی نظیر نیروی انتظامی در کنار رسانههای داخلی، با هوشیاری حلقهای مقابلهای و امنیتی به وجود آورند. عملکرد رسانههای داخلی هم باید به گونهای باشد که مردم به منظور فراگیری اخبار روز، به رسانههای استانی و کشوری مراجعه کنند و ناگزیر به سوی رسانههای بیگانه نروند و متأثر از کذب گوییها و القای نظرات بیگانگان، دست به حرکتهای غیر قانونی نزنند و تحت تأثیر عملیات روانی آنها قرار نگیرند.
مدیریت مقابله با حرکتهای سوء و عملیاتهای روانی دشمن که قصد ترغیب مردم را دارند، ضروری است. اکنون شاهدیم که رسانههای بیگانه برای رسیدن به این هدف، گزارشهای کذب از برخی حادثههای کشور میدهند و به طور مثال از اعتراضات مردمی به وضع موجود که جنبه اجتماعی و مدنی دارد، موضوع سیاسی بزرگی میسازند؛ بنابراین نیروی انتظامی باید با همکاری و مشارکت با سایر دستگاههای امنیتی و با اقدامات برنامه ریزی شده و سنجیده به خنثی سازی عملیات روانی دشمن بپردازد و نظم و امنیت را در کشور به وجود آورد.
برخی از راهکارهای مقابله با جنگ رسانهای دشمن
آگاه سازی عمومی و اطلاع رسانی به مردم در قالب فیلم سینمایی، مقاله، مستند، مصاحبه و... رصد طرحها و عملکرد دشمنان داخلی و خارجی در جنگ رسانهای از طریق شناسایی عوامل و امکانات داخلی و منطقهای مرتبط و امکانات و تجهیزات مورد نیاز، آموزش، توجیه و تربیت متخصصان مورد نیاز جهت مقابله با جنگ رسانهای، برگزاری همایشها، نشستهای تخصصی و هماندیشی، جهت شناسایی ومقابله با جنگ رسانهای، بهرهگیری از فناوری برتر رسانهای و امکانات نوین ارتباطی در جهت مقابله با جنگ رسانهای را میتوان به عنوان برخی از راهکارهای مقابله با جنگ رسانهای دشمن برشمرد.
برنامهریزی میانمدت و بلندمدت در خصوص مقابله با جنگ رسانهای نظام سلطه و اجرای جنگ رسانهای متقابل، ترویج فرهنگ گفتگو در بین اقشار مختلف جامعه، افزایش سواد رسانهای و فعال سازی فرهنگ پرسشگری و پاسخگویی محققانه، اطلاعرسانی شفاف، مستند و بیطرفانه، عملیات روانی رسانهای و متقابل و حملات رسانهای آفندی نیز از دیگر راهکارهای مقابله با جنگ رسانهای دشمن هستند.
انتهای پیام/ 241