اوج معنای حقیقی دفاع مقدس با کاربردی کردن تحلیل گفتمان در فرهنگ دفاع مقدس بدست می آید

دفاع پرس: دکتر محمد عارف، متولد کازرون استان فارس است، او علاوه بر نامزدی دریافت قلم طلایی سینمای بین المللی بخاظر نگارش فیلمنامه سینمایی"روز تولد تو"، با 312 امتیاز علمی پژوهشی مفتخر به دریافت تندیس پژوهشی و افتخارنامه ی مقام نخست پژوهشگری برتر هنر و معماری دانشگاه های ایران در سیزدهمین دوره پژوهشگران برتر ایران به امضاء وزیر علوم، و با حضور معاون اول رییس جمهور در دانشگاه شهید بهشتی تهران گردیده و همچنین دریافت کننده جایزه نقدی و تقدیرشده ی بخش طنز(برگزیدگان) از هفتمین دوره انتخاب کتاب سال دفاع مقدس ایران برای کتاب "خاک خنده ریز" 1382 است. دکتر محمد عارف در سال 1390 و سال 1391 نیز در ارزیابی های انجام شده به عنوان پژوهشگر برتر در رشته هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی کشور شناخته شده است.

ارائه و چاپ 24 مقاله در نشریات معتبر بین المللی آی اس آی، نشریات دانشگاههای جهان اسلام(آی اس سی)، نشریه علمی پژوهشی وزارت علوم، سخنرانی در شش کنفرانس علمی خارج از کشور و اجرای هفت طرح پژوهشی ملی و بین المللی، نامزدی قلم طلایی بین المللی سینمایی، چاپ پنج کتاب پر تیراژ، داوری در دو مجله خارجی، یک مجله دانشگاهی جهان اسلام و چهار مجله علمی پژوهشی ایران را از جمله دلایل معرفی این پژوهشگر بعنوان پژوهشگر برتر ملی دانسته اند.

از آن جا که شناخت فرهنگ دفاع مقدس و ارایه راهکار برای نهادینه کردن این فرهنگ نقش بسزایی در حفظ خون شهدا و پیشرفت جامعه در موضوع سبک اسلامی زندگی خواهد داشت؛ با این هنرمند مردم شناس به گفتگو نشستیم.

این محقق عرصه انسان شناسی هنر، نویسنده و کارگردان حوزه دفاع مقدس، در گفتگو با دفاع پرس اظهار داشت: ما زمانی میتوانیم معنای دفاع مقدس را دریابیم که در آغاز بدانیم فرهنگ چیست، آنوقت در کنار فرهنگواژه ی بدیع مقدس را هم می توانیم معنایی نو کنیم. در غیر اینصورت همان برداشتی را خواهیم داشت که حزب بعث عراق از سربازان و افسران و صدامش داشت. در حالی که اینگونه نبوده و نخواهد بود چون مفهوم این دو واژه تفاوتهای زیاد دارد.

نامزد قلم طلایی سینمای بین الملی مقاومت خاطر نشان کرد: درست است که در اذهان پاره ای از انسان ها واژه فرهنگ مترادف با دین یا دین اسلام قرار گرفته است اما واقعیت این است که معنی فرهنگ ضرورتا اسلامی یا مسیحی یا ملی یا بومی نیست، بلکه معنای آن کنش و واکنش های انسان در مقابل تمام رویدادهایی است که از گذشته به ارث رسیده، و به مرور زمان بعنوان بایدها و نبایدهای اجتماعی مطرح شده و شکل گرفته و در پروسه های گوناگون زمانی به قانونی داخلی تبدیل شده، در نهایت به فرهنگ معروف گردیده است. بنابراین فرهنگ، قانون وضع شده ی انسانها برای تعاملات اجتماعی است.

این مردمشناس هنری همچنان متذکر شد که همه دفاع ها هم مقدس نیستند. به همین نسبت همه کشته شده ها نیز مقدس نیستند. تنها دفاع و کشته شدگانی مقدس هستند که در دفاع از فرهنگی شریف و رویکردی معنوی آسمانی اهتمام ورزیده باشند و در این راهِ مدبرانه عزیزترین دارایی یعنی خانواده و جان و نام و روح و روان خود را تقدیم کرده باشند. دفاع معنوی یعنی تلاش و کوشش برای نجات انسان ها با قرار دادن الگوهای خدا محوری تا  مرحله ی نهایی. بنا بر این شهید به نیکی می داند که در این راه چه بلایایی را متحمل خواهد شد و انتخاب می کند. پس او با قوه درکی والا گام بر میدارد او در تعارف و زور و معاملات زمینی قرار نمی گیرد. او با خدا معامله می کند. او چشم می پوشد ازین همه پست و جاه و پول و موقعیت های اجتماعی. او با این کارش عشق بازی می کند او حدیث قدسی را با جان و دل می نوشد. او برای نجات انسانها از شر اهرمن های زمینی جانبازی می کند و می داند که راهش آسمانی است. بنابراین بی سبب نیست که از دیگر ستاره های آسمانی سبقت می گیرد. او از بی نیازی به ثروت می رسد و این بی نیازی روحیه ای شگرف و عظیم می خواهد. طی کردن مسیر کمالگرایی شهید را همه کس نمی توانند!

نویسنده کتاب "باران و بوران" اظهار داشت: همیشه اینگونه نخواهد بود که هر دفاعی با هر بیانی یا با هر ذهنی یا شعاری، در قلمرو فرهنگ شریف شهادت قرار گیرد در حالیکه هیچ یک از برگ های فرهنگ آسمانی در کلام و ذهن و روح و روان آن یافت نشود. چون شهادت و دفاع مقدس آداب دارد.

نویسنده ی "شب بوهای هویزه" با بیان اینکه فرهنگ ها میتوانند متفاوت باشند ادامه داد: یکی فرهنگش دفاع در مقابل تهاجم و زور است و دیگری در ایجاد هجمه و زور. هر دو فرهنگ دارند اما این کجا و آن کجا!؟ در حالی که هر دو هم شاید ادعای دفاع از فرهنگ دینی خود را دارند و حتی ممکن است که هر دو مسلمان هم باشند. اما حقیقت امر این است که فرهنگ اسلام خاستگاه یکی از آنها نبوده است، یا اگر هم بوده خوانش یکی از هر دو به فرهنگ دینی، یکی نبوده است. یافته ها نشان می دهد برداشتهای متناقضی که از سرچشمه ی آسمانی نشات نگرفته، عمری کوتاه و بی اقبال عمومی خواهد داشت. بنابراین یکی با فرهنگ اسلامی به مقابله بر می خیزد و چون کشته می شود شهید در راه خداست و دیگری نیز با فرهنگ شیطانی یا واهیِ جاعل به اسلام(که در پیش رو دارد یا برایش قرار داده اند) گام بر می دارد تا به هدفش(مادی و یا حتی بظاهر معنوی) برسد.

تقدیر شده ی "هفتمین دوره کتاب سال دفاع مقدس ایران" ادامه داد: ترویج فرهنگ دفاع مقدس پدیده ای جدید است اما آنچنان سرسری گرفته شده که پاره ای نیز بدلیل عدم مطالعات آکادمیک و فرهنگی با دیدگاهی ابزارگرایانه و غربی به واژه ی دفاع مقدس تنه میزنند و گمان می کنند که فراتر از زمانه اند. گروهی دیگر نیز با تکیه بر اداهای روشنفکرانه آن را مانع پیشرفت مردمی قلمداد می کنند و در تلاشند که آن را یک واقعه ی معمولی بدانند. رخدادی که تاریخ مصرفش گذشته است و دیگر هیچ. اما در این میان مردم و مردم شناسان فرهنگی و خانواده ی چند میلیونی دفاع مقدس، همچنان چرخ عظیم اما کم جان فرهنگ و هنر دفاع مقدس را با عشق و شوری پنهان به پیش می برند.

این استادیار دانشگاه با بیان اینکه جنگ هشت ساله عراق بر علیه ایران تمام می شود و آنچه از آن میماند فرهنگ دفاع مقدس است، ادامه داد: دستاوردهای دفاع مقدس تا حدودی به دلایلی از جمله ریتم سریع زندگی و خصومت های خصوصی، آگاهانه یا نا آگاهانه کنار گذاشته شده و به باد فراموشی سپرده شده است. در حالیکه رزمندگان در طول هشت سال دارای فرهنگی غنی شده اند و انتشار آن به ادارات و جامعه و خانواده ها موجب آرامش، امنیت و مهربانی های بیش ازین در مردم ایران و فرهنگ ملی می گردد.

نویسنده کتاب "خاک خنده ریز" تصریح کرد: در طول دو هزار و نهصد و بیست و هشت روز پیوسته در دفاعی جهانی چه قطره خون هایی که ریخته شد اما متأسفانه حتی آنطور که شایسته نام شهدا باشد در مجامع علمی تجزیه و تحلیل نشده و یا در حدی قابل قبول واژه ی شهدا را برای مردم خودمان(و نه برای جهانیان) تفسیر نگردیده است.

نویسنده شب واقعه تأکید کرد: اگر ادبیات دفاع مقدس بویژه ادبیات شفاهی رزمندگان به شکلی غیر محسوس وارد جامعه می شد یقیناً کارکردهای پنهان آن، موجب خرسندی و مهرورزی و امنیت مردم را فراهم می آورد. یافته های تحقیقاتی نشان می دهد که رفتار و گفتار و کردار رزمندگان در عین کارکردهایی اساطیری از روحی لطیف و طبعی ظریف برخوردار بوده، بویژه اینکه سلامت و صداقت و درستکاری و شکیبایی و بی نیازی نیز سرآمد شخصیت و فرهنگ در جامعه ی و محدوده آنان بوده است.

وی با تصریح بر اینکه ما نمیتوانیم به اجبار به جوانان فشار آوریم که چگونه باشند، مغتقدیم آنها همان هایی می شوند که ما هستیم، خاطرنشان کرد: شاید اشکال کار این باشد که بعضی از متولیان فرهنگی کشور شهیدان را فراواقعی معرفی کرده اند. بنابراین جوانان یا مردم و یا حتی غربی هایی که خود را فراواقعی نمی بیند پس شهدا و رزمندگان و اسرا را افسانه و تخیّل می داند و ادامه راه آنان را غیر ممکن می دانند. در حالیکه شهدا زمینی بودند مثل همه آدمها ولی ریز ریز به مراتبی از معنویت و روحانیت و انسانیت رسیدند و در تراژدی روزگار خویش در مقابل چشمهای همرزمان خود آسمانی شدند.

دکتر عارف تنها راه نشر ارزش های دفاع مقدس در جامعه را تحوّلات اجتماعی دانست.

نویسنده فیلم سینمایی " آیه های زمینی" اظهار داشت: آنها به خاک زدند و شهید شدند نه بخاطر خودشان، بلکه بدنبال سعادتمندی بشر بودند.

پژوهشگر عرصه مردمشناسی گفت: دفاع فقط تفنگ و تاکتیک های نظامی نیست . دفاع یعنی کوشش برای تعالی خود و بشر! به عنوان مثال تیم والیبال ایران نمونه ای ورزشی در جهت دفاع از تمدن و فرهنگ مردمی ایران اسلامی است. سینمای ایران، پزشکی ایران نیز از نمونه های مقدس نفوذ در قلب مردم جهان است.

وی در پایان تأکید کرد یکی از آرمان های شهدا اصل انسانیت یعنی مهربانی، محبّت، گذشت و عدالت است که اگر بدانها دست یابیم می توانیم ارزش های مردان بی ادعای جهان معاصر را از دریچه ی جاودان دفاع مقدس ترویج دهیم.

انتهای پیام/