گزارشی از متفاوت‌ترین برنامه رسانه ملی در ماه مبارک رمضان/ «محفل» عاشقانه‌ها و عاشقان
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، امسال شبکه سه، ابتکار به خرج داد و بر خلاف رویه معمول و سال‌های گذشته، سمت و سوی برنامه افطار را به «محفلی قرآنی» اختصاص داد.
در ماه مبارک رمضان ۱۴۰۲ با حضور اکثر قریب به اتفاق قاریان و حافظان و فعالان قرآن کریم و با حمایت همه جانبه جامعه قرآنی کشور، برنامه «محفل» تولید شده و بازه زمانی پیش از افطار پر مخاطب‌ترین شبکه تلویزیون به آن اختصاص پیدا کرده است.
برنامه‌ای که از ساختار‌های خشک و رسمی عبور کرده و به معنای واقعی، یک محفل است؛ گرم و صمیمی و البته فاخر و وزین! برنامه‌ای که بهجت و نشاط معنوی و مذهبی را در قالبی نوین و مماس با ذائقه مخاطب همراستا و همداستان ساخته است. در «محفل» همه اقشار و گروه‌های سنی هستند. از کودک سه ساله گرفته تا جوانان و کهنسالان. وجه مشترک همه شرکت کنندگان در این برنامه، معطر شدنشان به عشق الهی و تسلط بر هنر‌های قرآنی است. همه حضار، از تماشاگران گرفته تا کارشناسان و شرکت‌کنندگان، محفلی عاشقانه را شکل داده اند و مخاطب را هم از این شور شیرین در قاب تلویزیون، سرمست می‌شود.
«محفل» پر از لحظات زیبا و تأثیرگذار است. بینندگان این برنامه در هر قسمت ضمن بهره از هنر تلاوت کارشناسان و شرکت‌کنندگان، خاطرات و حکایات و روایاتی شنیدنی هم از آن‌ها دریافت می‌کنند. مثل صحبت‌های دختر جوان ژاپنی درباره انتخاب چادر و حجاب برتر و یا حضور تکان دهنده فرزند شهید مدافع حرم که فضای برنامه را بارانی کرد و ...
این امر مبارک، می‌تواند سرآغاز مسیر جدید و روشنی باشد که برنامه سازان حرفه‌ای تلویزیون، این جسارت را پیدا کنند که با محوریت قرآن کریم و در قالب هنرمندانه، به این مضمون معنوی و الهی بپردازند.
برنامه «محفل» تولید گروه تلویزیون مرکز هنری رسانه‌ای نهضت در ایام ماه رمضان هرشب پیش از افطار از شبکه سه سیما پخش می‌شود. حامد شاکرنژاد، احمد ابوالقاسمی، حجت الاسلام قاسمیان، رضوان درویش از کشور سوریه و حسنین حلو از کشور عراق، کارشناسان ایرانی و بین المللی برنامه «محفل» هستند و اجرای این برنامه را رسالت بوذری بر عهده دارد.
جسارت ساختارشکنی و نوآوری
با سیدمحمدحسین هاشمی گلپایگانی، تهیه کننده برنامه «محفل» درباره چند و چون شکل گیری و تولید این برنامه گپ کوتاهی زدیم که می‌خوانید:
دفاع‌پرس: ایده «محفل» از کجا آمد و چگونه شروع شد؟
ایده محفل از آنجایی آمد که ما به دنبال ساخت برنامه‌ای بودیم که با محوریت قران باشد. برداشت ما این بود که به هر حال قرآن از برنامه‌های تلویزیونی فاصله دارد و برنامه قرآنی شکیل و درخور شان قرآن در تلویزیون جمهوری اسلامی نداریم. ما به دنبال این بودیم که برای ماه مبارک رمضان، یک برنامه قرآنی با مخاطب بالا و جذاب داشته باشیم.
دفاع‌پرس: معیار‌های انتخاب میزبانان این برنامه چه بود؟
ما به یک قاری جوان نیاز داشتیم که نسل جوان به این موضوع توجه کنند و البته بسیار خوشخوان و توانمند باشد که آقای حامد شاکرنژاد را انتخاب کردیم. نیاز به یک پیشکسوت حوزه قرآن داشتیم که حاج احمد ابوالقاسمی را انتخاب کردیم که البته بسیار قاری خوبی هستند. دنبال یک روحانی بودیم تا در عین این که قرائت و تلاوت قرآن داریم، مفاهیم قرآن را انتقال بدهد. به حاج آقای قاسمیان رسیدیم که یک روحانی هستند که با نسل جوان در ارتباطند و خودشان دانشگاهی هستند و در دانشگاه شریف درس خوانده اند.با توجه به این استدلال که قرآن زبان مشترک جهان اسلام است و همه مسلمانان در قرآن اتفاق داریم، نماینده‌هایی از دو کشور به عنوان میزبان داشتیم. آقای حسنین الحلو از کشور دوست و همسایه ما یعنی عراق در برنامه حضور داشتند که خود ایشان به عنوان یک چهره تلویزیونی در عراق شناخته شده اند و تحت عنوان مجری در برنامه وجی‌ها بالحسین حضور دارند و کاملا به فضای برنامه سازی آشنا هستند. آقای رضوان درویش هم یک انشاد خوان و استاد لحن شناخته شده در جهان اسلام هستند.
دفاع‌پرس: ملاک‌های انتخاب سوژه در محفل چه بود؟
ما از مصاحبه با حدود ۱۸۰۰ سوژه از سراسر جهان به این ۱۵۰ سوژه رسیدیم و معیار اصلی ما برای نهایی کردن سوژه‌ها و شرکت کنندگان علاوه بر قرآنی بودن، جذاب بودن سوژه هاست. به هر حال محفل برنامه‌ای است که پیش از افطار پخش می‌شود و تبعا باید دارای جذابیت بالایی باشد تا مخاطب برنامه را ببیند و دنبال کند. جذاب بودن سوژه‌ها برای ما خیلی مهم بود.
دفاع‌پرس: چگونه ریسک ساختارشکنی و تولید یک برنامه قرآنی که در این ابعاد هیچ مشابهی نداشته را پذیرفتید؟ بازخورد برنامه را چطور پیش بینی می‌کردید؟
ما همواره نگران بودیم که محفل به سمت یک برنامه سرد و غیر جذاب برود. در برنامه‌های مداحی و مذهبی به هر حال با لحن‌ها و سبک‌های مختلف، شعر‌ها و متن‌های مختلف و اکت‌های زیاد می‌توان جذابیت ایجاد کرد، اما در حوزه قرآن به خاطر وجود چارچوب‌های خاص و البته زیاد، محدودیت زیادی وجود دارد و به شدت نگران غیرجذاب بودن برنامه بودیم. مردم هم به یک سری برنامه‌های گفتگو محور پیش از افطار عادت کرده بوند و این تفاوت هم برای ما نگران کننده بود. اما به لطف خدا و قرآن، محفل بسیار دیده شد و مخاطبان زیادی را به خودش جذب کرد و امیدواریم تا پایان برنامه این استقبال ادامه داشته باشد.
دفاع‌پرس: فصل بعدی محفل هم ساخته می‌شود؟
ساخت فصل‌های بعدی محفل، تصمیم مدیران شبکه و تلویزیون است، اما به خاطر بازخورد‌ها و استقبال‌ها از برنامه گویا تصمیم بر این است که برای ماه مبارک رمضان سال آینده محفل داشته باشیم.
محلی برای پیوند اهالی قران و مردم
«احمدابوالقاسمی» قاری و استاد قران که به گفته خودش شهادت برادرش در راهی که قدم برداشته است، تاثیر بسزایی داشته و همین امر باعث شده تا در راه قران صاحب سبک شود. او در برنامه «محفل» ویژه برنامه افطار شبکه سه سیما به عنوان میزبان حضور دارد. گفت‌وگوی کوتاه ما با ابوالقاسمی، از نظر می‌گذرد:
دفاع‌پرس: به عنوان یک قاری پیشکسوت برنامه «محفل» چطور می‌سنجید؟
«محفل» برنامه‌ای است که مانند آن در تلویزیون کمتر اجرا شده است و به این دلیل که در یک شبکه پرمخاطب به نمایش درآمده است مورد استقبال قرار گرفته است. شاید تا کنون مخاطبان تلویزیون آنقدر به طور جدی بیننده یک برنامه قرآنی نبوده‌اند، اما این بار با وجود محفل، بسایری از مردم مخاطب یک برنامه قرآنی شده اند و آن را به طوری جدی دنبال می‌کنند. یکی از معیار‌های بازخورد‌های این برنامه، نگاه مردم به من است. تا قبل از این برنامه در جمع‌های قرآنی که وارد می‌شدم درصد کمی از مردم مرا می‌شناختند و با من تعامل داشتند، اما این شناخت به درصد قابل قبولی رسیده است؛ این نشان می‌دهد این برنامه به خوبی دیده شده است. الحمدلله این برنامه پیوندی بین اهالی حرفه‌ای قرآن و عموم مردم ایجاد کرده است.
- - دفاع‌پرس: تأثیر اجتماعی این برنامه در شرایط فعلی را چه می‌دانید؟
تا قبل از این برنامه برخی مردم بعضا فاصله و حریمی بین خودشان و قشر مذهبی و قرآنی می‌دیدند و همین باعث شده بود تا فضا برای هر دو طرف کمی سخت شود، اما بعد از «محفل» این بخش از مردم هم دیدشان به اهالی قرآن تغییر کرده است. یکی از نکات دیدنی و جذاب برنامه شوخی‌های ما است و این را به دید مخاطبان رساند که اهل قرآن بسیار دل‌زنده هستند و افرادی که به هر نوعی با قرآن در ارتباط اند دارای یک شور و نشاطی هستند. این اتفاق، اهالی قرآنی جامعه را به عموم مردم بسیار نزدیک کرد. به طوری که بعضا درباره شوخی‌های برنامه با ما صحبت می‌کنند و این برایشان جذاب است. - دفاع‌پرس: برنامه «محفل» یک بعد رسانه‌ای نیز داشت، شما به عنوان اهل فن در این راستا، بعد رسانه‌ای این برنامه چطور دیده‌اید؟
محفل در بخش اول تعریفی برای فعالیت‌های قرآنی داشته است، به طور مثال قاری را به طور واضح معرفی کرده است. مهم‌ترین نکته‌ای که در برنامه محفل صورت گرفته این است که توجه مخاطبان را به آیات قرآن جلب کرده؛ زمانی که تعاریف قرآنی برای مخاطب شکل بگیرد نحوه گوش دادن آن‌ها نیز فرق خواهد کرد و توجه بیشتری به قرآن خواهد داشت. محفل سطح توقع مردم را بسیار بالاتر برد. - دفاع‌پرس: درباره ترکیب میزبانان برنامه محفل توضیح دهید؟
- ترکیب میزبانان این برنامه بسیار درست بود، من به عنوان کسی که شاگردان زیادی در این حوزه داشته ام و سن و سال بیشتری نسبت به سایرین داشته ام، یک حس اعتماد را جلب کرده بودم؛ «حامدشاکرنژاد» به عنوان یک شخصیت جذاب و توانمند، حاج آقا قاسمیان به عنوان یک روحانی و عالم مذهبی که البته حضور حاج آقا قاسمیان به رعایت برخی اصول و دقت به معانی و مفاهیم قرآن و این که که این برنامه از خط قرمز‌ها عبور نکند بسیار کمک کرد، حضور «رضوان درویش» و «حسنین الحلو» نمادی از جامعه مسلمانان در سطح جهان بودند.
- محفل در جهان اسلام چه جایگاهی خود خواهد داشت؟
مطمئن باشید تمام کشور‌ها از محفل تقلید خواهند کرد. همان‌طور که در بعضی برنامه ها، از برنامه‌های خارجی تقلید شده است، این بار از محفل کپی برداری خواهد شد و باید این اتفاق بیفتد. این پیشتازی ایران بسیار قیمتی و ارزشمند است. - چه ویژگی خاصی در تولید این برنامه دیدید؟
تیم برنامه ساز محفل بسیار خوب بودند و ما در این مدت کوتاه با هم پیوند خوردیم. یک حس خوبی بین این تیم و داوران و حتی شرکت کنندگان وجود داشت و به خاطر این بود که همه اهل قرآن بودیم و این نقطه اشتراک ما بود.
آشنایی با میزبانان محفل
برنامه «محفل» یک مسابقه نیست و کارشناسان آن را نمی‌توان داور شمرد، بلکه میزبانان این برنامه هستند. با آن‌ها که از ملیت‌ها و مذاهب گوناگون هستند آشنا می‌شود:
حسنین الحلو
متولد شهر بصره عراق است. چند تن از عموهایش در جبهه‌های ایران به درجه شهادت رسیده‌اند.۱۳ سال در حوزه علمیه قم درس خواند. او در سال ۲۰۱۳ به عنوان موذن حرم امام حسین و حضرت عباس انتخاب شد. در سال ۲۰۰۵ نفر اول مسابقات قرانی کشور عراق شد. داور بیش از ۴۵۰ مسابقه قرانی بوده است. در تلویزیون عراق هم به عنوان مجری و تهیه کننده حضور داشته است.
رضوان درویش
متولد ۸ مارس ۱۹۶۵ (۱۷ اسفند ۱۳۴۳) در دمشق است. او مسلمانان اهل سنت و ارادتمند ائمه است. یکی از قاریان بین‌المللی است و به عنوان داور در بعضی مسابقات قرآن ایران هم حضور داشته. داور سوری مسابقات قرآنی «ان للمتقین مفازا» شبکه جهانی الکوثر بوده است. به زبان فارسی تسلط ندارد، اما در برنامه «محفل» به خوبی با بقیه داوران و میهمانان ارتباط برقرار می‌کند.
احمد ابوالقاسمی
متولد در تهران است. فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد علوم قرانی است و دکتری رشته تلاوت را دارد. اولین بار سال ۶۱ با دستکاری شناسنامه‌اش راهی جبهه شد او دو بار از ناحیه کتف و پا مجروح شد و اواخر جنگ در سال ۶۷ یک ترکش وارد ریه‌اش شد. همه فکر می‌کردند این ترکش مانع قرائت قرآن او شود، اما در این سال‌ها به عنوان قاری بین‌المللی در جهان اسلام حضور یافته و طی این سال‌ها در ۳۶ کشور به عنوان قاری قرآن حضور داشته است. او رئیس سابق رادیو قرآن هم هست.
حامد شاکرنژاد
متولد مشهد مقدس است. در سن ۱۱ سالگی به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در مسابقات بین‌المللی قرآن در عربستان شرکت کرد و در این مسابقه رتبه نخست را کسب نمود. او برای نخستین بار در مسابقات بین‌المللی حضور پیدا کرده بود و تا آن زمان هیچ قاری ایرانی‌ای نتوانسته بود در این مسابقات، رتبه نخست را کسب کند. او در حال حاضر مشاور فرهنگی وزیر راه و شهرسازی است. حامد شاکرنژاد در قرائتش یک سبک خاصی را دارد و در میان قاریان قرآن صاحب سبک قرائت است و بسیاری از افراد از قرائت‌های ایشان تقلید می‌کنند.
حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا قاسمیان
متولد ششم فروردین سال ۵۲ است. او فارغ التحصیل رشته عمران از دانشگاه صنعتی شریف است. بعد از شهادت برادرش مسئولیت سنگینی را روی دوشش احساس می‌کرد و به دروس حوزوی رو آورد. او استاد دانشگاه‌های امیرکبیر، شریف، علم و صنعت و دروس مختلف حوزوی است. فعالیت جهادی را در اولویت زندگی خود قرار داده است و حضور در اردو‌های جهادی یکی از شروط ضمن عقدش بوده است. وی رییس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس است.
انتهای پیام/ 121
