قهرمانانی از خطه جنوب که در برابر استعمار انگلیس ایستادند/ شهید دلواری: انگلیسی‌ها چاره‌ای جز منکوب شدن ندارند

به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع پرس، قیام و جنبش دلیران تنگستان از جمله وقایع مهم منطقه جنوب است. در آغاز جنگ جهانی اول براساس قرارداد 1907 ایران بین روس و انگلیس تقسیم شد و محمدعلی شاه شمال را به روسها و جنوب را به انگلیسیها بخشید. از این رو گروهی از علما و بزرگان با همراهی مردم همچون سدی محکم در مقابل قوای انگلیس ایستادگی کردند. مقاومتی که 7 سال به طول انجامید و برگ زرینی در تاریخ استبداد ستیزی ملت ایران شد. در نبرد دلوار که 5 هزار نفر از سربازان انگلیسی در آن شرکت داشتند دلیران تنگستانی شکست سختی به آنها وارد نموده و توانستند تعداد زیادی از نیروهای انگلیسی را به هلاکت برسانند.

در ادامه به معرفی دلیران تنگستان میپردازیم:

** مردی از دیار دلوار تنگستان

رئیس علی دلواری در روستای دلوار از توابع تنگستان متولد شد. وی از همان دوران جوانی از جمله پیشگامان مشروطه خواهی در جنوب ایران شد. دوران جوانی او همزمان با حضور گسترده استعمار انگلیس در خلیج فارس بود که وی نقش کلیدی در قیام جنوب را برعهده اشت.

جنگ میان رئیسعلی و دلیران تنگستان از یک سو و انگلیسیها و خوانین متحد آنان از سوی دیگر به طور پیاپی و پراکنده تا شوال هزار و سیصد و سی و سه هجری قمری ادامه یافت و انگلیسیها نتوانستند بر رئیسعلی و یارانش پیروزی یابند. تا این که در گیرودار حمله انگلیسیها به بوشهر در دوازدهم شهریور 1294 ش برابر با 23 شوال 1333 قمری هنگامی که رئیسعلی در محلی به نام «تنگ صفر» قصد شبیخون به قوای انگلیسیها را داشت، از پشت مورد هدف گلوله یکی از همراهان خائن قرار گرفت و در دم به شهادت رسید.

مزار شهید رئیسعلی دلواری در وادی السلام نجف

هنگامی که خبر شهادت رییس علی دلواری منتشر شد، مردم در بسیاری از مناطق جنوبی ایران عزادار شدند و در دشتی و تنگستان، زنان و کودکان به شیون و زاری پرداختند.

** یاران تنگستان

سید عبدالله بلادی بوشهری مشهور به آیت الله بلادی بوشهری در سال 1291 قمری در نجف به دنیا آمد و در سال 1372 از دنیا رفت. وی فرزند سید ابوالقاسم بوشهری از روحانیون تاثیر گذار در مشروطه خواهی جنوب ایران بود. وی یکی از تاثیر گذارترین روحانیون خیزش جنوب است که ایده پردازیهای مختلفی در جنگ داشته و تشکلهای اطلاعاتی را شکل داده است. وی رساله جهادیه را صادر کرد که در این رساله به مسائل تئوریک جنگجویان و قوانین چگونه جنگیدن پرداخته شده است.

سید عبدالله بلادی بوشهری

باقرخان تنگستانی رهبر مبازرات تنگستانیها با نیروهای انگلیسی قبل از جنگ جهانی اول بود. وی بین سالهای 1203 تا 1207 قمری در لیلک زاده شد. به دنبال مناقشه انگلیس بر سر هرات با ایران، دولت انگلیس خارگ را اشغال و به بوشهر حمله کرد، باقرخان با فتوای شیخ حسن آل عصفور در مقابل انگلیسیها مقاومت کرد. باقرخان بین سالهای 1281 تا 1286 درگذشت و پیکر وی در ایوان شهدای جنگ تنگستان در نجف دفن شد.

باقرخان تنگستانی

سید مرتضی مجتهد اهرمی معروف به "علم الهدی" از منطقه دشتی برخاست و پدر وی به اهرم مهاجرت کرد. رهبری مشروطه خواهان در بوشهر برعهده سید مرتضی اهرمی بود. وی با فتوای علما از جمله آخوند خراسانی و استمداد از خالو حسین دشتی و رئیسعلی دلواری در سال 1327 قمری اقدام به خارج کردن نیروهای طرفدار محمدعلی شاه از بندر بوشهر نمود. امورات آن را به دست گرفت و 9 ماه حکومت اسلامی در بوشهر تشکیل داد ولی پس از شکست مشروطه به دست انگلیسیها به دستور محمد علی شاه به نجف تبعید شد و تا سال 1308 خورشیدی در قید حیات بود.

سید مرتضی مجتهد اهرمی

شیخ حسن آل عصفور از فقههای بنام و از اسلام شناسان بزرگ بوشهر بود. وی از جهاد علمی، حقوقی، قضائی و مذهبی و نیز موضع گیری سیاسی تاثیر فراوانی در شور و شعور سیاسی مردم بوشهر داشت. موضع گیری شیخ حسن و مردم بوشهر در قبال حضور انگلیسیها آنچنان موثر بود که یک روز بعد از ورود انگلیس به بوشهر در نتیجه ازدحام مردم جمعت انگلیسی مجبور شدند قوای خود را از این بندر خارج کرده و به جزیره خارگ عقب نشینی کنند. باقرخان تنگستانی و احمدخان تنگستانی فتوای جهاد را از وی دریافت کردند.

آیت الله محمد حسین برازجانی معروف به مجاهد در سال 1249 متولد شد. وی از روحانیون مبارز جنوب در جنگ جهانی اول بود که در نجف تحصیل کرد و با تصرف بوشهر در جنگ جهانی اول، مردم جنوب به رهبری رئیسعلی دلواری به نبرد با نیروهای انگلیسی پرداخت. ایشان به همراه مبارزان در برازجان شورایی تشکیل دادند. شیخ محمد حسین در اواخر عمر در تهران زیست و در همین شهر درگذشت.

آیت الله محمد حسین برازجانی

خالو حسین دشتی از مبارزان نبرد با دولت انگلیس و از همرزمان رئیسعلی دلواری در سال 1247 خورشیدی در شهرستان دشتی متولد شد. وی با نیروهای تحت امرش به یاری رئیسعلی و نیروهای تنگستانی و مشروطه در بوشهر برخواست. خالو حسین در سال 1308 شمسی با خوانین منطقه در برابر سیاست دولت رضاشاه قیام کرد و به اتهام توطئه دستگیر و 18 ماه زندانی شد. خالو حسین پس از بیماری در هفتم شعبان سال 1365 قمری درگذشت.

** شهید رئیسعلی دلواری:  انگلیسیها چارهای جز مغلوب و منکوب شدن ندارند

شهید رئیسعلی دلواری در نامهای خطاب به آیت الله مجاهد برازجانی نوشت: «انگلیسیها پس از این که در جنگ خشکی با دلواریان مغلوب شدند، چهار فروند کشتی جنگی آنها در مقابل دلوار لنگر انداخت و چند روز متوالی علی الاتصال دلوار را گلوله باران کردند و متجاوز از هزار گلوله توپ به دلوار افکندند و ما یکی از گلولهها را وزن کردیم، بیست و چهار من بوشهر بود (تقریباً سی من تبریز) و چون از اینکار سودی نبردند، ناچار یک عده هزار نفری تحت فرماندهی یک نفر سلطان(کاپیتان) انگلیسی پیاده و شروع به جنگ کردند و پس از کشته شدن صاحب منصب مذکور و نیمی از قشون آنها، بقیه فوراً به کشتی پناهنده شدند. از ما معدودی بیش زخمی و تلف شدهاند. حال که آنها در خشکی و دریا مغلوب شدهاند دیگر نمیدانم این بار از کدام طرف حمله خواهند کرد. چیزی که هست از هر جا حمله آورند جز این که مغلوب و منکوب شوند چارهای نخواهند داشت. اجساد مقتولین انگلیسی در خارج دلوار در گوشه باغ افتاده، اگر مایل باشید تشریف آورده ببینید.»

** مقام معظم رهبری: رئیسعلی دلواری، قهرمان مبارزه با استعمار انگلیس است

مقام معظم رهبری در بازدید ار خانه و موزه شهید رئیسعلی دلواری در بوشهر طی سخنانی مطرح کردند: رئیس علی دلواری قهرمان مبارزه با استعمار انگلیس است و ملت ایران همانند شهید رئیس علی دلواری که در مقابل انگلیس ایستادگی کرد، امروز در برابر قدرتهای متجاوز به سرکردگی آمریکا ایستاده است و از دشمنان خود هیچ واهمهای در دل ندارد.

ایشان افزودند: بدون تردید با تفضل خداوند بر ملتهای مسلمان، اسلام کاخهای جاهلیت را در تمام دنیا ویران خواهد کرد و مظلومان را نجات خواهد داد. کشور پهناور ایران اسلامی در راه سعادت، آزادگی، رفع محرومیتها و به کارگیری استعدادهای عظیم و نهفته به حرکت خود ادامه میدهد و در این مسیر مردم خوب ما باید با روحیه انقلابی و تأسی به احکام نورانی قرآن و اسلام تلاش خود را در راه آبادانی کشور عزیز ایران به کار گیرند.

انتهای پیام/