گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس: امیر سرتیپ‌دوم بازنشسته علی‌محمد گودرزی که از پیشکسوتان سازمان عقیدتی سیاس ارتش و دفاع مقدس است، نام آشنا در امور فرهنگی و مطبوعاتی در ارتش نیز است. وی سالها در مسئولیت‌های فرهنگی و انتشاراتی در ارتش و سردبیری مجلات صف و سرباز خدمت کرده است. امیر گودرزی خود اهل قلم است و تا کنون کتب و مقالات متعددی در حوزه دفاع مقدس و سایر حوزههای فرهنگی و اجتماعی به رشته تحریر درآورده و بسیاری از کتب انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش در زمان مدیریت وی به دست چاپ سپرده شده است. امیر گودرزی اخیراً از سوی ریاست سازمان عقیدتی سیاسی ارتش به عنوان رئیس کارگروه «تبیین نقش سازمان عقیدتی سیاسی ارتش در دفاع مقدس» منصوب شده است.
پس از پایان هفت‌ساله فعالیت کارگروه موزه دفاع مقدس قبلی، کارگروه جدید با مسئولیت امیر گودرزی تشکیل شد و تفاوت‌هایی بین این کارگروه و کارگروه قبلی وجود دارد که امیر گودرزی در این باره می‌گوید:کارگروه موزه دفاع مقدس از سال ۱۳۹۳ تا اوخر سال ۱۳۹۹ در سازمان فعالیت داشت و در قالب پروژه‌ای که از سوی ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ شده بود، فعالیت می‌کرد. این کارگروه با زحمات طاقت‌فرسایی که کشید، در حوزه مأموریتی که برایش تعریف و براساس طرح و الگویی که تدوین شده بود، توانست اطلاعات باارزشی گردآوری و تحویل پروژه موزه دفاع مقدس بدهد.
وی ادامه داد: با اتمام آن پروژه که بیشتر ناظر بر رویکرد موزه‌ای بود، ریاست سازمان عقیدتی سیاسی ارتش حجت‌الاسلام محمدحسنی با این استدلال که نقش سازمان عقیدتی سیاسی ارتش در دفاع مقدس، خیلی فراتر از آن است که در گزارش نهایی کارگروه به موزه دفاع مقدس ارائه شده است، تصمیم به تشکیل کارگروه جدید دفاع مقدس گرفتند. البته این‌بار نه با رویکرد موزه‌ای، بلکه با رویکرد تبیین و تحلیل محتواییِ نقش سازمان عقیدتی سیاسی ارتش در تمام لایه‌ها و زوایای مختلف مأموریت این سازمان در دوران دفاع مقدس.
امیر گودرزی در خصوص تفاوت کارگروه قبل با این کارگروه نیز گفت:هرچند ممکن است که مأموریت کارگروه جدید از جهاتی با کارگروه قبلی مشابه باشد، ولی از نظر محتوا فرق‌هایی با هم دارند. در مأموریت جدید آنچه برای ما مهم است، فعالیت‌ها و نقش مؤثری است که سازمان عقیدتی سیاسی ارتش در زمینه‌های مختلف در دفاع مقدس و آن هم در حوزه مسئولیت قانونی خودش که ارتش بوده، داشته است. به عنوان مثال در گذشته صرف حضور روحانیون و یا کارکنان عقیدتی سیاسی در جبهه‌های جنگ به‌طور کلی ملاک بوده و مستنداتی نیز که از حضور این عزیزان در جبهه تهیه شده با این پیش‌فرض تدوین و برای موزه دفاع مقدس ارسال شده است. در حالی که خیلی از روحانیون و نظامیان ما قبل از اینکه وارد عقیدتی سیاسی ارتش شوند و یا اینکه حتی ممکن است در ارتش بوده‌اند، با بسیج، سپاه و یا گروه جنگ‌های نامنظم شهید چمران به جبهه اعزام شده‌اند و نقش‌آفرینی داشته‌اند. طبیعی است که در دفاع مقدس به طور عام نقش ایفا کرده‌اند که در جای خود محفوظ و قطعاً در پیشگاه الهی مأجورند، اما به‌طور اخص، نقش عقیدتی سیاسی ارتش را در جبهه ایفا نکرده‌اند، زیرا ممکن است در آن مقطع اصلا در عقیدتی نبوده‌اند و یا اگر در عقیدتی بوده‌اند و به جبهه اعزام شده‌اند، مأموریت و نقشی در حوزه فعالیت‌های عقیدتی سیاسی به آنها ابلاغ نشده، مضافاً اینکه در جبهه‌های ارتش و بین رزمندگان ارتش نبوده‌اند که بتوان نقش آنان را در تقویت توان رزم نیروهای رزمنده ارتش ارزیابی کرد.
وی اظهار کرد که تفاوت در اینجاست. اصطلاحاً ما در کارگروه جدید آمده‌ایم و تحدید موضوع کرده‌ایم. یعنی کسانی که در دوران دفاع مقدس در عقیدتی سیاسی ارتش مسئولیتی داشته‌اند و در همان مقطع نیز در مناطق عملیاتی تحت مدیریت ارتش حضور داشته‌اند و در زمینه‌های فرهنگی، تبلیغی، خدماتی و یا حتی رزمی نقش‌آفرینی کرده‌اند، جامعه هدف ما محسوب می‌شوند و لازم است که نقش آنها تبیین و تحلیل شود. یا حتی ممکن است در جبهه حضور نداشته ولی برآیند فعالیت‌های فرهنگی تبلیغی و یا رسانه‌ای و امدادرسانی و بسیاری از خدمات دیگر آنان در تقویت توان رزم ارتش و کمک به جبهه نقش مؤثر داشته است، در کانون توجه ما قرار دارد و مستندات این نوع فعالیت‌ها را استخراج و تبیین خواهیم کرد.
امیر گودرزی همچنین در پاسخ به این سوال که چه شد که عقیدتی سیاسی در جبهه حضور یافت که حالا این کارگروه در صدد تبیین نقش آن در دفاع مقدس است؟ گفت: فلسفه وجودی سازمان عقیدتی سیاسی در ارتش برای آشنا کردن کارکنان با فرهنگ و ارزش‌های اسلامی و اصطلاحاً مکتبی کردن ارتش است، به گونه‌ای که ارتشی مقتدر و مؤمن و مردمی برای خدمت به آرمان‌های انقلاب اسلامی باشد. این سازمان که محوریت آن با روحانیون فاضل و متعهدی است که آموزه‌های دینی را در ارتش نشر می‌دهند، وقتی که جنگ تحمیلی آغاز شد، بنا به احساس تکلیفی که می‌کردند به دو دلیل به جبهه‌ها وارد شدند. اول اینکه آن ارزش‌های اسلامی را که در ارتش در بین کارکنان تبلیغ می‌کردند و یکی از این آموزه‌ها جهاد و دفاع از انقلاب اسلامی بود، با تلفیق علم و عمل به صحنه آوردند و با اشتیاق جهاد و فیض شهادت همراه کارکنان و رزمندگان برای دفاع از وطن به جبهه‌ها گسیل شدند. کارکنان غیرروحانی عقیدتی سیاسی نیز که عموماً از افراد مؤمن و انقلابی ارتش بودند همین احساس تکلیف را داشتند و برای حضور درجبهه‌های نبرد سر از پا نمی‌شناختند.
امیر گودرزی گفت: دلیل دومی که باعث شد سازمان عقیدتی سیاسی تمام قد و با تمام توان در جبهه‌ها حضوری پر رنگ و مؤثر داشته باشد، مسئولیت سازمانی بود که برعهده داشت. یعنی هر لشکر یا تیپ و هر یگانی از ارتش که عازم جبهه می‌شد، عقیدتی آن لشکر یا تیپ و یا یگان نیز به همراه آنها به جبهه می‌رفت. زیرا همان مأموریت‌هایی که در یگان داشت در جبهه ایفا می‌کرد و حتی در خیلی از موارد فراتر از مأموریت تبلیغی و فرهنگی، در زمینه‌های رزمی، امدادی و خدمت‌رسانی به عزیزان رزمنده ایفای نقش می‌کردند و از این بابت به بیان فرماندهان عزیز ما، در دوران دفاع مقدس، روحانیون عقیدتی سیاسی قوت قلب رزمندگان در میدان جهاد و دفاع بودند. البته خواست فرماندهان نیز همین بود، زیرا حضور اعزه روحانی در جبهه‌ها در بسیاری از جهات کار فرماندهان را تسهیل می‌کرد و در زمینه‌های مختلف کمک‌کار فرماندهان و مشاورین امینی برای آنها بودند. با جلساتی که روحانیون برای رزمندگان می‌گذاشتند و با بیان ارزش‌های جهاد و شأن و منزلت جهادگران در نزد خدا و بسیاری موارد دیگر، باعث می‌شد که تحمل سختی‌های جنگ برای آنان آسان و حتی اطاعت‌پذیریشان از فرماندهان بیشتر باشد.
وی در خاطره‌ای در این باره از زبان ریاست اسبق سازمان عقیدتی سیاسی حجت‌الاسلام صفایی گفت. ایشان در مصاحبه‌ای که با کارگروه دفاع مقدس داشته مطرح می‌کنند که «شهید سرلشکر مسعود منفرد نیاکی، فرمانده لشکر ۹۲ زرهی اهواز بود. من سفری داشتم به اهواز، به من گفتند که تانک «تی ۷۲» را ایشان از دشمن به غنیمت گرفته است. آن زمان، تانک «تی ۷۲» از سلاح‌های اختصاصی پیمان ورشو بود. ما تعجب کردیم که چگونه «تی ۷۲» در اختیار حکومت بعثی عراق قرارگرفته و آنها علیه ما وارد عرصه کارزار کرده‌اند و ما آن را به غنیمت گرفتیم. من اظهار تمایل کردم که بروم و تانک را از نزدیک ببینم. رفتیم و دیدیم که بسیار تانک پیشرفته‌ای است. قطر زرهش خیلی زیاد بود. هر موشک معمولی که سایر تانک‌ها را می‌تواند بشکافد، به این تانک کارگر نبود. به شهید نیاکی آفرین گفتم. آن زمان درجه ایشان سرهنگ بود. گفتم: جناب سرهنگ! واقعاً دستت درد نکند. ملت را خوشحال کردی با غنیمت گرفتن این تانک. دنیا بداند که در این جنگ، غرب و شرق هر دو متفقاً به ما حمله کردند و الا این سلاح اختصاصیِ پیمان ورشو اینجا چه کار می‌کند؟ چرا این را در اختیار دشمن گذاشته‌اند؟ ایشان به من گفت: حاج آقا خواسته من این هست که شما روحانی به ما بدهید. تعبیر این شهید بزرگوار این بود و گفت: یک روحانی برای من از تانک «تی ۷۲» اثرش بیشتره، به‌خصوص روحانیون جوانی که در هنگام حمله لباس رزم می پوشیدند، تعلیمات نظامی دیده بودند و اسلحه برمی‌داشتند، دوش‌به‌دوش سربازان و رزمندگان حمله می‌کردند.»
امیر گودرزی درباره تعداد شهدای عقیدتی سیاسی ارتش در دفاع مقدس هم گفت:کارکنان عقیدتی سیاسی در دفاع مقدس همراه و همدوش رزمندگان ارتش در صحنه‌های نبرد حضور داشته‌اند. گواه این ادعا نیز تعداد شهدایی است که عقیدتی سیاسی از قشر روحانی و نظامی تقدیم انقلاب کرده است. طبق مستنداتی که ما تا کنون و در این مدت نسبتاً کم به دست آورده‌ایم که البته متقن و تایید شده است، تعداد ۲۱ نفر از روحانیون عقیدتی سیاسی ارتش در دفاع مقدس و پس از دفاع مقدس شهید شده‌اند. از این تعداد حدود 11 شهید مربوط به دوران دفاع مقدس و ۱۰ شهید پس از دوران دفاع مقدس است. اگر ۷ نفر روحانیون مبلغ (حدوداً بیش از ۱۲۰۰ روحانی مبلغ در طول جنگ توسط عقیدتی سیاسی و با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه علمیه سراسر کشور به جبهه اعزام شده‌اند.) را که توسط سازمان عقیدتی سیاسی ارتش به جبهه‌ها اعزام و شهید شده‌اند را نیز به این آمار اضافه کنیم، جمعا ۲۸ نفر شهید روحانی داشته‌ایم. کتاب مختصری از زندگینامه این شهدا را ما آماده چاپ کردیم و در روز ۲۴ مهر امسال در سالروز تشکیل عقیدتی سیاسی از این کتاب رونمایی شد.
وی افزود: مجموع روحانیون سازمان عقیدتی سیاسی ارتش در طول سال‌های دفاع مقدس، بنا به آماری که ما در دست داریم بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ نفر بوده‌اند. از این تعداد ۱۱ نفر شهید شده‌اند. بنابر این وقتی نسبت بگیریم، می‌بینیم که نسبت به جمعیت کمشان، تعداد شهدای روحانی سازمان در مقایسه با سایر اقشار جامعه بالاست و این خود گواه صادقی بر جانفشانی آنان در راه اعتلای کشور و دفاع از آرمان‌هایی که مبلغ آن در ارتش بوده‌اند و با بذل جان خود، این وفاداری و پا در رکابی را ثابت کرده‌اند. نخستین شهید روحانی از سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، شهید «عباس رضائیان رامشه» است که در فاصله زمانی کمی پس از شروع جنگ یعنی نوزدهم مهر ۱۳۵۹ در خرمشهر شهید شده است. این شهید هنوز هم جاویدالاثر است و اثری از پیکر مطهرش به دست نیامده است.
امیر گودرزی ادامه داد: از کارکنان پایور و وظیفه عقیدتی سیاسی اعم از نظامی و غیرنطامی که در دوران دفاع مقدس به هر شکلی چه مامور، و چه نیروی ثابت در عقیدتی خدمت می‌کرده‌اند و از نظر ما از عناصر و کارکنان عقیدتی محسوب می‌شده‌اند، قریب به ۱۰۰ نفر به درجه رفیع شهادت نایل آمده‌اند. این آمار البته آمار ابتدایی است که ما تا کنون با بررسی سوابق و مدارک و مستندات مورد وثوق به آن رسیده‌ایم. بررسی‌های ما هنوز هم ادامه دارد و ممکن است این تعداد افزایش هم داشته باشند.
وی در پاسخ به این سوال که دامنه بررسی‌های شما درباره نقش عقیدتی سیاسی ارتش در دفاع مقدس فقط به جبهه‌ها مربوط می‌شود یا فضاهای دیگری را نیز در بر می‌گیرد؟ گفت:قطعاً در معرکه بودن و حضور در مناطق عملیاتی بودن برای ما اصل است و بیشتر در کانون توجه ماست. چون کانون خطر و رویارویی مستقیم با دشمن در صحنه‌های نبرد مناطق عملیاتی بوده. اما اقداماتی در پشت جبهه و یا حتی در ستادها و عقیدتی سیاسی‌های به ظاهر دور از منطقه جنگی صورت می‌پذیرفته که تأثیر مثبتی در سرنوشت جنگ داشته است. به‌طور مثال جهاد سازندگی در ابتدای تشکیل عقیدتی سیاسی یکی از مدیریت‌های تحت مسئولیت این سازمان بوده. این مدیریت خدماتی در کمک‌رسانی به جبهه‌ها داشته که وقتی مستندات آن را نگاه و حجم از اقلام، خودرویی و سایر مایحتاج رزمندگان را ملاحظه می‌کنیم انگشت به دهان می‌مانیم. با ارتباطی که با اقشار جامعه و به‌ویژه کسبه و بازاری‌ها داشته‌اند، کمک‌های نقدی و غیرنقدی فراوانی گردآوری و به سوی جبهه‌ها ارسال می‌کرده‌اند. تمام این موارد را ما داریم گردآوری و احصا می‌کنیم و در آینده مستندات آنها را تدوین و منتشر خواهیم کرد.
وی یادآور شد: برخی عقیدتی سیاسی‌ها به تبعِ نوع یگانی که مستقر بودند مثل نیروی هوایی و نیروی دریایی در خط مقدم جبهه‌ها حضور نداشتند، ولی به اعتقاد من خط مقدم آنها و سنگر آنها همان پایگاه آنها و یا منطقه دریایی بود که در آن مستقر بودند. چراکه در نیروی هوایی وقتی خلبان می‌خواست به مأموریت جنگی برود، این روحانیون ما بودند که تا پای هواپیما او را بدرقه و از زیر قرآن رد می‌کردند. یا در نیروی دریایی ما هم وضع همین گونه بوده. بنابر این ما نقش این نوع مسئولین عقیدتی سیاسی را از نظر دور نخواهیم داشت و در بررسی‌هایمان به آنها خواهیم پرداخت. اقدامات رسانه‌ای و امور تبلیغی و روابط عمومی در سازمان عقیدتی سیاسی فصل دیگری است که بسیار خوب ظاهر شده‌اند. خدماتی در خصوص اطلاع‌رسانی و تنویر افکار عمومی درباره حقانیت جبهه خودی در سطح کشور و حتی خارج از کشور انجام داده‌اند که مجال طرح آنها در این جلسه نیست. در آینده جزئیات این اقدامات را به طور مبسوط تدوین و منتشر خواهیم کرد. تمام فعالیت‌های عقیدتی سیاسی در جبهه و پشت جبهه، به طور دقیق و مستند جزو بررسی‌های ما قرار دارد و با شاخص‌گذاری و تعیین مصادیق یا همان نقش‌هایی که صورت گرفته که بالغ بر ۱۴۰ نقش است را در بر می‌گیرد.
وی درباره جایگاه فرماندهان ارتش در بررسی‌های این کارگروه نیز گفت؟ فرماندهان عزیزی که در دفاع مقدس حضور داشته‌اند و شاهد نقش‌آفرینی روحانیون و عناصر عقیدتی سیاسی در جبهه‌ها بوده‌اند، مهمترین و موثق‌ترین مرجع برای مستندسازی ما در این مأموریت خطیر هستند. خیلی از فرماندهان خوشبختانه الان در راس مسئولیت‌ها هستند و برخی نیز به افتخار بازنشستگی نایل آمده‌اند. ما به‌تدریج خدمتشان خواهیم رسید و خاطراتشان را درباره نقش عقیدتی سیاسی ثبت و ضبط خواهیم کرد. با تعدادی از این عزیزان هم تا کنون مصاحبه کرده‌ایم. جالب است بدانید تعدادی از فرماندهان عالی‌رتبه ما صبغه عقیدتی سیاسی دارند و بخشی از خدمتشان را قبلاً در عقیدتی سپری کرده‌اند که این باعث مباهات برای عقیدتی سیاسی است.
وی همچنین اظهار کرد: حدود ۱۹۸ نفر روحانی ایثارگر دفاع مقدس داریم که از این تعداد ۲۶ نفر آنان جانباز هم هستند. حدود ۲۵۰۰ نفر کارکنان نظامی عقیدتی سیاسی ارتش نیز ایثارگرند که از این تعداد حدود ۴۵۰ نفر جانباز هستند. آزادگان ما که همه از نظامیان هستند نیز قریب به ۳۰ نفرند. ما خاطرات تعدادی از این عزیزان را ثبت و ضبط کرده‌ایم و به‌تدریج داریم با سایرین هم مصاحبه می‌کنیم و خاطراتشان را می‌گیریم.
امیر گودرزی در پایان گفت: در نقشه راه ما که در قالب طرح تهیه و تدوین محتوا تهیه کرده‌ایم تمام این موارد لحاظ شده است. آنچه مسلم است بسیاری از محتواهای تهیه شده از مستندات موجود، قابلیت کتاب دارند که آنها را به شکل کتاب تدوین و برای اطلاع جامعه ارتش و عموم مردم منتشر خواهیم کرد. برخی مستندات قابلیت ساخت فیلم کوتاه و مستند و یا کلیپ خواهد داشت. به نظرم هر نوع بهره‌برداری از این محتواها در فضای مجازی و یا حتی ساخت اپلیکیشن و یا نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای امکان‌پذیر است که با همفکری با همکاران متخصصمان در مدیریت‌های هنری، رسانه‌ای، انتشاراتی و فضای مجازی در سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، به تولید آنها مبادرت خواهیم کرد.
انتهای پیام/ 411
