انتشار دومین تکتا ویژه کتاب کودک و نوجوان/ وضعیت انتشار داده در ایران بغرنج است

به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، صبح امروز (یک‌شنبه؛ ۳۱ تیرماه) دومین ارائه تکتا (تصویر کتاب ایران) ویژه آمار نشر کتاب کودک و نوجوان در ساختمان تلویزیون اینترنتی کتاب با حضور علی رمضانی مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برای خبرنگاران کتاب ارائه شد.

علی رمضانی در ابتدای این نشست، با بیان اینکه سال گذشته در جمع خبرنگاران اولین گزارش داده‌کاوی ارائه شد و وعده دادیم انتشار این گزارش‌های تحلیلی ادامه خواهد داشت، گفت: از ابتدایی که ما مسئوولیت خانه کتاب و ادبیات ایران را عهده‌دار شدیم و حتی قبل‌تر، این مطالبه وجود داشت که آمار و اطلاعات داده‌های حوزه نشر و کتاب در کشور به‌صورت منظم و مدون و تحلیلی منتشر شود تا بتواند دستگاه‌های مختلف شامل سیاست‌گذاران، فعالان و بخش‌های دیگر را راهنمایی و اطلاعات در دسترس‌شان قرار بگیرد. 

مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، با تاکید براینکه به‌زودی طی روز‌های آینده دومین تکتا انتشار عمومی پیدا خواهد کرد، عنوان کرد: ارائه دومین تکتا برای اهالی رسانه و خبرنگاران کتاب با هدف کمک به انتشار و ابهام‌زدایی از آن است. مسئله داده در کشورمان یک مسئله بغرنج است؛ معمولاً دستگاه‌ها داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند، اما در انتشار آنها موفق نیستند. 

وی خانه کتاب و ادبیات را مرجع تولید داده‌های صنعت نشر معرفی کرد و افزود: هر کتابی که در سراسر کشور منتشر می‌شود یک نسخه آن در خانه کتاب و ادبیات ایران ذخیره و اطلاعات آن ثبت می‌شود و از سال ۱۳۷۲ این اطلاعات جمع‌آوری شده است که پیش از آن در کتابخانه ملی و برخی کتاب‌خانه‌ها این اتفاق صورت می‌گرفت. البته این داده‌ها معطوف به بخش تولید است و مربوط به ناشران است و در بخش مصرف گزارش‌های دقیقی وجود نداشت و گزارش‌هایی که منتشر می‌شد، عمدتاً مربو به یک جزء مثل یک پلتفرم کتاب بود لذا داده‌های جامعی نبود و در گزارش اول ما که مربوط به نمایشگاه ۱۴۰۲ با دقت کد ملی و کدپستی و شابک کتاب و شامل محدوده جفرافیایی و جنسی و دیگر اطلاعات بود، منتشر شد که مورد استقبال و استفاده جامعه نشر قرار گرفت.

رمضانی عدم بازخورد مناسب از انتشار تکتا را یک مسئله و سوال دانست و گفت: این مسئله یک نکته است برای ادامه انتشار داده‌ها در کشور چراکه بازخورد منفی و مثبت قابل توجهی صورت نمی‌گیرد درحالی که با این داده‌ها می‌تواند به فعالیت‌ها امتداد داد و سیاست‌گذاری یک فرایند کسب‌وکاری را انجام داد. بخش زیادی از کتابفروشان که سال گذشته و امسال در نمایشگاه کتاب حضور داشتند، ابراز می‌کردند که ما از داده‌های تکتای یک که گزارش نمایشگاه بود، برای فروش امسال استفاده کردیم. بخشی از ناشران می‌گفتند، ما برای سیاست‌گذاری تولید از این داده‌ها استفاده کرده‌ایم. 

مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در پاسخ به اینکه چرا در تکتای دوم به سراغ موضوع کتاب کودک و نوجوان رفته است، گفت: اگر بخواهیم یک دسته‌بندی داشته باشیم تا بدانیم فرایند‌ها و روند‌ها در مجموع نشر ما چگونه است، نشر حوزه کودک و نوجوان در کُل سال‌های پس از انقلاب به تعبیر برخی از نویسندگان کشورمان مثل آقای محمد میرکیانی، پرورش و بالیدن نشر کودک و نوجوان در ادبیات و دیگر حوزه‌ها، محصول و مولود انقلاب اسلامی است چراکه پیش از انقلاب اسلامی در این سطح و حجم ادبیات کودک و نوجوان نداریم. 

وی عنوان کرد: در بین مجموع گروه‌های مختلف، حوزه و بخش کودک و نوجوان در بحث تعداد ناشران، تعداد عناوین، مجموعه شمارگان و ... در طول این سال‌ها همواره رو به رشد بوده است. یعنی حوزه کودک و نوجوان بخشی از سبد نشر است که با تمام مشکلات موجود، توانسته خودش را حفظ کند و از لحاظ تعداد عناوین و نویسندگان و ناشران توانسته در سطح خوبی قرار داشته باشد و تقریباً در تمام ادوار رو به رشد بوده است. 

رمضانی افزود: اینکه دولت‌ها سیاست حمایتی در کاغذ داشته‌اند یا نه، اما نشر کودک و نوجوان رشد صعودی خودش را داشته است و البته این به‌معنای بی‌تاثیر بودن نیست بلکه این حوزه توانسته در شرایط مختلف خودش را حفظ کند. از جهت دیگر نشر کودک و نوجوان تفاوت‌هایی با کلیت نشر دارد؛ مثلاً اگر ما در مجموع نشر نسبت تالیف به ترجمه، ۶۰ درصد به ۴۰ هستیم در این سال‌ها، اما در عناوین کودک و نوجوان این نسبت نزدیک و مساوی است و این نیازمند تحلیل است که چه ناشرانی هستند که بار اصلی را برعهده دارند و چه نویسندگان و موضوعاتی اولیت دارند. 

مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، با بیان اینکه نسل کتابخوان ما از امروز درحال تربیت‌اند، گفت: این تربیت نسل کتابخوان با محصولی که در اختیار او قرار داده می‌شود، رشد می‌کند بنابراین از مجموع رده‌ها، کودک و نوجوان استراتژیک و راهبردی برای آینده است. ما گزارش‌های دیگری از داده‌کاوی کتاب داریم که به‌زودی منتشر خواهد که مربوط به سامانه کتابفروشان است و مجموعه تکتا مربوط به نمایشگاه ۳۵ نیز آماده و منتشر خواهد شد. انشالله اختتامیه نخستین جایزه ملی کودک و نوجوان که از جوایز جایزه کتاب سال جدا شد و مثل جایزه جلال و فجر یک جایزه مستقل شد، به‌زودی مراسم اختتامیه آن در مردادماه برگزار خواهد شد و پیش از آن داده‌های کودک و نوجوان منتشر خواهد شد. 

وی با بیان اینکه مجموعه ناشران کودک و نوجوان طی سال‌های اخیر رشد فزاینده‌ای کرده‌اند، ادامه داد: ما فکر می‌کنیم یکی از راه‌های ساماندهی نشر کشور انتشار منظم داده‌ها و تحلیل‌های مربوط به صنعت نشر است که می‌تواند ذهن سیاست‌گذار و فعالان و مدیران و افکار عمومی را به اصلاحات اساسی معطوف کند که لازمه مجموعه صنعت نشر است. در نمایشگاه‌های کتاب همواره بخاطر قیمت ارزان کتاب‌ها کودک صدر تعداد فروش با کتاب‌های کودک بوده، اما امسال در اتفاق جدیدی صدر ریالی فروش نمایشگاه به ناشران کودک اختصاص پیدا کرد و ناشران کمک‌آموزشی را کنار زدند و نکته قابل توجهی است که مردم و خانواده‌ها اولویت کتاب را به فرزندان‌شان اختصاص داده‌اند.

انتهای پیام/ 121