به گزارش خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، نشست نقد و بررسی کتاب «جواهری در گونی» خاطرات مهرداد فردوسیان از دوران اسارت در زندان‌های رژیم بعث عراق در جریان جنگ تحمیلی علیه کشورمان عصر امروز (شنبه)، با حضور «مرتضی قاضی» پژوهشگر جنگ و منتقد ادبی و «فرزانه قلعه‌قوند» معاون پژوهشی انتشارات پیام آزادگان در محل این موسسه برگزار شد.
در ابتدا، مرتضی قاضی با بیان اینکه مقدمه‌ای در کتاب نیست درحالی‌که باید انگیزه‌ها از نگارش خاطرات گفته می‌شد، چون تشریح انگیزه‌ها به کتاب و مخاطب کمک می‌کند، اظهار داشت: اوایل مطالعه «جواهری در گونی» فکر کردم خاطرات تکراری است، اما مهرداد فردوسیان با نگاهی که برآمده از نگارش نمایشنامه و کار‌های تئاتر دارند به‌قدری جذاب کار را پیش برده‌اند که باید حتماً خودشان خاطرنشان را می‌نوشت.
این پژوهشگر جنگ تصریح کرد: من انتظار داشتم ریشه‌ها و انگیزه‌ها و چالش‌هایی که برای یادآوری خاطرات از دوران اسارت و مباحث اردوگاه‌ها برای نویسنده وجود داشت در مقدمه مورد اشاره قرار می‌گرفت.
وی با طرح این سوال که سرمایه‌های این کتاب چیست و خواننده از مطالعه آن چه چیزی به‌دست می‌آورد، ادامه داد: اولاً روایت کتاب روان و صمیمی است و دست‌انداز ندارد که به قدرت بیان و قلم فردوسیان مربوط می‌شود. نویسنده نخواسته زبان بریزد و از قلم خودشان فخرفروشی کند.
قاضی، ادبیات عامیانه را ویژگی «جواهری در گونی» خواند و گفت: شخصیت نویسنده تم طنز داشته و هرچند خاطرات اشک‌آلودی در کتاب وجود داشت، اما به‌نظرم جا داشت که طعم طنز خاطرات بیشتر شود. برخی از صحنه‌ها و خاطرات «جواهری در گونی» سینمایی است و خواننده را به حیرت می‌آورد.
این منتقد به توانمندی‌های قلم فردوسیان اشاره کرد و خاطرنشان کرد: کتاب واگویه‌های خوبی از فردوسیان دارد و اگر این واگویه‌ها به خاطرات اضافه شود، خوب و مفید است. نویسنده توصیفات خوبی از وقایع و افراد دارد که به‌نظرم ارزشمند است.
این پژوهشگر ادبیات مقاومت، گردآوری دایره‌المعارف تئاتر اسارت را ضروری دانست و تاکید کرد: واقعاً جای یک کتاب و مجموعه دایره‌المعارف در زمینه تئاتر اسارت خالی است که بتواند جزئیات این نمایش‌ها را ثبت کند که چند تئاتر با چه عواملی در چه اردوگاه‌هایی اجرا شده است.
قلعه‌قوند: خاطرات اسارت تکراری نیست
سپس، فرزانه قلعه‌قوند معاون پژوهشی انتشارات پیام آزادگان به‌تشریح روند تولید کتاب در این موسسه پرداخت و گفت: یک تیم برای تولد هر کتابی در انتشارات پیام آزادگان زحمت می‌کشند؛ از ویراستار تا طراح جلد و صفحه‌بند و دیگر عوامل در موفقیت کتاب‌های ما تاثیرگذار بودند.
معاون پژوهشی انتشارات پیام آزادگان ادامه داد: امسال ما ۲۰ کتاب به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رساندیم و هیچ‌گاه به تکراری بودن خاطرات در اسرا نرسیدیم؛ هرچند شاید در عبارت‌ها و واژه‌ها اتفاقات مشترکی وجود دلشته باشد، اما خاطرات مشترک نبودند؛ لذا اگر خواننده به عمیق خاطرات برسد به زاویه دید متفاوت آن‌ها پی می‌برد.
فردوسیان: جاسوس‌ها در لباس مذهبی‌ها
در بخش دیگر این نشست، «مهرداد فردوسیان» به مرور خاطرات خود پرداخت و درباره حضور منافقین در اردوگاه‌های عراق گفت: اردوگاه ما در عراق معروف به «اردوگاه پاسداران خمینی» بود و اصلاً فکر نمی‌کردیم در بین ما جاسوسی وجود داشته باشد؛ بعداً متوجه شدیم کسانی که اتفاقاً ظاهراً خودشان را اهل نماز معرفی می‌کردند از اعضای گروهک منافقین بودند و مأموریت پیدا کرده بودند که در بین ما باشند تا اطلاعات کسب کنند.
وی درباره روند نگارش کتاب «جواهری در گونی» عنوان کرد: برای نگارش این کتاب حداقل با ۲۰۰ نفر صحبت کردیم و نظراتشان را درباره مباحث مختلفی که طرح کرده بودم و خاطراتی که بیان شده بود، پرسیدم و سه سال برای این پروسه وقت گذاشتم تا نهایتاً کتاب چاپ شد؛ ما در دوران اسارت در تمام اردوگاه‌ها شاهد اجرای تئاتر بودیم؛ لذا امکان و منطق گردآوری کتاب ویژه‌ای در این زمینه وجود دارد.
براساس این گزارش، این کتاب در پنج فصل نگاشته شده و شامل خاطرات دوران اسارت فردوسیان در اردوگاه‌های مختلف، فعالیت‌های فرهنگی و هنری او در اسارت و همچنین بازگشت به ایران است. فردوسیان، ظهر روز دوم فروردین ۱۳۶۱، در مرحله دوم عملیات فتح‌المبین، در دشت عباس، به اسارت درآمد و به آسایشگاه ۱۸ قاطع ۳ اردوگاه الانبار (کمپ ۸ یا عنبر) منتقل شد. بعداز اولین دیدار صلیب‌سرخ از این اردوگاه، به وی شماره ۳۰۸۰ داده شد. اردوگاه‌های موصل ۳ و ۴ مقصد بعدی مهرداد فردوسیان تا زمان آزادی بزرگ آزادگان بود.
انتهای پیام/ 121
