به گزارش گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، آیین‌نامه حفاظت و مرمت یادمان‌های دفاع مقدس از سوی سردار سرلشکر پاسدار «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ شد.
این آیین‌نامه به شرح زیر در روزنامه رسمی کشور منتشر شده است:
آیین‌نامه حفاظت و مرمت یادمان‌های دفاع مقدس
مقدمه:
«هر دلی که برای حقیقت احترام قائل است، هر انسانی که برای معنویت، صفا و اخلاص و انسانیت ارزش قائل است، باید این‌طور مکان‌ها و خاطره‌ها را همیشه عزیز بدارد»
یادمان‌های دفاع مقدس به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی کشور، زمینه‌ساز معرفی و درک حماسه و فرهنگ مقاومت، جهاد، ایثار و شهادت برای زائرین راهیان نور می‌باشد. با توجه به افزایش بازدید زائرین راهیان نور در سال‌های اخیر و گذشت چهار دهه از دوران دفاع مقدس و لزوم حفظ این آثار برای نسل‌های آینده، حفاظت و مرمت یادمان‌های دفاع مقدس امری بسیار مهم و ضروری است.
حفاظت و مرمت اصولی یادمان‌های دفاع مقدس نیازمند نگرش صحیح و اقدامات تخصصی و فنی می‌باشد؛ لذا در این آیین‌نامه، ضوابط عمومی و اصول کلی حفاظت و مرمت یادمان‌های دفاع مقدس تدوین گردیده است.
ماده۱: هدف
۱ـ ماندگار کردن یادمان‌های دفاع مقدس برای نسل‌های آینده.
۲ـ ارتقاء سطح حفاظت از یادمان‌های دفاع مقدس.
ماده۲: منظور
۱ـ مستندسازی، حفاظت و مرمت یادمان‌های دفاع مقدس.
۲ـ یکپارچه‌سازی و ایجاد وحدت رویه در حفاظت و مرمت یادمان‌های دفاع مقدس.
۳ـ جلوگیری از نابودی و تخریب و مرمت غیراصولی یادمان‌های دفاع مقدس.
ماده۳: سیاست
۱ـ بهره‌گیری از توان و ظرفیت نیروهای مسلح، وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و دستگاه‌های مرتبط با دفاع مقدس.
۲ـ تقویت بنیه علمی و فنی حفاظت و مرمت یادمان‌های دفاع مقدس بر اساس ضوابط مربوط.
ماده۴: دامنه شمول
۱ـ این آیین‌نامه در یادمان‌های دفاع مقدس لازم‌الاجرا است.
۲ـ مسئولیت اجرای این آیین‌نامه با بهره‌برداران یادمان‌ها (که توسط ستاد مرکزی راهیان نور تعیین می‌شوند) می‌باشد.
۳ـ مسئولیت نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه با ستاد مرکزی راهیان نور کشور است.
تبصره: هرگونه تغییر در تعداد یادمان‌ها در شمول این آیین‌نامه قرار می‌گیرد.
ماده۵: تعاریف و اختصارات
۱ـ تعاریف
۱ـ آثار دفاع مقدس: به هرگونه آثار ملموسِ منقول و غیرمنقول به‌جامانده از دوران دفاع مقدس که در حال حاضر در یادمان‌ها موجود است، مانند بناها، سنگرها، خاکریزها، عوارض طبیعی، ادوات نظامی و...
۲ـ یادمان دفاع مقدس: به مکانی گفته می‌شود که یک یا چند رویداد مهم نظامی، حماسی یا عملـیاتی توسط رزمندگان ایران اسلامی در آنجا به وقوع پیوسته و یا یک یا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(۱): بیانات مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» در یادمان پادگان دوکوهه (۱۳۸۱/۰۱/۰۹)
چند شخصیت برجسته دفاع مقدس در آن محل به شهادت رسیده و مقصد کاروان‌ها و زائرین راهیان نیز می‌باشند.
۳ـ زائر: به فرد یا افرادی گفته می‌شود که برای آشنایی با تاریخ حماسی و فرهنگی رزمندگان ایران اسلامی در دوره هشت سال دفاع مقدس، سیره و سبک زندگی شهدا و رزمندگان و بازدید از مناطق عملیاتی استان‌های مرزی و یادمان‌ها و سایر اماکن راهیان نور به‌صورت کاروانی یا انفرادی سفر می‌کنند.
۴ـ طرح جامع: به مجموعه مطالعات، طراحی نقشه‌ها و برنامه‌های کلی ساماندهی و توسعه هریک از یادمان‌های عملیاتی دفاع مقدس گفته می‌شود که توسط ستاد مرکزی راهیان نور کشور تدوین، تصویب و ابلاغ می‌گردد.
۵ ـ بهره‌بردار: به سازمان‌های نیروهای مسلح، سازمان‌های دولتی و غیردولتی که مدیریت، نگهداری و بهره‌برداری از یادمان (با تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور کشور) به آن دستگاه واگذار می‌شود.
۶ ـ حفاظت: فعالیتی تخصصی، فرهنگی و هنری، بر پایه مطالعات علمی و انسان‌شناسانه با لحاظ کردن احترام به بستر فرهنگی جهت افزایش ماندگاری آثار و آشکار نمودن پیام‌های تاریخی و هنری آثار است.
۷ـ مرمت: مرمت عملی است که به‌منظور تداوم زمانی عمر آثار صورت می‌پذیرد.
۸ ـ نگهداری: مجموعه اقدامات به‌منظور طولانی‌تر کردن عمر آثار و حفظ ارزش‌های زیبایی‌شناختی و تاریخی آن‌ها.
۹ـ عرصه: زمین و محلی که آثار روی آن واقع شده است.
۱۰ـ محدوده: عبارت است از محیط پیرامونی عرصه که بر اساس ویژگی‌های آن در داخل حریم آثار تعین می‌شود.
۱۱ـ حریم: به بخشی از اراضی اطراف آثار گفته می‌شود که بر اساس ضوابط قانونی و در راستای تداوم بقا، حفظ و کمال نفع از آن‌ها، توسط بنیاد در دو بخش حریم درجه‌یک و حریم درجه‌دو تعیین می‌شود.
۱۲ـ حریم درجه‌یک: شامل محدوده‌ای از یادمان است که تحت تملک بنیاد است تا اولاً فضای عملیاتی و عوارض موجود یادمان حفظ شود و ثانیاً مقدار فضا‌های موردنیاز جهت خدمات و موزه طبیعی یادمان تأمین گردد.
۱۳ـ حریم درجه‌دو: شامل محدوده‌ای پیرامون حریم درجه‌یک است که بر اساس قوانین میراث فرهنگی برای آن ضوابط متناسب با آثار دفاع مقدس وضع و ثبت می‌گردد.
۱۴ـ ضابطه: عبارت است از قوانینی که برای پیشگیری از خسارت‌های بالفعل و بالقوه به تمامیت آثار تدوین می‌شود.
۱۵ـ پایش: عبارت است از نظارت و یا سرکشی به آثار برای مشاهده‌ی وضعیت و دگرگونی‌های احتمالی که ممکن است با گذر زمان در آن رخ دهد.
۲ـ اختصارات
۱ـ ستاد کل: ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
۲ـ بنیاد: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس
۳ـ میراث: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی
۴ـ ستاد مرکزی: ستاد مرکزی راهیان نور کشور که زیرمجموعه‌ی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس بوده و رئیس بنیاد نیز رئیس ستاد مرکزی راهیان نور کشور است.
۵ ـ قرارگاه: قرارگاه‌های رده‌های مربوطه یگان‌های بهره‌بردار (سپاه و بسیج، آجا، فراجا، دریایی و جهاد)
ماده۶: مستندات و قوانین
۱ـ اساسنامه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس
۲ـ اساسنامه وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری
۳ـ ابلاغیه ریاست ستاد کل نیروهای مسلح شماره ۳۳۳۱/۱/۱۴۸۸، تاریخ ۱۳۹۵/۰۸/۱۲
«هرگونه تغییر کاربری اماکن، اراضی، ابنیه و آثار فیزیکی دفاع مقدس و هر اقدامی که موجب تغییر ماهیت آن‌ها گردد، منوط به اخذ مجوز کتبی از بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس می‌باشد».
۴ـ آیین‌نامه حفظ، نگهداری و ثبت آثار ملی دفاع مقدس و تملک اراضی و اماکن و آثار فیزیکی مرتبط
مصوب هیئت‌امنای بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس (۱۳۹۵/۱۲/۰۵)
۵ ـ سند ملی راهیان نور کشور
مصوب هیئت‌امنای بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس (۱۳۹۶/۱۱/۲۶)
۶ ـ ماده ۱۰ نظام‌نامه اجرای قانون ۱۲ آبان ماه ۱۳۰۹ شمسی
مصوب هیئت وزرا، تاریخ ۲۸ آبان ماه ۱۳۱۱،
۷ـ قانون مجازات اسلامی
مصوب مجلس شورای اسلامی، تاریخ ۱۳۷۵/۳/۲،
۸ ـ آیین‌نامه حفاظت از میراث فرهنگی کشور
مصوب شورای امنیت کشور، تاریخ ۱۳۸۱/۳/۲۸،
۹ـ قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی ـ فرهنگی
مصوب مجلس شورای اسلامی، تاریخ ۱۳۹۸/۰۴/۱۲
ماده۷: ضوابط و مقررات عمومی حفاظت و مرمت
۱ـ هرگونه ساخت‌وساز، عملیات اجرایی، دخل و تصرف، تغییر در نما یا کالبد یا عوارض موجود عرصه و اعیان آثار که منجر به تخریب یا آسیب یادمان‌های دفاع مقدس گردد، ممنوع است و پیگرد قانونی دارد.
تبصره۱: مرمت، احیاء، ساماندهی و هرگونه اصلاح با هدف حفظ و احیای ارزش‌های فرهنگی و تاریخی آثار می‌بایست پس از تهیه طرح با اخذ مجوز از بنیاد صورت گیرد.
تبصره۲: حداکثر ارتفاع مجاز ساخت‌وساز در داخل عرصه نباید از ارتفاع آثار تجاوز کند.
۲ـ هرگونه تغییر کاربری و ساخت‌وساز در حریم درجه‌یک باید بر اساس طرح جامع و مطابق با ضوابط اختصاصی بنیاد صورت گیرد.
۳ـ هرگونه تغییر کاربری و ساخت‌وساز در حریم درجه‌دو باید بر اساس ضوابط حریم آثار ثبت‌شده در میراث انجام پذیرد.
۴ـ هر اقدامی که به‌گونه‌ای به بنیان عرصه و حریم درجه‌یک یادمان لطمه وارد سازد، ممنوع است. از قبیل حفر چاه آب و فاضلاب، احداث کانال، تأسیسات برقی، تردد ماشین‌آلات سنگین و نامتناسب، نصب دستگاه‌های لرزاننده، ایجاد کاربری‌های صنعتی و تجاری، هدایت آب‌های سطحی به سمت آثار و انباشت زباله.
۵ ـ تمامی سیم‌کشی‌ها، لوله‌کشی‌ها، تأسیسات و... می‌بایست به‌صورت روکار اجراشده و از تخریب آثار برای عبور تجهیزات و تأسیسات جلوگیری به عمل آید.
۶ ـ طرح معماری، مصالح و نما‌های واحد‌های اطراف آثار در حریم درجه‌یک، باید متناسب با بافت فرهنگی و تاریخی مجموعه و سازگار و هماهنگ با اقلیم منطقه باشد و به تأیید بنیاد برسد.
۷ـ انجام رزمایش‌ها و تمرینات نظامی در محدوده آثار ممنوع است.
۸ ـ جهت جلوگیری از تعرض به آثار می‌بایست محدوده و حریم یادمان بر اساس طرح جامع، محصورسازی یا نشانه‌گذاری شوند.
۹ـ ضوابط و مقررات اختصاصی و دستورالعمل حفاظت و مرمت هر یک از یادمان‌ها برابر این آیین‌نامه توسط بهره‌بردار تهیه و پس از تأیید ستاد مرکزی قابل اجرا خواهد بود.
ماده۸: دستورات هماهنگی
۱ـ در صورت ضرورت مرمت، تجدید نازک‌کاری و رنگ‌آمیزی آثار، بهره‌بردار یادمان می‌بایست جزئیات و نحوه اجرای آن را بر اساس طرح جامع یادمان به شکلی که اصالت فضا همچنان باقی بماند، انجام دهد.
۲ـ پایش‌های سالانه از آثار و مقاومت سنجی سازه‌ای آن با هماهنگی بنیاد و بهره‌بردار یادمان، توسط وزارت میراث انجام گردد.
۳ـ در راستای حفظ آثار و تهیه طرح‌های مرمت تخصصی، بهره‌بردار یادمان موظف است عوارض و تغییرات به وجود آمده حین یا پس از دوران دفاع مقدس در یادمان را شناسایی و گزارش آن را به بنیاد ارسال نماید.
۴ـ در صورت نیاز به تجدید و بازسازی سازه‌های خاکی مانند سنگرها، خاکریزها و...، بهره‌بردار یادمان موظف است از نیروی انسانی و تجهیزات سبک و یا ماشین‌آلات متناسب با آن یادمان استفاده کند.
۵ ـ در راستای پیشگیری از وارد شدن هرگونه خدشه یا آسیب به آثار یادمان، بهره‌بردار موظف است میزان تردد، حضور و اجتماع زائرین در محدوده اصلی آثار را متناسب با سرزمین و نوع آثار کنترل یا محدود نموده به‌گونه‌ای که حفاظت از آن‌ها تأمین گردد.
۶ ـ بهره‌بردار یادمان ادوات، تجهیزات و ماشین‌آلات مرتبط با دفاع مقدس و آثار را به نحو مناسب مستقر، ثبت، حفظ، نگهداری و (در صورت لزوم) مرمت نماید.
تبصره۱: برای تجهیزاتی که هویت آن‌ها به محل قرارگیری آن وابسته است می‌بایست در همان محل مورد حفاظت و نگهداری قرارگرفته و از جابجایی آن خودداری شود.
تبصره۲: ادوات نظامی آسیب‌پذیر یا مخاطره‌آمیز می‌بایست محصور و حفاظت شوند و در صورت لزوم تابلو‌ها و علائم هشداردهنده در مجاورت آن‌ها نصب گردد.
۷ـ سرزمین‌های نبرد داخل حریم یادمان می‌بایست به همان شکل به‌جا مانده از دوران دفاع مقدس حفظ شود.
۸ ـ بهره‌بردار برای حفظ و نگهداری آثار باقی‌مانده از دوران دفاع مقدس در یادمان‌ها، ازجمله سنگرها، خاکریزها، دست‌نوشته، یادگاری و هر آنچه نشانی از آن دوران دارد، اقدامات لازم را انجام دهد.
۹ـ در راستای حراست از محیط‌زیست و حفظ و تقویت پوشش گیاهی حریم یادمان، بهره‌بردار موظف است بر اساس طرح جامع و با کمک دستگاه‌های مربوطه در استان اقدامات لازم را انجام دهد.
۱۰ ـ بهره‌بردار موظف است در خصوص انجام عملیات پاک‌سازی و مین‌زدایی محدوده و حریم درجه‌یک یادمان توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و با هماهنگی ستاد مرکزی، پیگیری و هماهنگی لازم را انجام دهد.
۱۱ـ در صورت بروز خسارت (در اثر حوادث طبیعی) به آثار دفاع مقدس در یادمان، بهره‌بردار موظف است با همکاری متولیان امر در استان و دیگر دستگاه‌های مربوطه، اقدامات پیشگیرانه و مقابله‌ای را انجام داده و مراتب را به قرارگاه مربوطه و ستاد مرکزی اطلاع دهد.
۱۲ـ مسئولیت حفاظت فیزیکی از آثار دفاع مقدس در یادمان‌ها با بهره‌بردار است که می‌بایست با اتخاذ تدابیر و تمهیدات لازم و هماهنگی با یگان‌ها و دستگاه‌های مربوطه در استان این مأموریت را انجام دهد.
ماده۹: این آیین‌نامه در ۹ ماده و ۵ تبصره در تاریخ ۱۴۰۰/۱۱/۲۴ به تصویب هیئت‌امنای بنیاد رسید و از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا است.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و رئیس هیئت‌امنای بنیاد [حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس]ـ سرلشکر پاسدار محمد باقری
انتهای پیام/ 221
