گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: ابوالحسن بنی‌صدر بهمن سال ۱۳۵۸ در نخستین انتخابات ریاست جمهوری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با کسب بیش از ۱۰ میلیون رأی، یعنی ۷۶.۵ درصد آرا، به‌عنوان اولین رئیس جمهوری اسلامی ایران و فرمانده کل قوا منصوب شد؛ اما طولی نکشید که وی توسط امام خمینی (ره) در تاریخ ۲۰ خرداد سال ۱۳۶۰ از مسئولیت فرماندهی کل قوا عزل و سپس ۱۱ روز بعد یعنی ۳۱ خرداد سال ۱۳۶۰ نیز با رأی مجلس شورای اسلامی مبنی بر عدم کفایت سیاسی، از مقام ریاست‌جمهوری هم برکنار شد.
بنی‌صدر که در دوران تبعید امام خمینی (ره) در پاریس خود را همسو با ایشان نشان داده بود، همراه با امام به ایران بازگشت و با نقد تفکر سازمان مجاهدین خلق و التقاطی خواندن آنها توانست به محبوبیت خود در امت حزب‌الله بیافزاید و عضو شورای انقلاب شده و در نهایت، در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود و جایگاه فرماندهی کل قوا را نیز تصاحب کند؛ اما وی پس از این‌که بالاترین مسئولیت اجرایی کشور را به‌دست آورد، کم‌کم مواضع ضد امام و انقلاب اسلامی را بروز داد و در پی آن برآمد تا به‌خیال خود پایگاه رهبری را از طریق تخریب طرفداران نخبه رهبری تضعیف کرده و تمامی قدرت را تصاحب کند؛ بنابراین دست به اقداماتی نظیر حمایت از گروه‌های لیبرال و چپ‌گرای اسلامی، حمایت از منافقین و ایجاد چالش‌های جدی با نیروهای خط امام زده و کشور را دچار بحران‌های متفاوت کرد.
ابوالحسن بنی‌صدر در کنار مسعود رجوی
بنی‌صدر که رأی بالای خود در انتخابات ریاست‌جمهوری را مشروعیتی برای اقداماتش قرار داده بود، در جنگ تحمیلی نیز با خیانت‌های خود، منشأ خسارات زیادی به کشور شد. وی با بی‌توجهی به تحرکات مرزی دشمن در جایگاه فرمانده کل قوا آن‌هم با وجود گزارش‌های مکرر نیروهای نطامی، موجب شد تا پس از آغاز جنگ تحمیلی، آمادگی نظامی در نیروهای مسلح به‌اندازه کافی وجود نداشته باشد؛ درحالی که وقتی درباره خطر حمله قریب‌الوقوع ارتش بعث عراق هشدار داده بودند، ادعا کرده بود که عراق هرگز جرئت چنین کاری را ندارد!
بنی‌صدر از سویی دیگر با ایده خسارت‌بار زمین بدهیم و زمان بدهیم، باعث شد تا خرمشهر سقوط کند، آبادان در محاصره قرار بگیرد، پادگان استراتژیک حمید اشغال شود و حجم انبوهی از قطعات یدکی متعلق به نیروی هوایی به غنیمت دشمن درآید و تعداد زیادی از تانک‌های چیفتن ارتش نیز از دست داده شود. او همچنین با این توجیه که «جنگ بچه‌بازی نیست» مانع حضور و نقش‌آفرینی مردم و غیرنظامیان در صحنه دفاع از کشور شده و همچنین از سویی دیگر، از ارسال تجهیزات جنگی به جبهه‌ها آن‌هم در بزنگاه‌های حساس جلوگیری می‌کرد.
اقدام برای ایجاد تفرقه بین ارتش و سپاه از دیگر خیانت‌های بنی‌صدر در جنگ تحمیلی، در جایگاه فرماندهی کل قواست؛ وی به ارتش دستور داده بود تا بدون اخذ دستور از فرماندهی کل قوا، حتی یک عدد فشنگ هم به سپاه تحویل ندهد و ارتشی‌هایی که با سپاه همکاری می‌کردند را مورد غضب قرار می‌داد که در این راستا، می‌توان گفت که بیشترین ضدیت با شهید صیاد شیرازی صورت گرفت.
عزل بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا؛ سرآغاز پیروزی‌های بزرگ در جبهه‌ها
سرانجام با تدبیر حضرت امام خمینی (ره) و عزل بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا و سپس برکناری او از ریاست جمهوری با رأی مجلس شورای اسلامی و تأیید امام امت، فشارها از نیروهای نظامی برداشته شده و پیروزی‌های بزرگ در میدان جنگ، یکی پس از دیگری رقم خورد. این در حالی است که از زمان آغاز تجاوز ارتش بعث عراق تا هنگام زمین‌گیر شدن آن در مناطق اشغال‌شده و آغاز تهاجم گسترده رزمندگان اسلام که به آزادی مناطق اشغال‌شده از جمله شکست حصر آبادان و فتح خرمشهر انجامید، اساس حضور متجاوزان در خاک ایران بر این فرض استوار بود که نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران توانایی لازم برای بیرون راندن آنها را ندارند؛ ضمن این‌که در این مدت، تحرک چشمگیری برای آزادسازی این مناطق صورت نگرفته و همین موضوع در شکل‌گیری ذهنیت غلط در دشمن بعثی، موثر بود.
از سویی دیگر با وجود عنصر خائنی همچون بنی‌صدر در عرصه سیاسی کشور و همچنین وجود او در رأس نیروهای مسلح به‌عنوان فرمانده کل قوا، دشمن را به این خیال انداخته بود که تأثیرات ناشی از بی‌ثباتی داخلی جمهوری اسلامی ایران، امکان سازماندهی مناسب نظامی را برای کشورمان فراهم نخواهد کرد؛ ضمن این‌که رژیم بعث عراق هم تمایل رسمی خود را به همکاری با گروه‌های ضدانقلاب داخلی اعلام کرده بود؛ بنابراین تحولاتی که پس از عزل بنی‌صدر به آزادسازی مناطق اشغال‌شده و رقم خوردن پیروزی‌های بزرگ انجامید، باورهای غلط دشمن را برهم ریخت.
عزل بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا و سپس برکناری او از ریاست جمهوری و در پی آن، پیروزی‌هایی که در جبهه‌ها رقم خورد، موجب حذف منافقین و لیبرال‌ها از صحنه سیاسی کشور شده و این موضوع زمینه حضور مجدد مردم در صحنه سیاسی کشور را فراهم کرد و این ثبات سیاسی، در عمل امکان افزایش حضور نیروهای مردمی در جبهه‌های جنگ را نیز فراهم کرد و در نتیجه، با افزایش حضور مردم در جبهه‌ها وضعیت جدیدی در میدان رزم به‌وجود آمد؛ چراکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران بنی‌صدر از امکانات مناسبی برخوردار نبود؛ بنابراین با عزل وی، سپاه توان خود را افزایش داد و با ایجاد ظرفیت به‌کارگیری متمرکز نیروهای مردمی، از این عامل مهم در جهت پیشبرد اهداف نظامی خود بهره برد.
همچنین پس از عزل بنی‌صدر، مقدمات همکاری‌های جدی میان نیروهای نظامی فراهم شد و دقیقاً فردای روزی که او از فرماندهی کل قوا کنار گذاشته شد، عملیاتی با عنوان «فرمانده کل قوا، خمینی روح خدا» با همکاری ارتش و سپاه اجرا و در سایه همین همکاری‌ها، عملیات ثامن‌الأئمه (ع) نیز طرح‌ریزی و به اجرا درآمد که موجب شکست حصر آبادان شده و در پی نتایج حاصل از این عملیات، شکل جدیدی از تلفیق نیروها و اتخاذ راهبرد عملیاتی و تاکتیک‌های رزمی نوین آغاز شد.
انتهای پیام/ 113
