به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، حضور گسترده ی مردم در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی، نشان داد که توان ملت بسیار در پیشبرد اهداف انقلاب مؤثر است. حوادث و بحرانهای سیاسی و امنیتی پس از انقلاب نیز ثابت کرد که جز به کسانی که انقلاب کردهاند برای حفاظت از آن نمیتوان اعتماد کرد.
با اوجگیری بحران کردستان و حضور جوانان در صحنه، نیاز به بازوی نظامی و امنیتی مردمی برای حفظ نظام جمهوری اسلامی بیشتر احساس شد. کمیتههای انقلاب اسلامی، با رویکرد انتظامی و سپاه پاسداران نیز بیشتر به صورت یک نیروی دفاع شهری به چشم میآمد و تأمین امنیت و کنترل فعالیتهای اطلاعاتی نیز بر عهده سپاه نهاده شد. جذب، آموزش و سازماندهی مردم عادی نیز به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر در عرصههای گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، نظامی و امنیتی برای سرعت بخشیدن به پر کردن خلأهای ناشی از انقلاب مطرح بود.
بر همین اساس ایده ی بسیج عمومی از سوی حضرت امام خمینی(ره) در پنجم آذرماه 1358 به صورت فرمان تشکیل بسیج مستضعفین مطرح شد. با شروع جنگ تحمیلی توسط رژیم بعثی دستنشانده ی عراق و لزوم دفاع همهجانبه از کشور در مقابل تجاوز گسترده ی دشمن به میهن اسلامی، حضور اقشار گوناگون ملت در صحنههای نبرد، سبب توجه بیشتر به بسیج شد؛ مسئولان کشور، سعی کردند با سازماندهی مردم در مساجد، جبههها را تقویت کنند. کسانی را که توانایی جنگیدن داشتند آموزش نظامی دادند تا پیشروی دشمن را متوقف کنند. به علت کارشکنیهای فرماندهی وقت کل قوا سید ابوالحسن بنی صدر، بسیج نتوانست آنچنان که باید توان خود را در جبههها به نمایش بگذارد. بنابر این، نقش بسیج در شش ماهه ی نخست جنگ تحمیلی به حضور عدهای نیروی مردمی در مناطق عملیاتی، مراکز پشتیبانی در مساجد و برقراری امنیت در محلههای شهرها و روستاها محدود شد.
با عزل بنی صدر از فرماندهی کل قوا و اجرای عملیات فرمانده کل قوا خمینی روح خدا، استراتژی دفاعی کشور تغییر کرد. این بار به نیروهای مردمی اعتماد شد و بسیجیها فوج فوج به جبهههای نبرد حق علیه باطل شتافتند. حضور بسیج در نبردهای ثامنالائمه، طریقالقدس، فتحالمبین و ألی بیتالمقدس بسیار چشمگیر و تعیین کننده بود. از سال 1360 به بعد وظیفه ی جذب، آموزش و سازماندهی نیروهای بسیجی به طور رسمی به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واگذار شد.
نقش بسیج در دوران دفاع مقدس
در سالهای دفاع مقدس، بسیج در موضوعاتی همچون اعزام نیرو به جبههها، تأمین برخی اقلام پشتیبانی جنگ و برقراری امنیت شهرها و روستاها به ایفای نقش پرداخت.
- نقش بسیج در اعزام نیرو به جبهه
در هر عملیات گستردهای که انجام می شد، صرف نظر از موفقیت یا عدم الفتح آن، نقش بی بدیل بسیجیها را میتوان مشاهده کرد. در عملیات فتحالمبین، تعداد بسیار زیادی نیروی بسیجی وارد منطقه شدند. وقایع آخرین پنجشنبه ی سال 1360 و نبود مقر به اندازه ی نیروهای بسیجی در دوکوهه نشان از حجم بسیار بالای نیروهای بسیجی داشت.
در عملیات الی بیتالمقدس، هواپیماهای ترابری پشتیبانی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، تنها در یک شب حدود شش هزار نیروی بسیجی را از مشهد به پایگاه پنجم شکاری (امیدیه) منتقل کردند. در عملیات خیبر در قالب طرح لبیک یا خمینی، چندین هزار نیروی بسیجی به جبهه ی جنوب اعزام شدند. این نیروها در تک اولیه و حفظ جزایر شمالی و جنوبی مجنون نقش مهمی داشتند.
در عملیات والفجر هشت که برای اولین بار همه ی امکانات کشور در خدمت جنگ قرار گرفت، بار دیگر حضور تمام اقشار مردم در قالب نیروهای بسیج جلوهگر شد. در آذرماه 1365 گستردهترین اعزام نیرو در قالب سپاهیان محمد (ص) که صد هزار نیرو از سراسر کشور در آن اعزام پیش از نبردهای کربلای چهار و پنج شرکت داشتند، صورت گرفت.
در اواسط عملیات کربلای پنج، اعزام بزرگ دیگری به نام سپاه مهدی شکل گرفت و نیروهای بسیجی برای مرحله ی تکمیلی عملیات کربلای پنج و عملیات کربلای هشت در فروردین ماه 1366 که به منظور ترمیم خطوط پدافندی و تکمیل عملیات کربلای پنج در کانال پرورش ماهی و کانال زوجی در شرق بصره اجرا شد، به جبهههای نبرد اعزام شدند.
نفسگیر بودن و عدم مشاهده ی نتیجه ی دلخواه ملت در سه عملیات کربلای چهار، کربلای پنج و کربلای هشت و به شهادت رسیدن بسیاری از نیروهای اعزامی، سبب شد که اعزام نیرو به جبههها کاهش یابد. متأسفانه، این روند، از زمستان 1366 شدت بیشتری گرفت و تا ماجرای پذیرش قطعنامه ادامه یافت. پس از پذیرش قطعنامه و تجاوز مجدد ارتش بعثی عراق به جمهوری اسلامی ایران، بار دیگر با پیام حضرت امام خمینی (ره) سیل بنیانکن بسیجیها وارد صحنه شد. آنان توانستند در جاده ی اهواز- خرمشهر، در عملیات غدیر، نیروهای متجاوز صدام و مزدوران سازمان منافقین را در تنگه ی حسن آباد، (تنگه ی مرصاد) از تجاوز خود پشیمان کنند.
- نقش بسیج در پشتیبانی جنگ
با طولانی شدن و گسترش جنگ، ستادهای پشتیبانی جنگ در همه ی سازمانها و نهادها تشکیل شد. بسیج نیز به عنوان یک نهاد انقلابی مردمی، از این قاعده مستثنی نبود. بسیج، در مساجد و میعادگاههای نماز جمعه، کمکهای نقدی و غیر نقدی مردم به جبههها را جمعآوری میکرد و در مناطق عملیاتی به دست رزمندگان اسلام میرساند.
- نقش بسیج در تأمین امنیت محلههای شهرها و روستاها
نیروهای بسیجی، هر شب، همانند سایر قوای انتظامی به گشتزنی مستمر در حوزههای استحفاظی خود میپرداختند و امنیت محلات شهری و روستایی را تأمین میکردند. همچنین، در مواقع بمباران و موشکباران، نیروهای بسیجی، با همکاری سایر قوای انتظامی، از غارت اموال مردم در محلهایی که تخریب شده بود جلوگیری می کردند. آنان همچنین، در امدادرسانی به مجروحان و تخلیه ی شهدای محلات تخریب شده نقش بسیار مؤثری را ایفا کردند.
نقش بسیج در دوران سازندگی
پس از پایان نبرد نظامی با استکبار جهانی، دوران سازندگی در کشور آغاز شد. بسیج با همه ی توان در طرحهای بازسازی مناطق آسیبدیده از جنگ تحمیلی، وارد عمل شد. همچنین بسیجیان کشورمان، اجرای طرح عظیم واکسیناسیون فلج اطفال را بر عهده گرفتند.
با تجدید ساختار بسیج در سال 1370، این نهاد انقلابی و بازوی پرتوان اسلام، در قالب نیروهای پنج گانه ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وظایف بیشتری را بر عهده گرفت. نیروی مقاومت بسیج، در شورشها و نا امنیهایی که استکبار جهانی، توسط فریبخوردگان داخلی خود به کشور تحمیل کرد، برای دفاع از دستاوردهای انقلاب اسلامی و ثمرات خون پاک شهدای انقلاب و دفاع مقدس، حضور مؤثر و نقش تعیین کنندهای ایفا کرد.
نقش بسیج در احیای فرهنگ اسلامی و انقلابی
در دوران مسئولیت دولتهای هفتم و هشتم در عرصه ی ریاست جمهوری، برخی گروههای سیاسی و جریانهای ضد انقلاب با استکبار جهانی همنوا شدند و به قصد محو آثار و ارزشهای اسلامی و انقلابی، اقدامات خائنانهای را به اجرا گذاشتند. در آن مقطع زمانی بسیار حساس، جریانسازیهای سیاسی و فرهنگی کشور به سمت و سویی حرکت میکرد که بسیج را منزوی کند، ولی بسیجیان هوشیار، با برنامهریزی دقیق، به آگاهیبخشی سیاسی و فرهنگی در سطح فضای به شدت مسموم جامعه ی آن روزگار پرداختند.
در همان ایام، به علت شرارتهای برخی فریبخوردگان داخلی، ماجرای نفرتانگیز هجدهم تیرماه سال 1378 در تهران به وقوع پیوست. بار دیگر نیروی مقاومت بسیج، همه ی هستی خود را به صحنه آورد و از تمامیت انقلاب اسلامی و ارزشهای آن دفاع کردند.
نقش بسیج در نهضت نرمافزاری و جنبش تولید علم
از سال 1379 که مقام معظم رهبری، موضوع نهضت نرمافزاری و تولید علم را مطرح کردند، دانشآموزان، دانشجویان، معلمان و اساتید بسیجی، به سرعت اقدام به برنامهریزی و پیشروی در عرصههای گوناگون علمی کردند.
موفقیتهای پی در پی علمی کشورمان در دهه ی 80، از قبیل تولید و ارسال ماهوارههای اکتشافی به فضای ما ورای جو، پیشرفتهای متعدد در زمینههای مربوط به دانش هستهای صلحآمیز، تولید و ذخیره ی سلولهای بنیادین ژنتیکی برای پیشبرد اهداف علم پزشکی و ساخت انواع داروهایی که در انحصار دشمنان اسلام و انقلاب بوده، تنها بخشی از موفقیتهای بسیج در عرصههای علمی است.
نقش بسیج در حماسههای سیاسی ملت ایران
بسیج هم در سطح پایگاهها، حوزهها، نواحی مقاومت و مناطق در شهرستانها، و هم در میان سایر مردم، نامزدهای انتخابات را معرفی و در انتخاب اصلح نقشآفرینی فراوانی داشته است؛ اما به هیچ وجه، خود را وارد جناحبندیهای مرسوم سیاسی نکرده و در تمامی صحنههای انتخابات اعم از شوراها، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و ریاست جمهوری تمام تلاش خود را برای برگزاری هرچه پر شورتر انتخابات به کار بسته است.
بسیج و بسیجی در تمامی صحنههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و امنیتی بصیرت خود را حفظ کرده و همواره در آگاهیبخشی به ملت ایران در همه ی سطوح پیشگام بوده است.
