«عرفه» و کسب معرفت الی‌الله
گروه استان‌های دفاع‌پرس - «علی‌اصغر کمالی» پژوهشگر تاریخ اسلام؛ روز نهم ذی‌الحجه روز عرفه است. روزی که زائران سپیده دم صبح راهی عرفات می‌شوند تا در جوی مملو از ایمان، خشوع و خضوع استغفار کرده و ارکان اصلی حج را به جا آورند.
عرفات جمع عرفه به معنای شناخت است و از آنجا که وادی شناخت و معرفت خدا و نفس و خود است، عرفات نام گرفته است.
عرفه روزی است که صد‌ها هزار زائر خانه خدا به صحرای عرفات می‌روند و در این روز بزرگ به درگاه خداوند متعال تضرع می‌کنند، روزی که آنها خواستار تقرّب به درگاه احدیت هستند. روزی که خواهان بخشش گناهان و تولدی دوباره‌اند.
گرچه در روز عرفه حضور در کنار قبر مطهر سیدالشهدا علیه‌السلام و نیز تشرف به حج و وقوف در صحرای عرفات فضیلت و توفیق عظیمی است که بسیاری از ما از آن محرومیم، اما دعا و درخواست از پیشگاه خداوند رحمان و رحیم در عصر روز عرفه برای هرکس در هر کجا که باشد بسیار مغتنم است.
همانطور که از امام باقر علیه‌السلام چنین نقل شده است که فرمود: «یوم عرفه یوم دعاء و مس‍أله» روز عرفه روز دعا و درخواست از خداوند است. (علل الشرائع ج ۲ ص ۳۸۵)
از جمله دعا‌های آن روز، دعای عرفه سیدالشهدا علیه‌السلام که مجموعه‌ای است گرانقدر از ناب‌ترین معارف توحیدی و والاترین دروس معرفت‌الله و تهذیب نفس و همچنین دعای چهل و هفتم صحیفه سجادیه (دعای امام سجاد علیه‌السلام در روز عرفه» که در صحیفه سجادیه زبور آل محمد علیهم‌السلام آمده است و آن امام همام در این دعا، اقرار به مقام اهل‌بیت، پیروی از دستورات آنان، تمسک به ولایت و انتظار حکومت اهل‌بیت را از ویژگی‌های شیعیان معرفی کرده است.
از طرفی روز نهم ذی‌الحجه روز شهادت حضرت مسلم ابن عقیل فرستاده سیدالشهدا علیه‌السلام به کوفه است که به امر ابن زیاد و پس از بی‌وفایی و پیمان‌شکنی مردم، مظلومانه به شهادت رسید.
در فضیلت آن حضرت همین بس که سال‌ها پیش از شهادتشان رسول اکرم صل الله علیه و آله و سلم خطاب به امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند: فرزند عقیل در راه محبت فرزند تو کشته می‌شود دیدگان مومنین بر او می‌گرید و فرشتگان مقرب بر او درود می‌فرستند.
همچنین در این روز جناب هانی‌ابن‌عروه نیز که بزرگ طایفه خویش بود به جرم پناه دادن و کمک به حضرت مسلم به شهادت رسید و بدن مطهر هر دو بزرگوار در زاویه مسجد کوفه دفن شد.
پیامبر اسلام (ص) در عرفات
در دامنه کوه عرفات در زمان صدر اسلام کلاس صحرایی پیامبر اسلام (ص) بود و بنا به گفته مفسرین آخرین سوره قرآن در صحرای عرفات بر پیغمبر (ص) نازل شد و پیغمبر این سوره را که از جامع‌ترین سوره‌های قرآن است و دارای میثاق و پیمان‌های متعدد با ملل یهود، مسیحی و مسلمان و علمای آنها می‌باشد، و قوانین و احکام کلی اسلام را در بر دارد، به مردم و شاگردانش تعلیم فرمود.
طبق مشهور میان محدثان، پیامبر (ص) در چنین روزی سخنان تاریخی خود را در اجتماعی عظیم و با شکوه حجاج بیان داشت:ای مردم سخنان مرا بشنوید! شاید دیگر شما را در این نقطه ملاقات نکنم. شما به زودی بسوی خدا باز می‌گردید. در آن جهان به اعمال نیک و بد شما رسیدگی می‌شود. من به شما توصیه می‌کنم هرکس امانتی نزد اوست باید به صاحبش برگرداند. هان‌ای مردم بدانید ربا در آئین اسلام اکیداً حرام است. از پیروی شیطان بپرهیزید. به شما سفارش می‌کنم که به زنان نیکی کنید، زیرا آنان امانت‌های الهی در دست شما هستند و با قوانین الهی برشما حلال شده‌اند.
از مهم‌ترین اعمال این روز خواندن دعای عرفه امام حسین علیه‌السلام است
مهم‌ترین محور‌های این دعا عبارت هستند از:
۱- شناخت خداوند و بیان صفات الهی و تجدید عهد و پیمان با پروردگار و شناخت پیامبران و تحکیم ارتباط با آنها و توجه به آخرت و اظهار عقیده قلبی.
۲- سیر اندیشه در آفاق جهان و یادآوری نعمت‌های بیکران الهی بر انسان و حمد و سپاس خداوند بر آنها.
۳- تضرع به درگاه خداوند و اقرار به گناهان و توبه و درخواست عفو و روی آوردن به صفات پسندیده و اعمال خیر.
۴- درخواست حوائج که با درود و صلوات بر محمد و آل محمد (ص) شروع می‌شود. سپس تقاضای بخشش و نور هدایت و رحمت و برکت و وسعت روزی و پاداش اخروی.
در واقع دعای عرفه، مسیر رسیدن از خودشناسی به خداشناسی است. چراکه از پایه‌های اصلی پرورش فضائل اخلاقی و تکامل معنوی، خودشناسی و معرفه‌النفس است و تا انسان این مرحله دشوار و این گردنه صعب‌العبور را پشت سر نگذارد، به هیچ‌یک از مقامات معنوی نائل نخواهد آمد؛ به همین دلیل، علمای بزرگ اخلاق تأکید و اصرار زیادی بر این دارند که رهروان این راه باید به خودشناسی بپردازند و از این امر حیاتی غافل نشوند.
انتهای پیام/
