نقش عقیدتی سیاسی سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس

گروه استان‌های دفاع‌پرس - «حسین الوند» مسئول عقیدتی سیاسی اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان گلستان؛ پس از تشکیل و تدوین اساسنامه سپاه در اسفند 1357 اولین نهاد نظامی که با دستور حضرت امام خمینی (ره) در آن شکل گرفت، نهاد عقیدتی سیاسی سپاه پاسداران بود.

با توجه به اهمیت و نقش ایمان، معنویت، روحیه انقلابی و جهادی در سپاه،‌ از همان ابتدای شکل‌گیری و تأسیس این نهاد انقلابی در اردیبهشت 1358 حضرت امام خمینی (ره) علاوه بر نصب فرماندهی سپاه،‌ فردی را به عنوان نماینده ولی فقیه در سپاه منصوب کردند.

با توجه به احکام صادره از سوی حضرت امام (ره) برای نمایندگان خود در سپاه در دهه اول انقلاب، می‌توان گفت فلسفه وجودی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، ساخت یک سپاه معنوی با تربیت دینی و روحیه جهادی و انقلابی است که همین نگاه حضرت امام (ره)، در سه دهه گذشته، از سوی رهبر معظم انقلاب نیز با قوت دنبال شده است.

در ابتدای شکل گیری سپاه، هر یک از شهرستان‌ها، مسئول عقیدتی یا آموزش عقیدتی داشت که عضوی از شورای فرماندهی سپاه شهرستان به شمار می‌رفت. پس از آن و از سال 1362 که سپاه استانها شکل گرفت، مسئولین عقیدتی سپاه شهرستانها، زیر نظر نماینده ولی فقیه استان و واحد عقیدتی سپاه استان به فعالیت می‌پرداختند. برای این امر سعی می‌شد از روحانیون خوشنام برای تصدی این مسئولیت استفاده شود. البته گاهی از نیروهای پاسدار آموزش دیده در امر عقیدتی نیز برای تصدی این مسئولیت استفاده می‌شد.

واحد عقیدتی سپاه استان، وظیفه پشتیبانی و نظارت بر عملکرد مسئولین عقیدتی شهرستان‌ها را بر عهده داشت. همچنین تربیت نیروی عقیدتی از بین پاسداران داوطلب، تهیه جزوه‌های آموزشی، تهیه و ارسال بولتن‌های خبری سیاسی در قالب خبرنامه و تبیین مسائل سیاسی روز و تحلیل سیاسی برای شهرستان‌ها، ارسال مجله «مکتب انقلاب» به شهرستان‌ها و برگزاری آزمون، از فعالیت‌های این واحد به شمار می‌رفت.

بر طبق بررسی‌های انجام گرفته، مهمترین فعالیت‌های واحد عقیدتی سپاه در استانها و شهرستانها، در آن دوران را می‌توان چنین بر شمرد:

1- برگزاری جلسات عقیدتی (اصول اعتقادی و اخلاق): واحد آموزش عقیدتی، با استفاده از علما و روحانیون فاضل، اساتید حوزه علمیه، شخصیت‌های شاخص و برجسته و نیز مربیانِ پاسدار آموزش دیده، به طور منظم، جلسات عقیدتی را برای نیروهای کادر سپاه برگزار می‌کرد؛ جلساتی که در تقویت مبانی دینی نیروها بسیار اثرگذار بود. فرماندهان سپاه مقید بودند که قبل از آموزش‌های نظامی، حتما کلاس‌های عقیدتی برگزار شود؛ چرا که اعتقاد داشتند تا فکر و ذهنِ رزمندگان تربیت نشود، آموزش نظامی، مطلوب و موثر نخواهد بود.

2- آموزش قرائت و مفاهیم قرآن کریم و احکام: از دیگر برنامه‌هایی که در واحد عقیدتی سپاه، پررنگ و برجسته بود، جلسات آموزش قرائت، مفاهیم و تفسیر قرآن کریم بود. این جلسات هر هفته به طور منظم با حضور غالب نیروهای پاسدار برگزار می‌شد. این جلسات به قدری برای پاسداران مفید بود که پس از مدتی، بیشتر نیروها می‌توانستند قرآن را با رعایت نکات تجویدی، به صورت روان تلاوت کنند. همچنین به خوبی با مفاهیم و تفسیر آیات و موضوعات مطرح شده در آن، آشنا می‌شدند.

3- آموزش احکام: جلسه دیگری که به طور منظم و هفتگی توسط عقیدتی سیاسی سپاه برگزار می‌شد، جلسه احکام بود. با توجه به اینکه ابتدای پیروزی انقلاب بود و جوانان با بسیاری از احکام شرعی آشنایی چندانی نداشتند، لازم بود واحد عقیدتی به آموزش احکام شرعی برای نیروهای پایور و بسیجیان اهتمام ورزد.

4- برگزاری جلسات تحلیل سیاسی و تبیین مسائل روز: از دیگر موضوعاتی که در سپاه گرگان مورد توجه قرار می‌گرفت، جلسات تحلیل سیاسی بود، این جلسات نیز به همت واحد عقیدتی سیاسی برگزار می‌شد و طی آن، آخرین وضعیت جنگ، آخرین تحولات سیاسی و اخبار داخلی کشور در این جلسات بیان می‌شد. همچنین هر هفته دیدگاه‌های حضرت امام در یک موضوع خاص تبیین می‌گشت.

5- تولید نشریه مکتب انقلاب: یکی از اقدامات بنیادین که توسط عقیدتی سیاسی سپاه مرکز انجام می‌گرفت، تولید نشریه «مکتب انقلاب» و توزیع آن در بین نیروهای سراسر کشور و برگزاری آزمون از محتوای این مجله بود.

این نشریه، از سوی واحد آموزش عقیدتی سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به چاپ می‌رسید و به صورت ماهانه از تهران به سراسر کشور ارسال می‌شد و در اختیار نیروها قرار می‌گرفت. محتوای این مجله، بسیار پربار بود و حاوی اطلاعات مفیدی از مفاهیم و تفسیر قرآن، نکات اخلاقی، احکام و تاریخ اسلام بود. نکات اخلاقی در این نشریه از زبان آیت الله محمدی گیلانی مطرح می‌گردید، اصول اعتقادات توسط آیت الله محی الدین حائری شیرازی و آیت الله محمدی ری شهری، احکام توسط آیت الله صانعی و تاریخ اسلام نیز توسط حجت الاسلام مروی تبیین می‌شد.

نکته جالب توجه اینکه در پایان هر ماه، از محتوای مطالب این نشریه از تمامی پاسداران آزمون به عمل می‌آمد، سوالات این آزمون از تهران ارسال می‌شد و توسط واحدهای عقیدتی سیاسی در سراسر استان، آزمون برگزار می‌گردید.

مجموعه اقدامات فوق، در تربیت دینی و ایجاد روحیه انقلابی و جهادی پاسداران و بسیجیان بسیار موثر بود و موجب حضور آنان در جبهه‌های نبرد در برابر دشمن و دفاع از دین، انقلاب و کشور می‌گشت.

انتهای پیام/