عملیات مروارید؛ حماسه‌ای در خلیج فارس

عملیات مروارید یکی از عملیات‌های نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ ایران و عراق است که ۷ آذر سال ۱۳۵۹ با پشتیبانی نیروی هوایی ارتش برای بمباران بندر ام‌قصر و دو سکوی نفتی مهم عراق؛ البکر و العَمیه در ساحل اروندرود انجام شد.
کد خبر: ۵۵۸۵۱۲
تاریخ انتشار: ۰۷ آذر ۱۴۰۱ - ۰۹:۳۸ - 28November 2022

عملیات مروارید؛ حماسه‌ای در خلیج فارس

به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، عملیات مروارید تکمیل‌کننده عملیات‌های اشکان و شهید صفری بود که توسط نیروی رزمی ۴۲۱ که وظیفه مدیریت عملیاتی منطقه نیروی دریایی به عهده‌اش بود، اجرا شد. در جریان عملیات نظامی مروارید، پنج فروند قایق موشک‌انداز عراقی کلاس اوسا و ۷ فروند شناور دیگر عراقی غرق و ۶ فروند میگ-۲۳، یک فروند میگ-۲۱ و یک فروند بالگرد سوپر فرلون نیروی هوایی عراق سرنگون شد. قایق موشک‌انداز پیکان در این عملیات توسط نیروی دریایی عراق منهدم و یک فانتوم ایرانی نیز سرنگون و یکی دیگر آسیب دید. نیروی دریایی عراق در این عملیات آسیب قابل توجهی دید و تا پایان جنگ قادر به ایفای نقش مؤثری نبود.

در آن زمان، بخش مهمی از بارگیری و تخلیه کالا برای عراق از طریق بندر ام‌قصر که در ساحل غربی اروندرود است، انجام می‌گرفت و بخش مهمی از صدور نفت عراق هم از طریق ۲ سکوی نفتی البکر و العَمیه واقع در مصب اروندرود عملی می‌شد. روز ۷ آذر ۱۳۵۹ در عملیات مروارید، این سکو‌های نفتی منهدم و صدور نفت عراق از طریق دریا قطع شد بدین ترتیب، رفت و آمد کشتی‌های نفت‌کش و تجاری برای کشور عراق که از این طریق انجام می‌گرفت و برای عراق در زمان جنگ نقش اساسی و تعیین‌کننده داشت، ناممکن شد. از آن سو، ۹۰ درصد از صادرات و واردات ایران که از طریق دریا بود با پیروزی نیروی دریایی ایران و سیادت دریایی ایران در خلیج فارس، امکان‌پذیر بود.

ویژگی‌های عملیات مروارید

درگیر شدن داوطلبانه ناوچه پیکان با پنج فروند ناوچه موشک انداز دشمن، پیاده شدن تکاوران در وضعیت بسیار نامناسب عملیاتی، جوی و انجام عملیات به بهترین وجه ممکن و نزدیک شدن وکنترل بالگرد‌ها به محل فرود سکو‌ها که به شدت آسیب دیده و بسیار خطرناک بود، که با مهارت و شجاعت خلبانان انجام شد از مهمترین ویژگی عملیات مروارید به شمار می‌آید.

عملیات مشترک ناوچه پیکان و تیم تخریب تکاوران

از حماسه آفرینان این عملیات نقل شده است: در عملیات مروارید، ناوچه پیکان در نوک حمله قرار داشت. تیم تخریب تکاوران نیروی دریایی وقتی که روی سکو مستقر شدند با نصب تجهیزات تخریب‌کننده مثل تی‌ان‌تی و مواد منفجره قسمت‌های حساس یکی از سکو‌های نفتی عراق را در حدود یک شبانه‌روز از بین بردند زمانی که تیم تکاوری برای تخریب کامل سکو در قسمتی از آن مستقر شدند فهمیدند که در قسمتی دیگر از سکو تعدادی کماندوی غواص عراقی با تجهیزات سنگین کمین گرفتند و منتظر موقعیتی هستند که شلیک کنند از تیم تکاوران نیروی دریایی در ناوچه پیکان خواسته شد از سکو جدا و به قسمت دیگر آن بروند، در واقع دور زدند و عراقی‌ها را محاصره کردند و آن‌ها را یا از بین بردند یا به اسارت درآوردند.

اول به وسیله توپخانه آتش ریخته شد تا تکاور‌ها بتوانند موضع مناسبی بگیرند و آن‌ها را به اسارت دربیاورند. بعد از اینکه عراقی‌ها را به اسارت گرفتند، چون قبل اطلاعی از تعداد عراقی‌ها نداشتند آن‌ها را به ناوچه پیکان هدایت و در یکی از اتاق‌ها که باشگاه افسران بود حبس کردند. تکاور‌ها به کار خود مشغول شدند و تا پاسی از شب این کار ادامه داشت.

غنیمت گرفتن ناوچه عراقی

عملیات نیروی دریایی در منطقه و درگیری‌ها باعث شد که پایگاه دریایی ام‌القصر از موضوع مطلع شود. سه واحد سطحی نظامی که دارای ناوچه‌های مشابه ایران، ولی از نوع روسی بودند به سمت ما حمله کردند و تعدادی هواپیما همزمان منطقه را مورد شناسایی قرار دادند. روی صفحه رادار توسط فرماندهی ناوچه و نفرات عملیاتی، مشخص شد که قصد حمله و راکد شدن عملیات و صدمه زدن به ما را دارند. پیکان با دور شدن از سکو به منظور ایجاد فضای باز برای عملیات مقابله به مثل جدا شد و با یکی از واحد‌های شناور که در تیررس موشک ما قرار گرفت، درگیر شد.

به محض اینکه ما موشک اول را شلیک کردیم ابهت و حجم آتش این عملیات، به قدری بود که ۲ واحد دیگر به جای این که بیایند مقابله کنند هر کدام از یک سمت پا به فرار گذاشتند. واحدی که به وسیله موشک مورد اصابت قرار گرفت به آن سمت رفت و بعد از لحظاتی از صفحه رادار محو شد یعنی منهدم شد و واحد دیگر در قسمتی از صفحه رادار حرکتش صفر شد یعنی به حالت ساکن درآمد و این برای ما سؤال شد که این چرا حرکت نمی‌کند؟ ما به سمت این هدف رفتیم دیدیم که تمامی افراد آن از ترس روی آب ریختند، چون احساس می‌کردند اگر به سمت ما بیایند آن‌ها را می‌زنیم.

ما هم آن ناوچه را به تصرف خودمان در آوردیم که در نیروی دریایی سابقه ندارد که یک واحد نظامی سالم غنیمت گرفته شود. ما این واحد رزمی را به اسارت گرفتیم که بعد از چند لحظه نیروی رزمی به ما دستور انهدامش را داد و ما هم منهدمش کردیم.

با طلوع خورشید و روشن شدن هوا کار تکاور‌ها هم تمام شده بود و با اسیرانی که از سکو به اسارت گرفته شده بود و با انهدام سکوی الامیه، این۲ تیم کارشان تمام شد، باز قسمتی از تکاور‌ها از روی سکو با هلی‌کوپتر به سمت منطقه دوم و قسمتی هم با ناوچه پیکان منتقل شدند یعنی جمعیت ناوچه پیکان با نیروی معمول و پرسنل خود و ۹ نفر اسرای عراقی ۶۵ نفر شده بودند.

جنگ در دریا

از طرف واحد‌های عراقی به وسیله موشک استیس به سمت نیرو‌های ایرانی شلیک کردند کمتر سابقه دارد در جنگ‌های دریایی یک واحدی بتواند با توجه به سرعت محدودی که واحد‌های شناور دارند، از یک موشکی با سرعت بیش از یک ماخ جان سالم به در ببرد که ناوچه پیکان این کار را کرد. موشک اولی را که زدند ناوچه پیکان توانست آن را به وسیله توپ منهدم کند. موشک دوم با مانور به موقعی که ناوچه پیکان کرد، از سمت پاشنه به سمت آب رفت و منفجر شد و این بار ۲ موشک شلیک شد و ناوچه پیکان از قسمت موتورخانه، پاشنه و سینه مورد اصابت قرار گرفت و تعدادی از پرسنل آن به شهادت رسیدند.

وحشت بعثی‌ها از ناوچه پیکان

بخش اعظمی از نیروی دریایی عراق را ناوچه پیکان منهدم کرد، راحت از اسکله جدا شد و مثل کسی که می‌خواهد به شکار برود در عملیات‌های مختلف اوزا‌ها را شکار می‌کرد و به راحتی بر می‌گشت. هر دفعه یکی دو واحد رزمی عراق را منهدم می‌کرد نیرو‌های بعثی

وحشت زیادی از ناوچه پیکان داشتند و برای از بین بردن آن ۶ تا موشک شلیک کردند قبل از اینکه آن‌ها بتوانند قبل از اینکه آن‌ها بتوانند آسیبی به مرز‌های آبی، بنادر، خطوط مواصلاتی و استخراج نفت ایران برسانند، ناوچه پیکان در زمان اندکی نیروی دریایی عراق را از برد.

نیروی دریایی در راستای جلوگیری از بحران در کشور و حفظ بنادر برای عرضه فرآورده‌های نفتی و مواد غذایی کل نیروی دریایی عراق را در جنگ از بین برد.

هدف قرار گرفتن پیکان

براساس گشت هوایی انجام شده بر فراز منطقه نبرد آن منطقه خالی از یگان‌های دشمن اعلام و ناوچه قهرمان پیکان عازم بازگشت به پایگاه خود شد پس از طی چند مایل یک فروند ناوچه موشک انداز دشمن که در زیر سکوی الامیه مخفی شده بود از مخفیگاه خود خارج و سه فروند موشک پیاپی به طرف ناوچه پیکان شلیک می‌کند به دلیل مانور سریع ناوچه پیکان موشک اول به آن اصابت نکرد و در نزدیکی ناوچه در آب منفجر شد، اما بلافاصله موشک دوم به پاشنه ناوچه اصابت و نیروی محرکه آن را از بین می‌برد بعد موشک سوم نیز به ناوچه اصابت و موجب غرق شدن ناوچه و شهید شدن تعداد زیادی از کارکنان ایثارگر و حماسه آفرین آن می‌شود. پس از مدت کوتاهی ناوچه دشمن که ناوچه پیکان را هدف قرار داده بود نیز توسط یک فروند هواپیمای نهاجا هدف قرار گرفته و منهدم شد. فرماندهی ناوچه پیکان را در این عملیات شهید محمد ابراهیم همتی بر عهده داشت که همراه با ناوچه پیکان در دل آب‌های گرم خلیج فارس آرام گرفت.

۱۵۰ عملیات برای اسکورت ۱۰ هزار کشتی تجاری

نیروی دریایی ارتش در طول هشت سال دفاع مقدس حدود ۱۵۰ عملیات برای اسکورت ۱۰ هزار کشتی تجاری به منظور امنیت اقتصادی به سرانجام رساند، این در حالی بود که دشمن قصد داشت با از بین بردن جزیرۀ خارک و تصرف بندر امام خمینی ضربه‌ای جبران ناپذیر به اقتصاد ایران وارد کند، اما نیروی دریایی با حمایت از کشتی‌های تجاری و نفتکش، حفاظت از سکو‌های نفتی، دفاع از جزیره خارک و حفظ تأسیسات نفتی ایران موفق شد این ترفند دشمن را نیز شکست دهد. عملیات مروارید مسیر جنگ را به طور کلی تغییر داد، شاید بزرگترین خدمتی که این عملیات داشت، فارغ از اینکه ارتش بعثی عراق را از داشتن نیروی دریایی محروم کرد، موجب شد تا بتوانیم وضعیت اقتصادی جنگ را کنترل کنیم. به عبارت دیگر، عراق تا پایان جنگ دیگر نتوانست از خلیج فارس نفت صادر کند.

منبع: ایرنا 

انتهای پیام/ ۹۱۱

نظر شما
پربیننده ها