گروه دفاعی امنیتی دفاعپرسـ رحیم محمدی؛ گسترش فناوریهای نوین اگرچه باعث شده روند زندگی جوامع انسانی به نسبت گذشته سهلتر شود، اما استفاده از فناوریها همانگونه که موجب سهولت شده به همراه خود مخاطرات و تهدیداتی را نیز دارد که نمونه آن استفاده از فناوریها در تهدیدات بیولوژیک است. بر این اساس، گفتوگویی را با سرهنگ پزشک «رضا ترابی خراجی» مدیر مجتمع بهداشتی، درمانی، تخصصی حضرت فاطمه زهرا (س) نیروی زمینی سپاه با موضوع فناوریهای نوین در حوزه تهدیدات بیولوژیک انجام دادیم که ماحصل آن در ادامه آمده است.
دفاعپرس: مهمترین چالش جدی مردم در اقصینقاط جهان چه تهدیدی میتواند باشد؟
همهگیری ویروس کووید ۱۹ و تأثیرات مخرب آن بر نظام سلامت جهانی و اقتصاد کشورها زنگ خطری جدی در حوزه امنیت بیولوژیکی جهان بود؛ زیرا این ویروس توانست در مدت کوتاهی اقتصاد، امنیت، صنعت گردشگری، نظام بهداشت و درمان و سایر حوزههای مدیریت دولتها را با چالش اساسی مواجه کند و کشورهای پیشرفته جهان را تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس میتوان گفت یکی از جدیترین چالشهای پیش روی کره زمین، تهدیدهای بیولوژیکی است.
در واقع تهدیدات بیولوژیک بهعنوان یکی از مهمترین گونههای تهدید، سلامت و امنیت مردم بسیاری از کشورها را نشانه گرفته و با پیشرفت علم و فناوری روز به روز ابعاد آن وسیعتر و خطرات ناشی از آن گستردهتر میشود. استفاده از میکروارگانیسمهای بیماریزا یا سموم بیولوژیک علیه افراد و آحاد شهروندان بیدفاع از گذشتههای دور توسط گروهها یا افرادی برای نیل به اهداف سیاسی یا شخصی مرسوم بوده است؛ چرا که جنگافزارهای بیولوژیک به دلیل نامرئی بودن و داشتن اثرات تأخیری، تسلیحات منحصربهفردی محسوب میشوند؛ این ویژگیها به استفادهکنندگان امکان میدهد تا ترس و سردرگمی را میان قربانیان خود حاکم سازند و به شکل ناشناخته از صحنه نبرد بگریزند و هیچ رد پایی هم از آنان برجای نماند؛ لذا بیوتروریسم و پتانسیل مرگ دستهجمعی سلاحهای بیولوژیک از جمله مفاهیمی است که در سالهای اخیر مورد توجه مراکز علمی، نظامی و امنیتی قرار گرفته است؛ زیرا قادر است که بهطور همزمان امنیت ملی، فراملی و سلامت عمومی یک جامعه را با خطر مواجه سازد.
دفاعپرس: با توجه به آنچه عنوان کردید، آیا میتوان گفت که پیشرفتهای علمی در تبدیل شدن عوامل میکروبی به سلاح کشنده تأثیرات زیادی داشته است؟
پیشرفتهای شگرف علمی اخیر بهویژه توسط فناوری و توسعه علوم میکروبیولوژی، بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک و سایر علوم مرتبط تولید این سلاحها را تسهیل کرده و باعث شده که عوامل میکروبی به سلاحی کشنده تبدیل شوند و کشورها را با بحرانهای زیستی پیشبینی نشدهای تهدید کنند.
نکته قابل تأمل این است که تاکنون حدود هزار و ۲۰۰ عامل بیولوژیک که ظرفیت استفاده بهعنوان سلاح زیستی را دارند، شناسایی شده است؛ هرچند نمونههای بسیاری را در استفاده از عوامل بیولوژیک در طول تاریخ آن هم با اهداف تروریستی شاهد بودیم، اما استفاده قدرتهای بزرگ از سلاحهای زیستی سابقهای طولانی دارد که در این رابطه میتوان ایالات متحده را بهعنوان یکی از مهمترین تولیدکنندگان سلاحهای بیولوژیکی بهواسطه گسترش برنامه آزمایشگاهی خود در سراسر جهان دانست؛ موضوعی که خطری بزرگ برای آینده سلامت بشر است.
دفاعپرس: اشاره کردید به اینکه دولت آمریکا از مهمترین تولید کنندگان سلاحهای بیولوژیکی است؛ در این رابطه توضیح بیشتری میفرمایید؟
دولت ایالات متحده در سالهای پس از جنگ جهانی دوم توجه خاصی به توسعه آزمایشگاههای فرامرزی بیولوژیکی داشته است. علاوه بر اینکه دهها آزمایشگاه بیولوژیک پیشرفته در خاک این کشور از جمله مرکز «فورت دتریک» در ایالت «مریلند» وجود دارد، برآورد میشود که ایالات متحده بیش از ۲۰۰ آزمایشگاه بیولوژیکی در کشورهای جهان داشته باشد.
اصلیترین آزمایشگاههای بیولوژیکی نظامی آمریکا که توان تولید ویروس را دارند، آزمایشگاههای درجه ۴ (BLS۴) با بالاترین سطح ایمنی هستند؛ علاوه بر این بر اساس تحقیقات صورت گرفته، آمریکا بیش از ۱۵ مرکز مخفی و آزمایشگاه بیولوژیکی نیز در اوکراین دارد؛ همچنین ارمنستان نیز کشوری است که از لحاظ موقعیت استراتژیک در قفقاز و در همسایگی ایران و نزدیکی با روسیه، قرار گرفته، دارای ۱۲ آزمایشگاه بیولوژیک مهم است؛ البته سایر کشورهای مجزاشده از شوروی سابق مانند قزاقستان، ازبکستان و گرجستان نیز دارای چنین وضعیتی هستند.
مخالفان آمریکا این مراکز را بهعنوان آزمایشگاههای بیولوژیک ارتش ایالات متحده معرفی میکنند؛ چون از زمان پیدایش این مراکز، شیوع بیماریهای خطرناکی مانند ابولا، تب خوکی آفریقایی، تب کریمه کنگو، آنفولانزای خوکی و پرندگان، سارس، مرس و... بسیار بیشتر شده است.
به نظر میرسد عمده فعالیت برونمرزی بیولوژیک آمریکا تحت پوشش دفاع زیستی به جمعآوری ژنوم انسانی در منطقههایی اختصاص دارد که آمریکا در آن احساس خطر میکند؛ نزدیکی آزمایشگاههای بیولوژیکی آمریکا به مرزهای چین، روسیه و ایران نشان میدهد که آمریکا به دنبال حفظ منافع خود و ضربه زدن به منافع این کشورهاست؛ لذا کشورهای روسیه و چین به دلیل وجود هراس از فعالیتهای آمریکا همواره اعلام کردهاند که آمادگی برخورد احتمالی را دارند؛ پس این همان وضعیتی است که بر سلامت کشورهای جهان اثرگذار خواهد بود.
دفاعپرس: آیا این موضوع منحصر به فعالیتهایی است که دولت آمریکا انجام میدهد؟
چین نیز طی سالیان اخیر در بخشهای مهم استراتژیک علوم مختلف از جمله فناوریهای پزشکی و زیستی سرمایهگذاری زیادی انجام داده است؛ این کشور برنامهای برای ایجاد ۱۲ آزمایشگاه از بالاترین سطح کنترل بیولوژیکی یعنی سطح ایمنی زیستی ۴ (BSL۴) در چندین شهر خود دارد و بهعنوان ثمره همکاری بینالمللی در درجه اول با فرانسه، اولین آزمایشگاه سطح ۴ را در انستیتوی ویروس شناسی «ووهان» (WIV) در سال ۲۰۱۷ افتتاح کرد که حدود دو سال پس از آن ویروس کرونای امروزی به بیرون درز کرد و شاهد آن بودیم که بهعنوان مهمترین پاندمی خطرناک و کشنده به کل جهان سرایت کرد و مطابق آمارهای ثبت شده سازمان بهداشت جهانی تا امروز بالغ بر ۳/۶ میلیون نفر در جهان را به کام مرگ کشانده است.
دفاعپرس: با این توضیحات این سوال مطرح میشود که آیا کرونا آخرین بحران زیستی از نوع تهدیدات بیولوژیک است یا باید منتظر عوامل زیستی دیگری نیز باشیم؟
امروزه کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی با استفاده از علوم و فناوریهای زیستی در حال توسعه عوامل جدید و خطرناک دستکاری ژنتیکی هستند که صلح و امنیت بینالمللی را به مخاطره میاندازند؛ چرا که هدف آنها گسترش عوامل بیماریزای (پاتوژن) مرگبار است؛ یکی از خطرناکترین طرحهای کشورهای غربی این است که با دست بردن در ساختمان ژنی مسلمانان، آنان را به مرور زمان نسبت به دین و مذهب خود در قالب پروژه Fun.Vax بیتفاوت و یا به تعبیری حس بنیادگرایی را تضعیف کنند. آنان با سنتز (ترکیب یا تجزیه مواد برای تولید ماده یا مواد جدید) ویروسی که از طریق تنفسی وارد بدن میشود با ایجاد تغییراتی در سیستم مغزی و رفتار و کنش فرد، سبب کاهش نیاز به گرایشهای دینی در افراد میشوند.
انتهای پیام/ 231