به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، کتاب «روانشناسی فلسفی و عرفانی» نوشته دکتر محسن ایزدی (عضو هیأت علمی دانشگاه قم) با مقدمه آیت الله دکتر احمد بهشتی، از سوی دفتر نشر معارف و پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی منتشر شد.
کتاب «روان شناسی فلسفی و عرفانی» در هفت فصل نگاشته شده است: «درآمدی بر شناخت نفس (روح)»، «ماهیت نفس (روح)»، «وجود نفس (روح) و تجرد آن»، «قوای نفس (روح)»، «حدوث یا قدم نفس (روح)»، «رابطه نفس (روح) و بدن»، «مظهریت، جامعیت و فاعلیت نفس (روح)».
نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد: «انسانشناسی، در یک معنای عام و فراگیر، شامل همه گرایشهای علوم انسانی میشود؛ لکن با توجه به اینکه، هویّت انسان را روح (نفس) او تشکیل میدهد، شناخت دقیق و عمیق انسان مقتضی شناخت روح اوست. علاوه بر آن، صحّت و سقم بسیاری از عقاید دینی انسانها ـ از جمله: معاد، وحی و الهام، معجزه، توسّل و زیارت ـ دائر مدار صحّت و سقم عقیدهی آنها در مسأله روح و تجرّد آن است. بنابراین آنچه دربارهی انسان شناسی و معرفت نفس (خودشناسی) در متون دینی مطمح نظر و اهمیّت آن مورد تأکید است، شناخت روح (نفس) انسان میباشد. به همین معنا، موضوع انسان و شناخت ابعاد وجودی او، در طول تاریخ و در نزد اکثر عرفا، فلاسفه و اندیشمندان، از اهمیّت بسزایی برخوردار بوده است. از این رو، شایسته است رشتهای با عنوان «انسان شناسی»، از مقطع کارشناسی تا دکتری، تأسیس شود و مطالب بسیار غنی که در قرآن، روایات و کتب عرفانی و فلسفی مسلمانان وجود دارد، گردآوری و بر اساس اصول و مبانی تدوین کتب درسی تنظیم و تألیف گردد. چنین اقدامی را می توان اولین گام برای تأسیس علوم انسانی اسلامی به شمار آورد.»
آیت الله دکتر احمد بهشتی نیز بر مقدمه ای بر این کتاب می نویسد: «فلاسفه بزرگی مانند فارابی، ابن سینا، سهروردی و صدرالمتألهین در حوزه روانشناسی فلسفی و عرفانی تحقیقات ارزشمندی انجام دادهاند. اگر انسان قدری در نمط های سوم، هشتم، نهم و دهم اشارات ابن سینا غور کند، متوجّه می شود که این اندیشمند بزرگ و برجسته اسلامی چگونه به علم روانشناسی غنا و وسعت بخشیده و میراث یونانیان و اسلاف را به کمال رسانیده است. سهروردی نیز، قطعاً در راهیابی به سوی این قلّه علم النّفس سهمی دارد، ولی آن که در حکمت متعالیه خود همه جریانات فلسفی ـ اعم از مشّائی و اشراقی ـ و کلامی و عرفانی را در یک مجرا قرار داد، صدرالمتالّهین بود. چرا که حکمت را تعالی بخشید و اندیشههای گوناگون را التیام داد و از آن موادّ خام، کاخی بلند پدید آورد... در حکمت متعالیه صدرائی علاوه بر هماهنگ شدن فلسفه و عرفان و جمع میان بحث و ذوق، قرآن و حدیث نیز به عنوان محور اصلی بر صدر نشست. بی جهت نیست که حکمت متعالیه صدرائی را هم قرآنی، هم عرفانی و هم برهانی می دانند. آنچه در حکمت متعالیه ملاصدرا راجع به مسائل نفس از جمله حدوث و قدم آن و جمع میان آن دو گفته شده، همان است که در عرفان ابن عربی نیز مطرح است و باید ریشه آنها را در آیه «قل الروح من امر ربی» جستجو کرد.»
وی در ادامه می نویسد: «اکنون که استاد ارجمند جناب آقای دکتر محسن ایزدی گام تازهای برداشته و سعی کرده است که روانشناسی فلسفی و عرفانی را با بیانی رسا و قلمی شیوا به نگارش در آورد، با توجه به سوابق علمی و پژوهشی ایشان و توفیقی که در این عرصه به دست آوردهاند، باید از ایشان تقدیر و تمجید و تشکر کرد. از مزایای کتاب حاضر این است که نویسنده محترم، قبل از آنکه شناخت روان را از منظر فلسفی و عرفانی بررسی کند، به سراغ قرآن و روایات رفته و از خرمن پر فیض معارف دینی خوشه چینی کرده است. نمونههایی که ایشان از کرامات و الهامات برخی از وارستگان ذکر کرده، به منزلهی نمکی است که بر این خوان پُرفیض و برکت اضافه کردهاند.»
چاپ اول کتاب «روان شناسی فلسفی و عرفانی» در 304 صفحه، قطع رقعی، تیراژ 1000 نسخه و قیمت 12000 تومان منتشر شده است. بوستان کتاب قم پیش از این «آموزش فلسفه: بررسی تطبیقی شرح منظومه و نهایه الحکمه» را از این پژوهشگر و استاد فلسفه منتشر کرده بود.
منبع:فارس
