خبرگزاری دفاع مقدس- امین داوری: حضرت امام حسین (ع) پیش از حرکت به سوی کوفه، هنگام ملاقات با محمد بن حنفیه– که از بزرگان و علمای اسلام بود- در توضیح فلسفهی حرکت خود به سوی کوفه به وی فرمودند: "من برای خوشگذرانی و حکومت خروج نکردم؛ بلکه برای اصلاح امت جدم قیام کردم"؛ به همین مناسبت، در تقویم کشورمان، هفته ای به نام "هفتهی احیای امر به معروف و نهی از منکر" نامگذاری شده است.
مفهوم لغوی معروف به مجموعهای از اعتقادات، اظهارات و اعمال نیک است و منکر، مجموعهای از همه نوع زشتی در جهان.
امر به معروف و نهی از منکر، واجبی متروک در میان مسلمین پس از قتل خلیفه ی دوم عثمان به خلافت رسید. قبیله نگری عثمان و باز گذاشتن دست خاندان اموی در مسائل اقتصادی، سبب شورش در نقاط مختلف جهان اسلام شد که ماجرای اهل مصر در واپسین ماههای حکومت عثمان که به قتلش انجامید؛ نتیجه ی همین عمل به منکر در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خلیفه بود.
بعدها این رفتار غلط مسلمین و عدم پرداختن به موضوع امر به معروف و نهی از منکر سبب شد تا خون بهترین فرزندان اسلام در کربلا ریخته شود.
متأسفانه این واجب الهی در جامعه ی ما نیز مهجور واقع شده است و آنچنان که باید بدان پرداخته نمی شود. ما تنها ادعا می کنیم که به این فریضه ی الهی عمل می کنیم؛ در حالی که شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر را نمی دانیم.
امر به معروف و نهی از منکر به قدری اهمیت دارد که حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع) با این مضامین می فرمایند: ملتی که امر به معروف و نهی از منکر نداشته باشد، خداوند متعال فردی ظالم را بر سرشان مسلط می کند و دعای خوبان آن قوم نیز در حقشان مستجاب نخواهد شد.
عمده ترین شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر از مهمترین شروط امر به معروف و نهی از منکر، یکی احتمال اثر، قول لیّن و دیگری عدم ضرر جانی، مالی و حیثیتی به عامر معروف است.
در کیفیت امر به معروف و نهی از منکر نیز مراتبی وجود دارد. اولین مرتبه، نارضایتی قلبی از عمل گناه گناهکار است. مرتبه ی دوم، اظهار با چهره است؛ مرتبه ی سوم تذکر لسانی با مهربانی است. مرتبه ی چهارم تذکر با تحکم است. مرتبه ی آخر تنبیه فیزیکی است که در این مورد هیچکس حق ندارد بنا به تشخیص خود عمل کند؛ صلاحیت تشخیص چنین مواردی به ضابط قضایی حکومت اسلامی و مجریان قانون مربوط می شود.
کاربرد و تأثیر امر به معروف و نهی از منکر در زندگی انسانی وقتی هر فرد ارزشهای انسانی و الهی همانند نیکی به همنوعان، رعایت حقوق یکدیگر و انجام فرایض الهی را به خوبی عمل کند، اولین اثر این اقدام ایجاد آرامش در زندگی فردی خودش می باشد. هنگامی که ما یکدیگر را به امور نیک سفارش کنیم و مواظب باشیم تا بدیها در ما نفوذ نکند، سبب واکسینه شدن جامعه در برابر شقاوتها می شود.
هنگامی که نیکی در یک سرزمین گسترش یابد و زشتی ها از آن جامعه رخت بربندد، آن وقت می توان گفت که چنین جامعه ای شایستگی امامت همه ی جهان را در تمامی ابعاد خواهد داشت.
جلوه ی امر به معروف و نهی از منکر در اعمال مسؤولین و قوانین حاکم بر جامعه ی اسلامی ساده زیستی مسؤولین، حضور در میان مردم و گوش دادن به مسائل و مشکلات آنان، رفع مشکلات معیشتی ملت با تدبیر و حفظ حقوق مسلمین در برابر صاحبان قدرت در عرصه ی جهانی همگی در راستای امر به معروف و نهی از منکر می باشند.
یکی دیگر از جلوه های امر به معروف و نهی از منکر، ایجاد قوانین شفاف و مفید برای جامعه و اجرای دقیق آن قوانین می باشد. اگر برای یک تخلف، جریمه قرار می دهیم، زمینه های خلاف را از میان برداریم و در امور مردم تسهیل کنیم بعد اگر این خلاف ادامه یافت مجازات متناسب با آن خلاف را دقیقاً اجرا کنیم تا اعمال خلاف شرع و قانون در کشور دیگر تکرار نشود.
