اشرافیگری چگونه جامعه را به انحطاط می‌کشاند؟
گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ سیده فاطمه کیایی؛ فاصله گرفتن از ساده‌زیستی و روی آوردن به تجملات و به اصطلاح امروز اشرافیگری از عوامل انحطاط جوامع و حکومت‌ها در طول زمان بوده است.
اشرافیگری پیش از اینکه در عمل ظاهر شود یک تفکر درونی است که ریشه در ذهن و افکار انسان دارد و در وهله اول باعث از بین رفتن خصایص نیک فردی و فراهم آوردن زمینه گمراهی می‌شود به ویژه اگر در اندیشه کارگزاران حکومتی و مسوولان جامعه رخنه کند.
به همین دلیل است که از بزرگان دین گرفته تا مصلحان اجتماعی همواره بر ساده‌زیستی مسوولان تاکید جدی دارند. رهبر انقلاب اسلامی در این‌باره فرموده‌اند «نمی‌شود ما در زندگی مادی مثل حیوان بچریم و بغلتیم و بخواهیم مردم به ما به شکل یک اسوه نگاه کنند، مردمی که خیلی‌شان از اولویات زندگی محرومند. در این راه از خیلی چیز‌ها باید گذشت. نه فقط از شهوات حرام، از شهوات حلال نیز باید گذشت» و در جای دیگری اشاره دارد «افزون‌طلبی برای مسوولان ممنوع است. مشی اشرافی‌گرایانه برای مسوولان کشور نقطه ضعف به شمار می‌آید. اگر دیگران این را لازمه رسیدن به مقامات عالیه کشور می‌دانند در نظام اسلامی این‌ها نه‌تنها لازمه‌اش نیست، بلکه نقطه ضعف هم محسوب می‌شود.»
سبک زندگی مقام معظم رهبری و امام راحل نشان دهنده عمل به این سخن است. امام راحل چه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و چه پس از آن زندگی ساده‌ای داشتند. همین روال در خصوص رهبر انقلاب نیز صدق می‌کند، اما باید دید دیگر مسوولان و کارگزاران نظام از این فرمول پیروی و تبعیت می‌کنند یا خیر و در زمانه‌ای که خطر اشرافیت و تجمل‌گرایی یک یک مردم را تهدید می‌کند مسوولان چه نمره‌ای می‌گیرند.
تا زمانی که زندگی مسوولان جامعه اسلامی همسطح مردم عادی نباشد طعم فقر را نخواهند چشید و از این رو برای رفع آن گامی برنخواهند داشت. لمس از نزدیک مشکلات مردم به ویژه مسائلی که به شکاف طبقاتی دامن زده و گروه‌های مردم را از یکدیگر دور می‌کند باید یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های حکمرانان تبدیل شود.
امام راحل نیز خطر اشرافیت به خصوص در بین روحانیت را زشت و هیچ چیزی را بیشتر از دنیاگرایی برای روحانیت آلوده کننده نمی‌داند. ایشان موکدا اشاره می‌کند «آن روزی که رئیس جمهور ما خدای نخواسته، از آن خوی کوخ‌نشینی بیرون برود و به کاخ‌نشینی توجه بکند، آن روز است که انحطاط برای خود و برای کسانی که با او تماس دارند پیدا می‌شود. آن روزی که مجلسیان خوی کاخ‌نشینی پیدا کنند خدای نخواسته، و از این خوی ارزنده کوخ‌نشینی بیرون بروند، آن روز است که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم.»
سیره و سبک زندگی حضرت علی (ع) و دوران حکمرانی ایشان بر جامعه اسلامی از این باب اهمیت ویژه دارد که نکات مهمی را به جامعه اسلامی برای دوری از اشرافیت، عدالت، ظلم ستیزی، احقاق حقوق مظلومان و ... گوشزد می‌کند. ایشان نه تنها مال‌اندوزی کارگزاران حکومتی خود را از نمونه‌های اشرافیگری می‌داند بلکه نشستن بر سر سفره اغنیا و پرخوری و شرکت در مهمانی ثروتمندان را نکوهش می‌کند.
عثمان بن حنیف، استاندار «بصره» از سوی امام علی (ع) است. حضرت نامه‌ای به او نوشته و می‌فرمایند: ای پسر حنیف! به من گزارش داده‌اند که مردی از سرمایه داران بصره تو را به مهمانی خود دعوت کرده و تو به سرعت به سوی آن شتافتی. خوردنی‌های رنگارنگ برای تو آوردند و ظروف پر از غذا جلوی تو نهادند. من گمان نمی‌کردم مهمانی کسانی را بپذیری که بر سر سفره آن‌ها فقط ثروتمندان حاضر می‌شوند و نیازمندان مظلوم در آن جایی ندارند! اندیشه کن در کجایی و بر سر کدام سفره حاضر می‌شوی.
ایشان در مسئله تخلف یکی از مسوولان خود که از طریق جاسوسان حکومتی شنیده بود در منطقه اهواز رشوه گرفته و به بیت المال دست اندازی کرده است دستور شدیدترین مجازات‌ها را می‌دهد و در نامه تندی به فرماندار خود در اهواز می‌نویسد: «ای رفاعه! زمانی که این نامه را خواندی، درباره ابن هرمه، مسئول بازار چنین کن: بلافاصله عزلش کن. مسامحه و مماشات مکن. او را به مردم معرفی کن. به زندانش بیفکن. در روز جمعه او را از زندان بیرون آورده، پیش چشم مردم (در نماز جمعه) او را سی و پنج ضربه شلّاق بزن و در کوچه و بازار بگردان تا همه ببینند و هرکس طلبی و مدرکی دارد، طلبش را از او بستاند. پایش را در زنجیر کن و جز در وقت نماز آن را باز مکن. همچنین، در زندان ملاقاتی نداشته باشد تا راه پاسخ گویی به دادگاه را به او نیاموزند؛ ولی اگر غذا و نوشیدنی و لباس و زیرانداز برایش آوردند، به او برسانید... اگر بدنش کشش داشت، یک ماه بعد مجدّداً سی و پنج ضربه شلّاق دیگر به او بزن... گزارش عملکردش را در این باره برای من به صورت مکتوب بفرست. اگر در مجازات او کوتاهی کنی، خودت را عزل می‌کنم. این حکم خداست که باید آن را اجرا کنی. ضمناً سهمیه او از بیت المال را قطع کن و بگو بعد از این خائن، چه کسی را به جای او انتخاب کرده ای.»
شاید امروز و در شرایط حال جامعه مرور سیره حضرت علی (ع) و امام راحل و همچنین گفته‌های آنان در باب اشرافیگری، مردم و مسوولان را از خطری که جامعه اسلامی را تهدید می‌کند آگاه کند.
انتهای پیام/ ۱۴۱
