به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، دکتر فروغ نیلچی‌زاده یکی از کارشناسان دینی و پژوهشگران فرهنگی حوزه زنان و خانواده است که به عنوان استاد حوزه و دانشگاه فعالیت می‌کند. او مطالب کارشناسانه و ظریفی را در زمینه حجاب مطرح می‌کند که جامعه امروز ما به آن‌ها نیاز دارد.
پوشیدگی نمایشگر میزان تمدن و پیشرفت اندیشه و فرهنگ هر اجتماعی است
کلمه حجاب به چه معناست؟ و آیا پوشش و حجاب تنها برای زنان تعریف شده است؟
حجاب در معنا هنر مستوری است که نشان از تمدن و فرهنگ انسان‌ها دارد. یعنی هرچه انسان از بدویت فاصله گرفته و به سمت تمدن پیش برود، نوع پوشش او باید کامل‌تر و جامع‌تر باشد. چراکه پوشیدگی میزان تمدن و پیشرفت اندیشه و فرهنگ او را نشان می‌دهد.
دلیل صحیح بودن این نظریه آن است که یکی از نشانه‌های قطعی اینکه انسان‌هایی که در جنگل‌های آمازون زندگی می‌کنند، این است که لباس‌های مناسبی برای پوشاندن بدن خود ندارند. چون لباس نیاز به فرهنگ ناب انسانی دارد که انسان را حیوان نبیند، بلکه یک موجود محترم ببیند که برای بدن خود حریم قائل بوده و بتواند این بدن را بپوشاند.
با این ویژگی حجاب را هنر مستوری می‌دانیم. پس این نوع پوشیدگی امری فطری، انسانی و امری فرا جنسیتی است. یعنی مردان هم باید پوشیدگی را داشته باشند، چنانکه در غرب و شرق عالم حجاب و پوشیدگی برای مردان هم وجود دارد. وقتی تاریخ تمدن تمام پنج قاره را مورد بررسی قرار دهیم، به این نتیجه می‌رسیم که مردان هم از سر تا پا پوشش بودند، یعنی پوشش سر، پوشش بالاتنه و پوشش پا‌ها هم برای مردان وجود داشته و هم زنان.
اما در دوره مدرن، بعد از رنسانس، به دلیل مشکلات گسترده‌ای که استعمارگران و شیاطین دامن زدند، یکی از چیز‌هایی که از بشریت دزدیدند هنر پوشیدگی بود. به این صورت بود که عریانی به جای پوشیدگی نشانه تمدن شد و این وارونگی تمدنی و اینورژن فرهنگی به عنوان سمبلی از دنیای وارونه‌ای که امروز در آن زندگی می‌کنیم، نمود پیدا کرد. به این معنا که هر کسی که خود را برهنه‌تر کند، گمان بر این می‌شود که مدرن‌تر، جدیدتر و متمدن‌تر است. در حالی که این نظر خلاف علم، تجربه، تاریخ و دین است. امر حجاب یک امر ذاتاً انسانی، تمدنی و فرا جنسیتی است.
ویژگی شاخص طرح‌ها و لوایح مربوط به عفاف و حجاب
مجلس شورای اسلامی طرحی هفت ماده‌ای برای عفاف و حجاب تدوین کرده بود که هنوز مطرح نشده و در انتظار لایحه دولت هستند. به اعتقاد شما این نوع طرح‌ها و لوایح چه خصلتی باید داشته باشند تا در جهت نهادینه کردن فرهنگ حجاب در جامعه با قدرت عمل کنند؟
هر نوع طرح و لایحه‌ای که در مجلس تصویب شود باید در وهله اول بر اساس نیاز‌های روز جامعه باشد، یعنی مردم نیاز به آن ماده قانونی داشته باشند و در عین حال ضرورت اجرای آن را درک کنند.
در این شرایط حجاب و عفاف هم یکی از پیش نیاز‌های زندگی انسانی است، به این معنا که این‌طور نیست که ما عنوان کنیم حجاب فقط در دین اسلام طرح شده و فقط مختص این دین است. بلکه در همه ادیان الهی شما مشاهده می‌کنید که عفاف و حجاب وجود دارد؛ از لباس‌ها و نوع پوشش یهودیان و مسیحیان و حتی زرتشتی‌های باستان هم به حجاب می‌رسیم. آن هم حجابی که فقط به زنان مربوط نبوده، بلکه حتی مردان هم لباسی کاملاً پوشیده داشته‌اند و برخی قبایل و ادیان حتی کلاه و یا پارچه‌ای بر سر می‌گذاشته‌اند.
با این توضیحات عفاف و حجاب مربوط به همه دین‌های الهی است. درست است؟
بله؛ حتی از این هم فراتر رفته و چنان نیازی در اجتماعات مردمی نسبت به پوشش احساس شده که وقتی نوع پوشش مردم در کشور‌های مختلف را در سال‌های متفاوت مرور کنید به این نتیجه می‌رسید که همه پوشش مناسبی داشتند؛ یعنی هم مردان و هم زنان. لباس‌هایی بلند که زنان کشور‌ها در قاره‌های مختلف می‌پوشیدند و یا لباس‌های گشادی که مردان می‌پوشیدند. حتی برای کودکان و نوجوانان تازه بالغ هم لباس‌های متناسب با عرف جامعه و دارای حجاب استفاده می‌شد.
افراد غیرمسلمان و توریست هم این قانون را رعایت کنند
آیا با این توجیه می‌توان عنوان کرد که اگر کسی مسلمان نبود هم نمی‌تواند نوع پوشش دیگری در جامعه داشته باشد؟
دقت کنید که وقتی عملی در کشوری به صورت قانون تصویب می‌شود، دیگر کسی نمی‌تواند عنوان کند که من هم‌دین دیگران نیستم، پس می‌توانم از قانون تخطی کنم، یا فردی بگوید من در این کشور مسافر هستم پس می‌توانم قانون شما را رعایت نکنم.
این نوع توجیحات در هیچ کشوری پذیرفته شده نیست و این طور نیست که ما بگوییم فقط در ایران قوانینی داریم که باید رعایت شود. خیر؛ در هر کشوری که شما سفر کنید مشاهده می‌کنید که قوانینی وجود دارد که باید از سوی همه مردم آن کشور و حتی مسافران رعایت شود.
وقتی رعایت حجاب در کشور ما به عنوان قانون عنوان می‌شود، پس افراد غیر مسلمان و مسافر و توریست هم باید آن را رعایت کنند. شکستن قانون از سوی هر شخصی که باشد، خلاف بوده و باید مورد مجازات قرار بگیرد.
ضرورت فعالیت فرهنگی در زمینه حجاب
در مورد رعایت عفاف و حجاب در کشور یک پرسش مهم وجود دارد؛ اینکه آیا باید قوای قهریه‌ای وجود داشته باشد که مردم را ملزم به رعایت قانون کند و یا برای این کار باید پیش‌نیاز‌هایی در نظر گرفته شود، مانند اینکه در میان مردم فرهنگ‌سازی شود؟ درواقع به گفته بسیاری از مسئولان اکنون موضوع حجاب نیازمند کار فرهنگی است، اما متأسفانه هنوز تعریف درستی از این کار فرهنگی نداریم. به نظر شما تعریف فعالیت فرهنگی در موضوع حجاب چیست؟
اتفاقاً فرهنگ‌سازی یکی از ضرورت‌های اجرای هر قانونی است. در مورد رعایت حجاب در جامعه هم باید این نکته مورد نظر باشد. اما باید این سؤال را بپرسیم که منشأ و مبدأ فرهنگ‌سازی حجاب در جامعه چه باید باشد؟ آیا می‌توانیم از هر مبدائی به فرهنگ حجاب برسیم و یا باید بر اساس اعتقادات مردم باشد؟
در اینجا باید پاسخ بدهیم که ساخت فرهنگ و تبدیل کردن رعایت حجاب به فرهنگ مردم باید بر اساس نیاز‌های خود آن‌ها باشد. یعنی مردم توجیه شوند که وقتی قانونگذار می‌گوید باید حجاب را در اجتماع رعایت کنی، چرا این مطلب را آمرانه عنوان می‌کند. چون این نیازی است که اتفاقاً خود آن فرد بی‌حجاب و یا بدحجاب هم دارد؛ چه خانم باشد یا آقا، در هر حال خود او خانواده‌ای دارد که دوست دارد در امان باشند.
هیچ مرد دارای عقل سلیمی دوست ندارد همسرش در معرض دید و لذت مردان دیگر قرار بگیرد. همان‌طور که هیچ زن صاحب درک و منطق هم دلش نمی‌خواهد همسر او از زیبایی‌های جنسی زنان دیگر بهره ببرد؛ چه این بهره در حد نگاه کردن و لذت بردن باشد و چه لذات دیگر.
وقتی مردم این گونه توجیه شوند و اهمیت رعایت حجاب در جمع را درک کنند، خواهند دانست که این قانون و باید و نباید‌ها برای سلامت روان و امنیت و آرامش خود آن‌ها تدوین شده است. به این صورت است که هر انسانی خاطر آسوده خواهد داشت که همسر، فرزندان، خواهر، برادر و سایر عزیزان او در امنیت به سر می‌برند و تهدید خارجی برای او وجود ندارد که آرامش و امنیت و اساس خانوادگی او را بر هم بزند.
کم‌کاری‌های گذشته دلیل اغماض در موضوع حجاب نیست
بر اساس اظهار نظر برخی کارشناسان، مشکلاتی در برنامه‌ها و برخورد با مسئله حجاب وجود داشته که باعث شده اکنون برای اجرای این قانون مشکلاتی داشته باشیم که حاصل دو یا سه دهه کم‌کاری بوده. برای جبران این روند و همان‌طور که در پرسش قبل عنوان کردیم برای کار فرهنگی چقدر زمان لازم است تا مشکلات برطرف شود؟
نباید کار فرهنگی را منوط به گذشت زمان کنیم و کنترل امور مربوط به عفاف و حجاب را موکول به زمانی کنیم که فرهنگ‌سازی به درستی و کامل انجام شد. درست است که زمان‌بندی اساس هر عملی است، اما اولاً فرهنگ‌سازی برای حجاب باید دائمی باشد و ثانیاً نباید نهادینه کردن و اجرای احکام حجاب را به تعویق انداخت.
درست است که ما چندین سال در زمینه عفاف و حجاب کم‌کاری‌هایی داشته‌ایم. افرادی که باید به امور رسیدگی می‌کردند و آموزه‌های اصیل دینی و اجتماعی را به مردم گوشزد می‌کردند کم‌کاری کردند. اما اهمال‌کاری آن‌ها باعث نمی‌شود که ما هم بهانه‌دار شویم که، چون چند سال در مورد حجاب کوتاهی شده، پس امروز هم نمی‌توان کاری کرد. یا این‌گونه عنوان شود که باید چند سال کار فرهنگی کنیم و اگر کار به نتیجه رسید، آن وقت وارد عمل شویم و بگوییم رعایت حجاب الزامی است.
خیر؛ هیچ‌کدام از این توجیهات قابل قبول در نظام جمهوری اسلامی و دلیل اغماض در موضوع حجاب نیست. اگر به آماری که در چند ماه اخیر از قشر‌های مختلف مردم گرفته شده مراجعه کنید، متوجه خواهید شد که اکثریت مردم دوستدار حجاب هستند و خودشان از مسئولان اعم از دولت و مجلس و قوه قضائیه مطالبه‌گری می‌کنند که موضوع عفاف و حجاب را بیش از پیش مد نظر قرار دهند.
این نوع مطالبه‌گری مردم نشان می‌دهد که جامعه ظرفیت اجرای قوانین مربوط به حجاب را دارد. اما راه عمل و مسیر حرکت باید مشخص شود تا افراد سودجو و دشمنان منافق در داخل و خارج از کشور عزیزمان مانند چند ماه اخیر سوء استفاده نکنند.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/ ۱۳۴
