گروه استان‌های دفاع‌پرس- سرهنگ «محمد دولخانی» رئیس پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی استان خراسان رضوی؛ زندگی آدمی در تمام ابعاد متاثر از گسترش و نفوذ فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات و اثرات پیدایی فضای سایبری است که با برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فرد و توسل به فناوری تبادل اطلاعات، چالش‌های جدی را در زندگی فردی و اجتماعی رقم می‌زند.
دشواری و ناکارآمدی شیوه‌های سنتی برای مواجهه و مقابله با این چالش‌ها به وضوح روشن هستند و از سویی با وقوع جرائم و شیوع آن، مقابله کیفری اجتناب‌ناپذیر می‌شود.
آنچه مسلم است ارتکاب جرائم توسط افرادی که از ساده‌انگاری و بی‌توجهی برخی شهروندان سوءاستفاده می‌کنند آثار سویی در پی دارد و می‌تواند در نگاه اول هزینه‌های سنگین روحی، روانی و اقتصادی و از همه مهم‌تر نابسامانی‌های خانوادگی و اجتماعی در پی داشته باشد.
نکته حائز اهمیت اینکه پیشگیری از وقوع جرائم با پیوست‌های علمی و روزآمدِ آگاهی‌بخشی به جامعه در اولویت واکنش به وقوع این نوع آسیب‌ها است که بدون پیش‌بینی‌های علمی و تخصصی و به‌روزرسانی شیوه‌های مواجهه، مطالعه و مقابله، پاسخگوی وضعیت‌های نگران‌کننده نخواهند بود.
با ورود به بحث پیشگیری جرائم سایبری توجه به برنامه‌های خانواده‌مدار، تدابیر آموزش سایبری، بالا بردن سواد رسانه‌ای، تنظیم کد‌های رفتاری، اطلاع‌رسانی و اطلاع‌گیری، مشارکت و اجماع‌گری، ارتقای پاسخگویی و شفافیت فرهنگ‌سازی و تولید رسانه‌ای از تکالیفی هستند که باید با پیش‌بینی نیازسنجی شده و بر اساس پایه دانش بنیانی به آن توجه داشت.
آنچه در این محور نکته قابل بررسی است این که دامنه گسترش فضای مجازی تمام سیستم‌ها را درگیر کرده و بی‌هیچ تردیدی توجه به نقش مهم پیشگیری در فرایند پی‌گیریِ نتیجه‌بخش وقوع جرائم و آگاهی‌بخشی به شهروندان در این رابطه نباید از نظر دور داشته شود.
یکی از مشکلات در این معادله، ناآگاهی شهروندان در چگونگی پی‌گیری وقوع جرائم سایبری بسته به نوع و شدت آسیب و خسارت وارده شده و یا در مواردی کم اهمیت تلقی کردن وقوع به جهت احساس گرفتاری در مراحل شکایت و دادخواهی است.
برخی از افراد آسیب دیده نیز با خود این گونه می‌اندیشند، چون ضرر و زیان مالی چندانی ندیده‌اند و یا متحمل آسیب جدی نشده و این موضوع از منظر دید اطرافیان نیز مخفی است در اعلام وقوع جرم به فوریت‌های پلیسی سهل‌انگاری و یا خودداری می‌کنند.
در این شرایط مجرمان برای وقوع جرم فرصت جولان می‌یابند تا بتوانند تعداد بیشتری از افراد ساده‌لوح را با ترفند‌های گوناگون فریب دهند.
این جاست توسعه فرهنگ خود پلیسی به عنوان شاخص رویکرد اصلی کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و حتی در مقابله با بروز جرم و بزه برای شهروندان جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کند.
برنامه‌ریزی برای کنترل و پیشگیری آسیب‌های اجتماعی یکی از وظایف خطیری است که پلیس همگام و همسو با دیگر سازمان‌ها بر عهده دارد و براساس آنچه گفتیم عزم عمومی، اراده مردمی و تعامل همگانی برای تحقق هوشمندانه اهداف عالی مورد نظر بستر‌های سرمایه‌ای هستند که می‌توانند ما در اجرای ماموریت‌ها و تکالیف خود پشتیبانی کنند.
بنابراین با عنایت به پیشگیری اجتماعی که درصدد است اعضای جامعه را از طریق آموزش، تربیت و تشویق و حتی تنبیه با قواعد و قوانین اجتماعی همسو و به حذف یا خنثی‌سازی عوامل شکل‌گیری جرم بپردازد؛ بهبود وضعیت بهداشت، سلامت و تامین نظم و امنیت همه جانبه نهاد خانواده، آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی و همراهی و همگامی گروه‌های اجتماعی در این عرصه می‌تواند در نظر داشته شود.
پس بنا بر آنچه در باب پیشگیری از وقوع جرائم سایبری گفته شد و با عنایت به جنگ ترکیبی و شناختی دشمنان که با هجمه‌های پی‌درپی در جبهه فضای مجازی ایراد خسارت می‌کنند، بهبود وضعیت بهداشت، سلامت و تامین امنیت نهاد خانواده، آموزش و حساس‌سازی جامعه برای اطلاع‌یابی از وضعیت‌ها، توجه رسانه‌های جمعی به انتقال اطلاعات و خبررسانی درست و مبتنی بر داده‌کاوی‌های ارائه شده به افکارعمومی با در نظر داشت حساسیت‌هایی که قبح و زنندگی وقوع جرائم را از بین نبرند و برخورد قاطعانه با مجرمان و توجه به دیگر شرایطی که با کشف زود هنگام به منظور کاهش انگیزه وقوع جرم و تغییر شرایط مهیاسازی آسیب‌ها می‌توانند در تکلیف پیشگیری بسیار موثر باشند.
انتهای پیام/
