گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: تنها سه روز بعد از اینکه جمهوری اسلامی ایران قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد را پذیرفت، یعنی جمعه ۳۱ تیر سال ۱۳۶۷، سپاه سوم ارتش متجاوز عراق با استعداد ۱۳ لشکر، تهاجم خود را به خاک کشورمان آغاز کرد.
حداقل هدف دشمن از این تجاوز این بود که با اشغال قسمت‌های ارزشمندی از سرزمین خوزستان و به اسارت گرفتن بسیاری از نیرو‌های ایرانی، ضربه‌ای مهلک به ایران وارد کند که در صورت موفقیت، به هنگام مذاکرات پس از جنگ، برگ برنده در دست عراق باشد و بتواند بیشتر خواسته‌های خود را به‌طرف شکست‌خورده جنگ تحمیل کند.
ناکامی ارتش بعت در تک سال ۱۳۶۷
تجاوز بسیار سنگین آن‌روز‌های متجاوزان عراقی، وضعیت بسیار حساسی برای کشور به وجود آورده و نه‌تنها خرمشهر در آستانه سقوط قرار گرفت؛ بلکه خطر سقوط اهواز نیز محتمل بود. چنین وضعیتی می‌توانست ابتکار عمل امام خمینی (ره) را که با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ افکار عمومی جهان را به نفع ایران بسیج کرده بود، خدشه‌دار کند و توازن را در صحنه راهبردی جنگ به سود عراق برگرداند؛ ولی این برداشت و تصور رژیم صدام خیلی زود نقش بر آب شد و رزمندگان اسلام یک‌بار دیگر دفاع در مقابل ارتش دشمن را برای آزادسازی خاک میهن عزیز و پشیمان کردن دشمن آغاز کردند.
رزمندگان داوطلب در شرایطی بسیار سخت درحالی‌که خودِ فرماندهان در خطوط مقدم و در کنار جاده اهواز- خرمشهر با قوای دشمن درگیر شده بودند، توانستند ظرف کمتر از ۲ شبانه‌روز، قوای دشمن را به‌طور کامل در جبهه جنوبی تا نوار مرزی به عقب برانند.
غروب جاویدان
پس از ناکامی عراق در حمله مجدد به ایران، این‌بار سازمان مجاهدین خلق به‌همراه ارتش بعث عراق، با تصور تغییر موازنه قوا در جنگ و بحرانی شدن شرایط داخلی کشور، در عملیاتی تحت عنوان «فروغ جاویدان» دست به تهاجم علیه ایران زد.
منافقین نیرو‌های خود را از سایر کشور‌ها به داخل عراق فراخواندند و با تشکیل، تجهیز و آموزش ۲۵ تیپ رزمی، سوم مرداد سال ۱۳۶۷ از مرز‌های غربی ایران تهاجم خود به کشورمان را آغاز کردند؛ تهاجمی که به خیال خام منافقین، در صورت موفقیت می‌توانست ایران را در آستانه ورود به شرایط جدید پس از جنگ، با دشواری‌های بسیار زیاد در عرصه داخلی و بین‌المللی روبرو کند.
رهبران سازمان مجاهدین خلق به خیال خام خود معتقد بودند که در حمله به ایران، اکثریت مردم که از وضعیت جاری کشور و فشار‌های ناشی از هشت سال جنگ تحمیلی، ناراضی هستند و نسبت به سرنوشت کشور بی‌تفاوت شده‌اند، به آن‌ها خواهند پیوست و آن‌ها می‌تواند با سازمان‌دهی و به‌کارگیری مردم، حرکتی توده‌ای را به راه انداخته و نظام سیاسی ایران را دچار فروپاشی کرده و قدرت را به دست گیرند؛ اما نادرست بودن این تحلیل موجب شد که نقطه اتکای طرح (نارضایتی مردم و شورش آن‌ها) به خوابی غیرقابل تعبیر تبدیل و منافقین در مراحل اولیه، با شکست روبه‌رو شوند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این شرایط موفق شد تا با بسیج و سازمان‌دهی مردم و به صحنه آوردن آن‌ها، در عملیاتی با عنوان «مرصاد»، شکست مجدد ارتش عراق و منافقین را رقم بزند؛ البته نقش ارتش جمهوری اسلامی، خصوصاً هوانیروز قهرمان در عملیات مرصاد ستودنی است.
ناچاری صدام به قبول قطعنامه ۵۹۸ و تن دادن به معاهده ۱۹۷۵
ناکامی ارتش بعث عراق در حمله مجدد به ایران و پس از آن ناکامی منافقین در حمله به ایران در چارچوب عملیات «فروغ جاویدان»، سبب شد تا صدام ناچار قطعنامه ۵۹۸ را در ۲۹ مرداد سال ۱۳۶۷ بپذیرد؛ لذا بعد از قبول قطعنامه توسط ایران و عراق و برگزاری جلسات مربوط به مذاکرات صلح دو کشور تحت نظارت سازمان ملل متحد که تقریباً ۲ سال به طول انجامید، از اوایل اردیبهشت سال ۱۳۶۹، صدام با ارسال نامه‌های متعددی تمایل خود را برای برگزاری مذاکرات دوجانبه دو کشور خارج از مسیر نظارت سازمان ملل متحد ابراز داشت.
پس از حدود سه ماه و نیم مکاتبه بین روسای جمهور عراق و ایران، سرانجام صدام که در جریان حمله به کویت تحت فشار بین‌المللی قرارگرفته بود، به خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران تن داد. او در پاسخ به نامه رئیس‌جمهور ایران در ۲۳ مرداد سال ۱۳۶۹ طی ششمین و آخرین نامه خود، شرایط ایران را برای تحقق صلح (مبنا قراگرفتن معاهده ۱۹۷۵ در مورد اروندرود، عقب‌نشینی سریع از اراضی اشغالی ایران و آزادی اسرا) را پذیرفت.
پس از پذیرش دوباره معاهده ۱۹۷۵ از سوی صدام، عراق پذیرفت تا به نشانه حسن‌نیت، عقب‌نشینی از اراضی اشغالی ایران را از روز جمعه ۲۶ مرداد سال ۱۳۶۹ برابر با ۱۷ اوت ۱۹۹۰ میلادی آغاز کند. همچنین عراق قبول کرد تا از همین روز مبادله فوری و همه‌جانبه اسرای جنگ به هر تعدادی که در عراق و ایران در اسارت به سر می‌برند را آغاز کند. بر اساس این توافق، ارتش عراق ظرف پنج روز تا ۳۰ مرداد سال ۱۳۶۹ به مرز شناخته‌شده بین‌المللی بر اساس معاهده ۱۹۷۵ تحت نظارت گروه ناظر نظامی سازمان ملل متحد، عقب‌نشینی کرد و دست از اشغال حدود ۲ هزار و ۶۶۳ کیلومتر مربع از خاک ایران برداشت.
مبادله اسرا
پس از گذشت ۲ سال از پایان جنگ تحمیلی، اولین گروه هزار نفره اسرای ایرانی در ۲۶ مرداد سال ۱۳۶۹ از مرز خسروی وارد خاک ایران شدند و روز بعد نیز به همین تعداد از اسرای عراقی نیز به کشورشان بازگشتند.
انتهای پیام/ 113
