به گزارش گروه سایر رسانههای دفاع پرس، مساجد در میان تمام مذاهب و فرق مختلف اسلامی، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همگی بر منزلت و شأن این مکان الهی و قدسی اتفاق نظر دارند و از این نظر نیز مسجد از صدر اسلام تاکنون نه تنها هیچ تغییری از نظر شکلی و ماهوی که به اصل، بنیان و شأن آن خدشه ای وارد سازد ایجاد نشده، بلکه در طول تاریخ، تنها همین مکان به عنوان محوریت وحدت از منظر و بعد مکانی روز به روز به نقش و کارکردهای آن افزوده شده و شاهد افزایش نقش آفرینی آن نیز بوده ایم و هیچ مکانی جایگزین که بتواند نقش مسجد را ایفاء کند، تاکنون در هیچیک از فرق و مذاهب اسلامی مشاهده نشده است به منظور بررسی نقش مسجد در وحدت آفرینی میان مسلمانان با حجت الاسلام حسین ابراهیمی، امام جماعت مسجد الاقصی تهران گفتگویی ترتیب دادیم که آنچه می خوانید حاصل این گفتگو است:
-در صدر اسلام مسجد یکی از مهمترین پایگاه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در جامعه به شمارمی رفت به گونه ای که تمام امور مهم جامعه در مسجد صورت میگرفت با این فرض اکنون مساجد چه جایگاهی دارند؟
خداوند در آیه18 سوره توبه در مورد جایگاه مسجد میفرماید:«إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَی الزَّکاةَ وَ لَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللَّهَ فَعَسی أُولئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدین» که «مسجدهای خدا را کسانی عمارت میکنند که به خدا و روز قیامت ایمان آوردهاند و نماز میگزارند و زکات میدهند و جز از خدا نمیترسند. امید است که اینان از هدایت یافتگان باشند.».
با توجه به این آیه و همچنین مقامی که خداوند در قرآن برای مسجد داده، جایگاه مساجد، جایگاه رفیعی است. نخستین چیزی که برای نسل بشر روی زمین ساخته و مهیا شد مسجدالحرام بود که آیه 96سوره آلعمران به این قضیه اشاره میکند. هیچ مکانی روی زمین وجود ندارد که انسانها موظف به تطهیر آن باشند جز مسجد زیرا در این مکان مقدس برای لحظه ورود و خروج آن دعا وجود دارد در روایتهای متعدد داریم که در مسجد سخن دنیا گفتن کراهت دارد با این تفاسیر مسجد در ذات خود نورانیت دارد.
اما مساجد هم نسبت به مردم وظایفی برعهده دارند از جمله اینکه جهل مردم را برطرف کنند زیرا مساجد، شناسنامه اسلام هستند و در صدر اسلام مساجد همه کاره بودند. قضاوت، فرهنگ، امور لشکریان، مداوای بیماران، رفع مشکلات مردم و در یک کلام همه کارهای مسلمانان در زمان پیامبرخاتم(ص) در مسجد انجام میگرفت و مسجد همه امور مردم را پاسخگو بود.انقلاب اسلامی ایران هم از مساجد شروع شد و به نتیجه رسید. حضرت امام خمینی(ره) فرمودند که مساجد سنگر هستند و بعد هم در دوره جنگ این مساجد بودند که جوانان را از نظر مادی و معنوی تربیت و راهی جبههها میکردند.
اما اگر بخواهیم مساجد را به جایگاه صدر اسلام برسانیم لازمه آن این است، مسجد به مرکز رسیدگی به امورات جامعه برسد و امتیازاتی که به سایر مراکز ارایه می شود به مساجد داده شود.
-با توضیحات شما جایگاه مسجد در اسلام روشن شد و اینکه این محل با چنین وصفی نیاز به کسی دارد که آن را به خوبی مدیریت کند که او را بهعنوان امام جماعت میشناسیم امامجماعت باید چه ویژگیهایی داشته باشد تا به خوبی مسجد اداره شود؟
امام جماعت باید از نظر علمی و ارتباط با جماعت و اخلاق، سطح عالی داشته باشد؛ یعنی نوع ارتباط امام جماعت با مردم باید عاطفی، اخلاقی، اسلامی و با رعایت تمام شئونات باشد. بالاترین وظیفهای هم که امام جماعت دارد روشنگری مردم است. امام جماعت باید دنبال این باشد که مردم هدایت شوند و خرافات را از جامعه پاک کند. در مسجد باید کاری انجام داد که در راستای نشر معارف دین مقدس اسلام باشد، امام جماعت باید طوری با مردم رفتار کند که همه جذب مسجد شوند یعنی اگر کسی در همسایگی مسجد باشد نمازش را فرادا نخواند بلکه حتما در مسجد بخواند.
همان گونه که بیان شد، مسجد محل وحدت مسلمانان است و تنها محور این وحدت هم امامجماعت است که باید همه را تحت لوای اسلام قرار دهد و مردم را نسبت به مسائل مختلف آگاه کند. از طرف دیگر ما مسئله نماز جماعت در مسجد را داریم که مامومین همه پشت امام جماعت قرار میگیرند و در این شرایط است که نیاز به امام جماعت مومن و با تقوا بسیار احساس میشود. امام جماعت درصورتی میتواند الگو باشد که خود به احکام و دستور دین به درستی عمل کند یعنی اینطور نمیشود که امام جماعتی بالای منبر از اخلاق حسنه صحبت کند ولی در برخوردش با مردم پرخاشگر باشد، یا مردم را دعوت به امر جهاد کند ولی خودش در مسجد بنشیند و دعا بخواند.
-مسجد همواره به عنوان نماد وحدت و اتحاد میان مسلمین به شمار می رود، چگونه با استفاده از این پایگاه می توان زمینه اتحاد میان مسلمانان را ایجاد کرد؟
پیامبر اسلام (ص) در هجرت به مدینه اولین مکانی را که برای استقرار آیین اسلام بنا کرد مسجد قبا بود؛ تا مردم در حول محور این مکان مقدس به کسب فضایل انسانی و آموزه های دینی بپردازند.زیرا که مسجد تنها مکانی بود که مسلمانان در آن دوشادوش هم یکرنگ و یکدل اجتماع می کردند و این اجتماع به مصداق 'یدالله مع الجماعه' همواره منشاء خیر و برکات معنوی زیادی برای آنان بود.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که مسجد در میان معابد و اماکن مذهبی، تنها عبادتگاهی است که از ظرفیّت گسترده و بالایی برخوردار است که می توان به عنوان نماد وحدت و انسجام معرفی کرد و لذا عوامل بسیار عقلی و علمی هم در زمینه وحدت این مکان وجود دارد.
وقتی مردم در مسجد جمع میشوند دوستیهایی بهوجود میآید که هیچ جا مشابه آن را نمیبینید، هنگامی که مردم در صفوف نماز قرار میگیرند همه متحد و یک شکل کنار هم هستند، آنجا دیگر مهم نیست شما دکتر هستید یا کارگر یا معلم یا هر شغل و سمت دیگری بلکه کنار هم قرار میگیرید و با اتصال نماز به امام جماعت بهدنبال عروج معنوی هستید.
مساجد همواره در راستای وحدت تلاش داشته و دارند و به اعتقاد من بهترین مرکز برای ایجاد انسجام و وحدت هستند و باید گفت نقش مساجد در راستای وحدت بسیار مهم است هیچ تشکیلاتی به اندازه مسجد دراین زمینه تلاش ندارد. اگر چه آنچه که در صدر اسلام در مورد مساجد دیده می شد،امروز در مورد مساجد دیده نمی شود زیرا همه این امکانات در صدر اسلام در مساجد وجود داشت.
منبع:شبستان
