به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس ازسمنان، عملیات مرصاد در منطقه جبهه میانی اسلام آباد، سر پل ذهاب و با رمز یا علی ابن ابیطالب و با هدف آزاد سازی زمین های اشغال شده در غرب باختران (کرمانشاه) انجام شد که منطقه آزاد شده در این عملیات حدود 1200 کیلومتر مربع بود.
متن زیر به بررسی نقش تیپ 12 قائم (عج) و حماسه آفرینان استان سمنان در عملیات مرصاد میپردازد.
ارتش عراق پس از اعلام موافقت ایران با قطعنامه 598، در دو جبهه جنوبی و میانی به طور همزمان حمله کرد. در جبهه جنوب هدف، تصرف اهواز و حداقل تصرف خرمشهر بود که تلاش دشمن را نیروهای سپاه و بسیج عقیم گذاشتند. اما در جبهه میانی هدف دشمن زمینه سازی برای هجوم سازمان منافقین بود. در این جبهه ارتش عراق با حمله به خطوط پدافندی خودی، آنها را سرگرم کرده بود تا نیروهای منافقین بتوانند از نقطه دیگری، پس از شکسته شدن خط به وسیله ارتش عراق حرکت خود را آغاز کنند.
بدین ترتیب پس از شکسته شدن خط خودی در منطقه سر پل ذهاب در حمله ارتش عراق نیروهای منافقین بدون آنکه با مانعی روبرو باشند سوار بر خودروها به سوی کرمانشاه حرکت کردند و تا تنگه "چهار زبر" پیش آمدند. چنانچه پذیرش قطعنامه کاهش اعتبار و اقتدار امام و نظام را در پی داشت و نیروهای منافقین با استقبال مردم مواجه می شدند، عراق می توانست از موضع طرف پیروز، شرایط خود را بر ایران تحمیل کند و جنگ را به پایان ببرد.
از سوی دیگر، در حالی که هنوز توقف حملات عراق در جنوب قطعی نشده بود، بخشی از مدافعان جنوب راهی غرب کشور شدند تا همراه مردم بسیج شوند و تحت عنوان عملیات مرصاد به سرکوب حمله منافقین بپردازند. در این عملیات که با فرماندهی سپاه پاسداران و با پشتیبانی هوا نیروز ارتش اجرا شد، رزمندگان خودی از سه محور چهار زبر، قلاجه و جاده اسلام آباد پل دختر وارد عمل شدند و در دو مرحله نیروهای ضد انقلاب(منافقین) را که تا تنگه چهار زبر پیشروی کرده بودند سرکوب کردند.
در این عملیات اگر چه نیروهای منافق تا پشت نوار مرزی عقب رانده شدند، لیکن قوای ارتش عراق ارتفاعات مرزی را همچنان در اشغال خود نگه داشتند.
نقش تیپ 12 قائم (عج) استان سمنان
تیپ مستقل 12 قائم (عج)، در سد عملیات و انهدام منافقین در عملیات مرصاد در تنگه چهار زبر، نقش ویژه و محوری داشته که متاسفانه بعد از گذشت حدود 20 سال از عملیات مرصاد، سخنی از نقش مهم و رشادت های کم نظیر رزمندگان دلاور این تیپ، حتی در منابع مکتوبِ رسمیِ منتشره، به میان نیامده و در جایی ثبت نشده بود.
تا اینکه مقام معظم رهبری در جریان سفر به استان سمنان در آبان ماه سال 1385 در جمع ایثارگران فرمودند: «تیپ قائم (عج) در عملیات مرصاد نقش مهمی را ایفا کرد. شنیدم نقش تیپ قائم(عج) در عملیات مرصاد آن چنان بود؛ که اگرنبود؛ دشمن ممکن بود تا کرمانشاه پیش بیاید. آن که ایستاد؛ تیپ قائم(عج) بود. اینها در تاریخ می ماند.»
پس از فرمایشات معظم له، برای تبیین بهتر و دقیق تر نقش تیپ در عملیات مرصاد، به پیشنهاد مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان سمنان، بنا شد آخرین برگ از صفحات زرین و پر افتخار تیپ مستقل 12 قائم (عج) در عملیات مرصاد به رشته تحریر در آید.
بدین منظور از اواخر سال 1385، بعد از مطالعه تعداد اندکی از پرونده های مصاحبه رزمندگان مربوط به عملیات مرصاد (موجود در آرشیو مرکز اسناد اداره کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان سمنان) چهارچوب و عناوین پیشنهادی کتاب تهیه شد.
در همین راستا، در 28 تیرماه 1386، اولین همایش باز خوانی و تحلیل نبرد عملیات مرصاد و نقش تیپ 12قائم (عج) با حضور سرلشکر شهید نورعلی شوشتری فرمانده محترم قرارگاه نجف درعملیات مرصاد، و فرماندهان رده های مختلف تیپ در این عملیات به مدت یک روز، در شهمیرزاد سمنان برگزار شد.
برپایی این همایش، نقطه عطفی بود تا دیگر رده های تیپ نیز، در قالب یادواره ها و همایشها، به تحلیل نبرد و بیان خاطرات عملیات مرصاد بپردازند. (برگزاری همایش یادواره تجلیل از شهدای اطلاعات - عملیات تیپ و شب خاطره عملیات مرصاد در شهریورماه 1386 و همایش نقش گردان سید الشهدا(ع) در مسجد غربای شاهرود در مرداد 1387 و... نمونه هایی از آن بشمار می رود.)
به هر حال، در کنار مطالعه و بررسی پرونده های ناقصِِ موجود در آرشیو مرکز اسناد اداره کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان سمنان مربوط به مصاحبه های بعد از عملیات مرصاد و اطلاعات بدست آمده از همایش ها، کار پر زحمت مصاحبه با فرماندهان و رزمندگان تیپ و قرارگاه نجف نیز دنبال شد. که به جهت گذشت حدود 20 سال از عملیات مرصاد، پراکندگی فرماندهان و رزمندگان تیپ درسطح کشور و شهرستانهای استان و عهده دار بودن مسوولیت ها، هماهنگی برای انجام مصاحبه، همواره با دشواریهای بسیاری همراه بود. مضافاً اینکه، یادآوری خاطرات باز گو نشده ی بیست سال گذشتـه، تطبیق صحبت های افراد با یکدیگر و رفع تناقضهای موجود، سختی کار را دو چندان می کرد.
کتاب طلائه داران مرصاد کارنامه عملیاتی تیپ مستقل 12 قائم (عج) استان سمنان در عملیات مرصاد درخرداد ماه سال 89 پس از تائید پژوهشگاه علوم ومعارف دفاع مقدس که حاصل صدها ساعت مصاحبه با بیش از صدها تن از فرماندهان و رزمندگان تیپ12 قائم (عج)، قرارگاه نجف و بنا به ضرورت سایر یگانهای سپاه و ارتش و زحمات بیش از 3500 ساعت مطالعه، مصاحبه وپیاده کردن بخشی از نوارها و فیش نویسی منابع می باشد. که در دو بخش و ده فصل تدوین که در پاییز سال 89 چاپ شده است.
عملیات مرصاد، آخرین برگ از صفحات زرین و پر افتخار رزمندگان شجاع و دلاور تیپ مستقل 12 قائم (عج) در هشت سال دفاع مقدس به شمار می رود. این عملیات در پاسخ به عملیات سازمان مجاهدین خلق ایران (منافقین)، موسوم به فروغ جاویدان به مرحله اجرا درآمد که منجر به متلاشی شدن بخش اعظمی از نیروها، امکانات و تجهیزات مدرن شد.
با پذیرش قطعنامه 598 از سوی جمهوری اسلامی ایران در 27 تیر ماه 1367، منافقین مزدور، در تحلیل های سازمانی به این نتیجه می رسند که ایران به لحاظ سیاسی، نظامی، اقتصادی و پایگاه مردمی به بن بست رسیده است. بنابراین به خیال یکسره کردن نظام اسلامی، با حمایت های فکری، مالی و نظامی ارتش عراق، ارتجاع منطقه و استکبار جهانی عملیات را با هدف دستیابی 33 ساعته به تهران، با نام فروغ جاویدان، طرح ریزی می نمایند.
منافقین پلید با طرح ریزی این عملیات، بزرگترین خیانت را به ملت مسلمان ایران، انجام داده و با فراخوان تمامی نیروهای سازمان در داخل و خارج از کشور، به دنبال هجوم عراق در 31 تیر ماه 1367، در جبهه های جنوبی، میانی، غرب و شمال غرب، از صبح سوم مرداد ماه، ستون نظامی ده کیلومتری منافقین از پایگاه اشرف در الخانص عراق به سمت مرزهای ایران به حرکت در می آید.
لشکر نفاق بعد از عبور مرزهای ایران و شهرهای قصر شیرین و سرپل ذهاب که از روزهای قبل به اشغال ارتش عراق در آمده بود؛ بدون هیچگونه درگیری به گردنه پاتاق می رسد. در گردنه پاتاق و پل ماهید، با پشتیبانی آتش سنگین هواپیماها و هلی کوپترهای عراقی از منافقین، درگیری های پراکنده دژبان لشکر 81 زرهی ارتش و عناصری از نیروهای 57 ابوالفضل (ع) سپاه پاسداران، بی نتیجه می ماند. منافقین حدود ساعت 18:40 همان روز، شهر کرند را به اشغال خود در آورده و به دنبال آن به سمت شهر اسلام آباد حرکت می کنند و در ساعت 21:20 شهر اسلام آباد نیز به تصرف کامل آنان در می آید. منافقین جنایت کار در شهر اسلام آباد به بیمارستان ها ، هلال احمر، مساجد و مرکز دولتی یورش برده و ضمن آتش زدن مجروحان بیمارستان امام خمینی (ره ) اسلام آباد دست به قتل و غارت مردم و اموال عمومی می زنند.
نیروهای نفاق که تا این مرحله، با مقاومت چندانی از طرف نیروهای ایرانی رو به رو نبودند با نشاط و شور و شوق وصف ناپذیر و سرمست و مغرور از پیروزی های بدست آمده، به سمت کرمانشاه حرکت می کنند تا حکومت وقت دموکراتیک را در آنجا تشکیل دهند اما هیهات که خداوند فرموده است:
" ان ربک لباالمرصاد"
بعد از خروج ارتش به اصطلاح آزادی بخش منافقین از شهر اسلام آباد، ترافیک ناشی از خروج مردم وحشت زده از شهر و درگیری های نیروهای پراکنده سپاه پاسداران در گردنه حسن آباد، تأخیری حرکت ستون نظامی آنها ایجاد می شود. در این لحظات ( ساعت 23 شب سوم مرداد ماه 1367) از طرف قرارگاه نجف، به تیپ مستقل 12 قائم (عج) که در نزدیکی تنگه چهار زبر در اردوگاه صادقین استقرار داشت؛ مأموریت انسداد عملیات و انهدام منافقین ابلاغ می گردد.
فرماندهی تیپ، بعد از ابلاغ ماموریت به سرعت نیروها، امکانات و هر آنچه را که در اردوگاه صادقین که به طور معجزه آسایی در یکی دو روز قبل از آن، مهیا شده بود؛ سازماندهی و با سرعت تمام به سوی تنگه چهار زبر به حرکت در می آوردند.
در آستانه عملیات مرصاد، تیپ 12 قائم (عج) در خط پدافندی مرزی ملخور مریوان استقرار داشته است. به واسطه داشتن اردوگاه صادقین در سه راهی کوزران کرمانشاه، بنا به مشیت الهی، نیروهای گردان قمر بنی هاشم (ع) که آماده رفتن به مرخصی بودند در آنجا می مانند. به علاوه بعد از پذیرش قطعنامه 598 و تحرکات جدید عراق در جبهه های غرب و جنوب کشور و فرمان امام خمینی (ره) نیروهای گردان سید الشهدا (ع) یک روز قبل و گردانهای امام رضا (ع) و روح الله نیز در هجوم منافقین به منطقه مرصاد می رسند. بنابراین در هنگام هجوم منافقین و شروع عملیات موسوم به فروغ جاویدان، چهار گردان از تیپ قائم (عج) برای انجام مأموریت، در مقر تیپ سازماندهی می شوند. این گردان ها عبارت بودند از:
ضمنا واحداطلاعات - عملیات به صورت نیرو پیاده به استعداد حدود 20 نفر در تمام مراحل عملیات، خاصه مرحله انسداد هجوم منافقین و گردان ادوات به استعداد حدود 30 نفر در پشتیبانی آتش نیروها، نقش فعالی در این عملیات ایفا نموده اند و همچنین سایر گردان های پشتیبانی رزم نیز در طول عملیات مرصاد، بر اساس وظایف و ماموریت محوله در عملیات شرکت داشته اند.
از ساعت 30 دقیقه بامداد چهارم مرداد ماه، مسیر حرکت منافقین در تنگه چهار زبر توسط تیپ 12 قائم (عج) مسدود می شود. با شروع درگیری گردان های رزمی و اطلاعات – عملیات بر روی زبر های جلوی تنگه چهار زبر و اطراف راهدارخانه (تلمبه خانه) با دشمن، مهندسی تیپ، خاکریز مستحکم دفاعی دو جداره، را در مدخل ورودی تنگه در عرض جاده اسلام آباد – کرمانشاه احداث می کند و در ساعاتی بعد، کم کم تور کمینگاه مرصاد پهن می شود.
منافقین که خیال می کردند خواب های رویایی شان تعبیر شده و تا ساعاتی دیگر به شهر کرمانشاه خواهند رسید؛ در چند صد متری تنگه چهار زبر (کنار راهدارخانه) با آتش پر حجم تیم های آر پی جی زن اطلاعات – عملیات و نیروهای گردان قمر بنی هاشم (ع) مواجه شده و اولین ضربه کاری به ستون نظامی خود را احساس می کنند.
با اقدام مدبرانه و شجاعانه فرماندهان و نیروهای تیپ 12 قائم (عج)، آرایش ارتش به اصطلاح آزادی بخش منافقین بهم ریخته و سیستم عصبی آنان مختل و نیروهای منافق بارها و بارها مجبور به عقب نشینی جهت سازماندهی و آرایش مجدد می شوند.
نبرد شدید و سنگینی بین نیروهای منافق و تیپ 12 قائم (عج) بعنوان تنها یگان با سازمان رزم منظم، با مقاومت و رشادتهای رزمندگان و آتش پشتیبانی ادوات تیپ و هوا نیروز در صبح چهارم مرداد ماه، اتفاق می افتد و با حضور فرمانده قرارگاه نجف در منطقه، اوضاع ساماندهی و یگان های دیگر نیز کم کم به تیپ 12 قائم (عج) ملحق می گردند.
در ابتدای شب چهارم مرداد ماه، که منافقین به قسمت هایی از یال های چهار زبر دست یافته و می رفت تا خط دفاعی تیپ در پشت خاکریز مورد تهدید قرار گیرد؛ دغدغه های اصلی فرماندهان قرارگاه و تیپ این بود که این احتمال وجود دارد، دشمن با تجمع امکانات و نیروهایش به خط دفاعی ما حمله نمایند. بنابراین باید قبل از هر اقدامی از طرف دشمن، ضربه شصت به او نشان داد و سازمانشان را بهم ریخت. بدین منظور عملیات گشتی ایذایی و تک مختل کننده با دستور قرارگاه نجف، توسط تعدادی از نیروهای تیپ 12 قائم (عج) بر روی جاده و یگان دیگر، از یال سمت راست تنگه اجرا می شود اما نیروها به اهداف مورد انتظار دست پیدا نمی کنند.
در ساعت 4 بامداد پنجم مرداد ماه، در لحظاتی که نزدیک به 48 ساعت از آغاز عملیات منافقین می گذشت و لحظه به لحظه بر تلفات جبهه نفاق افزوده می گشت؛ کاملا قدرت تصمیم گیری از آنان سلب شده و منافقین آخرین تلاششان را جهت عبور از خط دفاعی تیپ 12 قائم (عج) آزمایش می کنند. بر این اساس تیم هایی از نیروهای نفاق، خودشان را به آب و آتش زده تا با شکستن خط دفاعی روحیه ای جدید به نیروهای فریب خورده شان بدهند. لحظاتی سه خودرو منافقین با پشتیبانی آتش سنگین با عبور از خاکریز، رخنه ای در خط ایجاد کرده اما با اقدام به موقع و مناسب نیروهای گردان سید الشهدا (ع) تیپ، جانانه و شجاعانه مقاومت و ایستادگی نموده و با کشتن و انهدام بدنه اصلی ارتش به اصطلاح آزادی بخش، آخرین میخ تابوت بر پیکر منافقین زده می شود.
در ادامه ی روز پنجم مرداد ماه با تقویت لجمن (لبه ی جلویی منطقه نبرد)، توسط گردان های دیگری از تیپ، تلاش های پراکنده منافقین در تنگه چهار زبر بی نتیجه می ماند تا اینکه در شب پنجم مرداد، با طرح ریزی قرارگاه نجف و همراهی سایر قرارگاه ها، عملیات محاصره دورانی برای به دام انداختن منافقین به اجرا در می آید که در این عملیات، تیپ 12 قائم (عج) همچنان در جلو تنگه چهار زبر و سایر یگان ها نیز طبق ماموریت های محوله به منافقین یورش برده و در صبح ششم مرداد ماه، ارتش به اصطلاح آزادی بخش منافقین منهدم و تار و مار می گردد و در ادامه عملیات، سایر یگان های سپاه به همراهی نیروهای بومی و مردمی به تعقیب منافقین تا مرزهای عراق می پردازند.
بدین شکل فتنه ای که می رفت مشکلاتی را برای جمهوری اسلامی به وجود آورد به خواست خداوند، به دست سربازان حضرت ولیعصر (عج) در کمینگاه مرصاد به انهدام بخش اعظمی از منافقین خنثی می گردد.
در مجموع، تیپ 12 قائم (عج) استان سمنان، حدود 60 ساعت در میدان نبرد ( تنگه چهار زبر) با بکارگیری بیش از 1600 نفر، جانانه به مقابله با منافقین خائن پرداخته که با تقدیم 228 مجروح و 67 شهید، برگ زرین دیگری را در صفحات پر افتخار تاریخ هشت سال دفاع مقدس به یادگار گذاشت.
یاد و خاطره 67 شهید این عملیات به ویژه سرداران و غیور مردان شهید حاج محمود اخلاقی، شهید محمد رضا خالصی، شهید نوروز علی ایمانی نسب، شهید حسن عزیزیان و شهید رضا نادری باجیگران را گرامی می داریم.
انتهای پیام /
