به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، برنامه امواج شبهه در گفت‌وگو با دکتر علیرضا داودی (کارشناس ارشد و تحلیل گر حوزه رسانه) و دکتر محمد آقاتقی (کارشناس مسائل سیاسی و رسانه) در ارتباط تلفنی به بررسی رفتارشناسی رسانه‌های بیگانه و رویکرد و ترکیب‌های زمانی آن‌ها در قبال انقلاب اسلامی پرداخت.
رسانه‌های بیگانه در مواجه با مخاطبان دو عنصر زمان و حساسیت را مدنظر قرار می‌دهند، در واقع به ترکیب‌بندی زمانی و مناسبت‌های زمانی از یک سو و انگیزش حساسیت‌ها در میان مخاطبان به رویداد‌های دیگر توجه می‌شود. به گونه‌ای که رویکرد رسانه‌های بیگانه در این زمینه انحراف یا ایجاد تمایلات دیگر در ذهن مخاطب و دور کردن آن از موضوعات اصلی به خصوص مناسبت‌های زمانی مهم از جمله پیروزی انقلاب اسلامی و انتخابات ماه اسفندماه است. از این منظر به نظر می‌رسد که نوعی ترکیب بندی زمانی در ادبیات رسانه‌های بیگانه وجود دارد و فراتر از آن در این زمینه و در خصوص ترکیب بندی ها، حواشی مختلفی از جمله حواشی جشنواره فجر برجسته می‌شود. تا به این طریق ادراک حسی مخاطبان را با تاثیرگذاری منفی همراه کنند.
شبکه من و تو به لحاظ فیزیکی تعطیل شده است
محمود شهیدی-کارشناس مجری: رسانه‌های بیگانه وضعیت مطلوب و ایده‌آل را برای مخاطبان ترسیم می‌کنند و از سوی دیگر وضعیت موجود را به نوعی نامطلوب و گذرا توصیف می‌کنند. دوگانگی رسانه‌های بیگانه در ذهن مخاطب با در نظر گرفتن مناسبت‌های زمانی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
علیرضا داودی کارشناس ارشد و تحلیل گر حوزه رسانه در پاسخ به این سوال گفت: در رسانه‌های بیگانه به خصوص با توجه به شرایط فعلی، سه وضعیت تغییر و تحولات فصلی، مقدم و مواخره کردن موضوعات و تقسیم بندی مخاطبی که در نزد رسانه‌های بیگانه دچار اعوجاج شده است به سلسله گزاره‌هایی می‌رسیم که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
شبکه من و تو بین شبکه‌های دیگر توزیع شده است
وی افزود: مهمترین این سلسله مراتب، تغییر و تحولات فصلی است. اکنون شبکه من و تو علی الظاهر به لحاظ فیزیکی تعطیل شده است. اما در ۴ روز گذشته شبکه تلویزیونی بی بی سی در حال کمپین کردن است. شبکه من و تو سرریز اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بود که از شبکه بی بی سی متولد شد. بنابراین؛ اقداماتی که شبکه بی بی سی نمی‌توانست به صورت غیر رسمی یا در پوزیشن خارج رسمی حاصل کند، به شبکه من و تو سپردند. اما در ۴ روز گذشته که شبکه من و تو تعطیل شده است، بخشی که شبکه من و تو به لحاظ عملیاتی از شبکه بی بی سی عاریه گرفته بود، به اسم گزارشگر من و تو که از بخش شهروند - خبرنگار من و تو عاریه گرفته بود، اکنون مجددا به شبکه بی بی سی برگشته است. جالب اینجاست که ظرف ۴ روز گذشته به رنگ غالب شبکه بی بی سی که قرمز و سفید است برای نشان دادن این کمپین، حتی از رنگ‌های آبی و لاجوردی نیز استفاده می‌کنند و بخش گزارشگر من و تو که پایه آن شهروند - خبرنگار سال ۸۷ بی بی سی بود مجددا برمی‌گرداند و اولین نقطه‌ای که بر آن فعالیت می‌کند، بحث حجاب است. همچنین در این ۴ روز فرمت خبرنویسی، ارائه گزارش، نوع بیان، نحوه انتخاب عکس، گزیده‌های ایجاد شده در قالبی که از من و تو به این شبکه‌ها منتقل شده، با همان فرم حاصل می‌شود. این بدان معناست که شبکه من و تو بین شبکه‌های دیگر توزیع شده است و شک نکنید که در آینده شبکه مستقلی با مدل جدید بالا خواهد آمد.
رسانه‌های بیگانه دست به دست هم برای یک هدف
محمود شهیدی-کارشناس مجری: رویکرد و ترکیب بندی زمانی رسانه‌های بیگانه را به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و انتخابات مجلس در اسفندماه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
داودی با بیان اینکه رسانه‌های بیگانه اکنون چهار اقدام را هم زمان در کنار هم با هدف رسیدن به یک نقطه قرار دادند، عنوان کرد: برنامه ریزی رسانه‌های بیگانه به گونه‌ای است که مخاطب در هر حالتی جان خود را از دست بدهد و یا نتواند کنشگری خاصی داشته باشد.
وی افزود: اقدام اول ایجاد خندق است. وقتی به هر دلیلی فرم بندی رسانه‌ای از لحاظ عمومی اخراج می‌شود، به این معناست که نتیجه گیری دلخواه حاصل نشده است. بنابراین؛ اولین کاری که رسانه‌های بیگانه در حوزه زمان انجام می‌دهند، بحث ایجاد خندق است. اکنون رسانه‌های بیگانه به دنبال این هستند که ذهن مخاطب هرگز اطلاعات و جریان درست را دریافت نکند. در حوزه خندق رسانه‌های بیگانه به معکوس کردن زمان می‌پردازند. به طور مثال مستقیم نمی‌گویند که در انتخابات شرکت نکنید بلکه با طرح این سوال که از انتخابات مطلوب چه توقعی دارید؟ وارد عمل می‌شوند که این مرحله مختص شبکه بی بی سی است. در اقدام دوم؛ که به آن مرحله دلتا اطلاق می‌شود، رسانه‌های بیگانه از حالت معکوس عبور کرده و به لحاظ ذهنی موضوعاتی را برای مخاطب بیان می‌کند که مجبور شود بین خیلی خوب و خیلی بد نوسان داشته باشد و به سیال کردن موضوعات در ذهن مخاطب می‌پردازد که این مرحله مختص رادیو فرداست. در اقدام سوم؛ رسانه‌های بیگانه اصطلاحا به مرحله قوس ورود می‌کنند. در این مرحله ذهن به نقطه‌ای رسیده است که نسبت به موضوعات حاکمیتی شکننده و نسبت به موضوعات ضدحکمرانی منعطف می‌شود. موضوعاتی که هیچ کدام دغدغه مخاطب نیست، اما به یک فرکانس سنگین برای ایجاد قوس در ذهن مخاطب می‌شود که این روش دویچه وله است. در مرحله چهارم که اصطلاحا به آن تهدید مسطح گفته می‌شود به معنی نوعی محدودکردن، منفعل و غیرقابل بازگشت کردن دایره ذهنی مخاطب است که این مرحله مختص اینترنشنال است.
این کارشناس در ادامه گفت: شبکه اینترنشنال با ایجاد فضای چهارم، آن را تبدیل به یک قاعده می‌کند که از نظر مخاطب می‌بایست خاص تلقی شود. این خاص بودن، همان خندق است. بدین معنا که دور ذهنیت خود را یک چاله تشکیل می‌دهد محدود می‌کند و مجددا تحویل بی بی سی فارسی می‌دهد. وقتی که تحویل اتفاق می‌افتد گردش حاصل می‌شود. در اینجا بی بی سی فارسی حتی گزارشگر من و تو را با مدل شهروند خبرنگار خود تبدیل به یک استاندارد می‌کند و تحویل مجدد می‌دهد. وقتی این رفت و برگشت چندبار در خصوص موضوعات این چنینی اتفاق می‌افتد، مخاطب دیگر دنبال صحت سنجی خبر نخواهد بود و اعتبار سنجی را کنار می‌گذارد.
نگاه رسانه‌های بیگانه به انقلاب، پیشاانقلابی است
وی تاکید کرد: کارکرد رسانه‌های بیگانه این است که اجازه ندهند انقلاب از حدفاصل ۵۷، تا ۵۹ به بعد گسترش پیدا کند. نگاه رسانه‌های بیگانه به انقلاب، پیشاانقلابی است. به همین دلیل از هر ده پیامی که صادر می‌کنند، ۸ تای آن برای قبل از انقلاب است و مابقی برای منفی نشان دادن انقلاب نسبت به آینده است. اساسا رسانه‌های بیگانه مرتبا بعد از انقلاب را با تعابیر و تفاسیر قبل از انقلاب می‌سنجند.
رسانه‌های بیگانه مرز‌های فضا و زمان را در هم می‌آمیزند
داودی افزود: رسانه‌های بیگانه اساسا مفهوم را خلق می‌کنند و منتظر الصاق مصادیق آن در داخل می‌نشینند. آنچکه باید بدانیم این است که گرانیگاه رسانه بیگانه از آینده مطلوب چیست؟ آینده مطلوب ایران یعنی نبودن این حکومت یا حکمرانی بر مبنای اتفاقات دیروز است. بدترین حالت این است که این واپسگرایی، مدرنیته، تجدد و توسعه عنوان می‌شود. واپسگرانه‌ترین موضوعات نسبت به انقلاب و جمهوریت را شبکه بی بی سی فارسی با زیباترین تعابیر و با شکیل‌ترین گزاره‌ها و بعضا با پررنگ و لعاب‌ترین مجریان بیان می‌کند. تا به هیچ وجه در ذهن مخاطب خدشه‌ای وارد نشود که او از یک مفهوم کاملا واپسگرا استفاده می‌کند. بنابراین؛ رسانه‌های بیگانه با پوشش شبکه‌ای و تقسیم کار مرز‌های فضا و زمان را به نوعی در هم می‌آمیزند و نوعی سرگشتگی در ذهن مخاطب ایجاد می‌کنند. در واقع مفاهیم روز با مصادیق دیروز سنجیده می‌شود و برای امروز کاربردی، تداعی می‌شود.
متُد رسانه‌های بیگانه در خصوص دوران پهلوی تامل برانگیز است
محمود شهیدی-کارشناس مجری: رسانه‌های بیگانه سعی دارند تا با درهم ریختگی مخاطبان و سرگشتگی زمانی و مکانی بحث انتخابات و شرکت در آن را فاقد موضوعیت کنند. این در حالی است که درباره انتخابات رژیم پهلوی و نحوه‌ی برگزاری آن و کارکرد انتخابات آن زمان صحبتی به میان نیامده است. این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
داودی در پاسخ به این سوال گفت: متُد رسانه‌های بیگانه در خصوص دوران پهلوی تامل برانگیز است. رسانه‌های بیگانه مسئله انتخابات در دوران پهلوی را کاور می‌کنند و جمهوری اسلامی را در معرض قرار می‌دهند و مخاطبی که برای پهلوی هیچ نسبتی به انتخابات قائل نیست، نسبت خودش به انتخابات را شورش می‌داند و به طور نقطه گذاری شده حرکت می‌کنند.
فروپاشی و شکست شبکه من و تو از اغتشاشات سال گذشته آغاز شد
محمود شهیدی-کارشناس مجری: گویا نوعی اتصال مستحکمی بین این شبکه‌ها وجود دارد و این موضوع بیش از گذشته آشکار شده است. آیا می‌توان گفت که تعطیلی شبکه من و تو یک تولد دیگر به شمار می‌آید یا برآمده از محتوا و شکل شبکه‌هایی است که در گذشته استقرار داشتند؟
محمدآقاتقی کارشناس مسائل سیاسی و رسانه در ارتباط تلفنی با برنامه امواج شبهه خاطرنشان کرد: این موضوع را می‌بایست از دو منظر رویکردی و ساختاری مورد بررسی قرار داد. از منظر ساختاری باید گفت که ذات تمامی شبکه‌های فارسی زبان برای سرویس‌های جاسوسی انگلستان و در نهایت با حمایت سرویس‌های جاسوسی است.
وی درباره تعطیلی شبکه من و تو گفت: تعطیلی شبکه من و تو را می‌توان از دو منظر داخلی و خارجی بررسی کرد. از منظر خارجی به خصوص پس از عملیات طوفان الاقصی حامیان جریانات رسانه‌ای برای مخاطب عیان شد و به دلیل این مسئله راویان رسانه‌ای اثرگذاری خود را از دست دادند و شبکه من و تو و روند حمایتی آن نسبت به موضوع پهلوی بسیار روشن شد. این شبکه از جایی به بعد با شیبی تلاش می‌کرد تا جریان پهلوی را سفیدسازی و تطهیر کند و نسل جدید را با مبانی هویتی قبل از انقلاب از دیدگاه خود آشنا کند.
آقاتقی با بیان اینکه دلیل اصلی فروپاشی و شکست شبکه من و تو از اغتشاشات سال گذشته آغاز شد، گفت: حمایت علنی شبکه من و تو از پهلوی هیچ جایگاهی برای مردم نداشت و با این روش نتوانست به هدف خود برسد.
گفتنی‌ست؛ برنامه «امواج‌شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳،۵ مگاهرتز پخش می‌شود.
علاقه‌مندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و کارشناسی محمود شهیدی به روی آنتن می‌رود. همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، سیده‌ایمان مسئله‌گو خبرنگار و مائده‌حیدری به‌عنوان آیتم ساز برنامه امواج شبهه فعالیت می‌کنند.
منبع: رادیو گفت‌وگو
انتهای پیام/ ۱۳۴
