مشکلات دست ناشر را برای ترویج کتابخوانی بسته است/ سوژه‌یابی باید با نیاز مخاطبان همراه باشد
به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس مستقر در محل برگزاری سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛ نشست «الگو‌های تبلیغ و توزیع در نشر دفاع مقدس» با حضور معصومه رامهرمزی نویسنده کتاب در حوزه دفاع مقدس، حمید خلیلی مسوول انتشارات شهید کاظمی، احسان عسگری مدیر مرکز رسانه‌ای شیرازه و امیر شهریار امینیان مدیر عامل مجمع ناشران دفاع مقدس در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد.
در این نشست رامهرمزی اظهار داشت: موضوع تبلیغ و ترویج و همچنین نشر و توسعه کتاب در سال‌های اخیر تفاوت بسیاری کرده است در حالیکه نوع برخورد و روش سیاق ما، در این مقوله همانند الگو‌های ده سال پیش است.
این نویسنده تاکید کرد: امروزه انواع نشر‌های الکترونیکی، صوتی، مجازی وارد عرصه فرهنگی جامعه شده اند و هر کدام فرایند جدیدی را در حوزه تبلیغ و ترویج می‌طلبند. باید چالش‌های فرهنگی در کنار چالش‌های اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. در غیر این صورت ما متضرر خواهیم شد.
وی تصریح کرد: برای دیده شدن هر کتاب خوب باید الگوی ویژه‌ای را مد نظر قرار داد کما اینکه لازم است هر نویسنده‌ای هنگام نوشتن متن به موضوع تبلیغ و ترویج اثر خود هم فکر کند. لازم است ناشر با ایجاد اتاق‌های فکر به این موضوع فکر کند که چگونه می‌توان این کالای فرهنگی را به اشکال مختلف در جامعه عرضه کرد و لباس‌های مختلفی برای دیده شدن به آن بپوشاند.
رامهرمزی با تاکید بر اینکه وقتی کتابی نوشته می‌شود، باید برای تولید، توزیع و عرضه آن ایده سازی شود و این ایده پردازی می‌تواند گروهی باشد، گفت: کتاب‌های مختلفی در حوزه دفاع مقدس نوشته شده‌اند که به لحاظ شکل و محتوا، مناسب با شرایط سال ۱۴۰۱ نیستند. یعنی ما در این زمینه بشدت پس رفت داشته‌ایم. چرا بعضی از کتاب‌های کودک اصلاً قصه ندارند؟ ایده پردازی بر اساس قانون آن، باید با رصد و انتخاب توام باشد یعنی نویسنده در میان سوژه‌های مختلف یکی را که مناسب‌تر است و با نیاز‌های جامعه و جوانان همسو‌تر می‌باشد انتخاب کند. اما آیا این امکان مهیاست؟ ما در این حوزه نیازمند فعالیت‌های پایگاهی و کانون‌های هم اندیشی، هستیم.
این نویسنده ادبیات دفاع مقدس در بخش دیگری از سخنان خود به دلایل افزایش و برتری میزان مطالعه در کشور‌های مختلف نسبت به اقبال عمومی خوانش کتاب در ایران پرداخت و گفت: در هند مردم بیشتر از ما کتاب می‌خوانند، چون به دو زبان هندی و انگلیسی مسلط اند و همین موضوع دامنه انتخاب آثار بیشتری را برایشان ایجاد می‌کند. مردم عراق و لبنان هم به دلیل شرایط سخت زندگی شان عطش زیادی برای دانستن دارند. در فرانسه، بعضی از خانواده‌ها تلویزیون ندارند، ولی در سرویس‌های بهداشتی شان کتاب‌های حمام دیده می‌شود. همچنین در بسیاری از کشور‌ها مسابقه «هجی کردن» کلمه برای گروه‌های سنی وجود دارد و این یعنی حرمت گذاشتن به کلمه و معنی.
نویسنده کتاب «امدادگر کجایی» افزود: زیست فرهنگی باید با زیست پژوهشی توام باشد. گاهی کتابی واقعاً خواننده دارد، اما فروش ندارد. این به سبب وجود حلقه‌های مفقوده است. چرا ما تلاش نمی‌کنیم در تبلیغ و ترویج کتاب‌ها موضوعی عمل کنیم مثلاً کتاب‌های پزشکی در بیمارستان‌ها معرفی و عرضه شود. تبلیغ و ترویج کتاب مقوله مهمی است. مشکل تولید ناشران این است که نسبت به این مقوله ورود جدی ندارند.
عسگری نیز با حضور در این نشست ضمن تاکید بر اینکه نیازسنجی مخاطب باید روزبه روز باشد، گفت: نویسنده باید با اتکا به نیاز مخاطب بنویسد. برخی از این نیاز‌ها از شناخت علاقه مخاطب نشأت می‌گیرند و پژوهشگران در این زمینه می‌توانند به کمک نویسندگان بیایند.
مدیر مرکز رسانه‌ای شیرازه افزود: نسبت ما با صدا و سیما برای تبلیغ و ترویج کتاب‌ها مانند کسی است که بخواهد از لای در آسانسور با فرد دیگری صحبت کند. ناشر می‌تواند برای اینکه مخاطب خود را حفظ کند و بعضاً به افزایش مخاطبان خود کمک کند به سیر مطالعاتی مخاطب توجه کند. بحث سیر مطالعاتی مهم است. مخاطب را باید نگه داشت. این کار گاه با تمرکز بر یک نویسنده انجام می‌شود و گاه با تمرکز بر نشری خاص. نزدیک ۵۰ درصد مخاطبان ما، بر اساس عنوان ناشر، کتابهایشان را انتخاب می‌کنند. بعضی هم بر اساس نام نویسنده نسبت به خرید کتاب‌ها اقدام می‌کنند. به هر حال ناشر باید برای هر دو نوع مخاطب فکر و برنامه داشته باشد.
خلیلی نیز با حضور در این نشست گفت: برخی از ناشران از جمله خود من، از طریق ترویج کتاب‌ها وارد حوزه نشر شده ایم. من با افتخار می‌گویم که در ابتدا من یک مروج کتاب بودم. ولی امروز من ناشر، با مشکلات عدیده تولید و فروش کتاب‌ها مواجه ام. مشکلات این حوزه دست ناشران را برای ترویج بسته و مانع از آن می‌شود که من ناشر بتوانم با فراغ خاطر در بحث ترویج ورودی داشته باشم. بسیاری از کتاب‌های خوب و پرطرفدار ما، به سبب نوسانات بازار نشر در اختیار مخاطبان قرار نمی‌گیرند.
امینیان نیز در پایان این نشست گفت: بخشی از نشر ما بیمار متولد شده است. ما نیازمند سازمان نشر هستیم. کار ترویج با نگارش یک اثر باید کلید بخورد. هر کتابی در حوزه تبلیغ و ترویج، سناریو‌های خاص خود را می‌طلبد.
سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) تهران و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir در حال برگزاری است.
انتهای پیام/ 141
