به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع‌پرس، طی روز‌های اخیر بحث بر سر دو گذرگاه «فیلادلفیا» و «نتساریم» به یک چالش جدی در مذاکرات آتش‌بس و میان حماس و رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. در حال حاضر هر دو گذرگاه تحت کنترل ارتش رژیم صهیونیستی قرار دارد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرده که تحت هیچ شرایطی از گذرگاه‌های «فیلادلفیا» و «نتساریم» عقب‌نشینی نخواهد کرد. کریدور فیلادلفیا (منطقه حائل بین مصر و غزه) بیش از چهار دهه قدمت دارد و بر اساس توافق دوجانبه بین قاهره و اسرائیل حفظ شده است. در همین حال، گذرگاه نتساریم از مرکز نوار غزه عبور و آن را به دو قسمت تقسیم می‌کند. گذرگاه نتساریم در ماه‌های اخیر و پس از اشغال مجدد غزه توسط ارتش اسرائیل ایجاد شده است.
گروه‌های فلسطینی با قاطعیت مواضع اسرائیل برای حفظ حضور نظامی در این دو کریدور را رد کرده و معتقدند که نتانیاهو این خواسته‌ها را برای به شکست کشاندن مذاکرات اضافه کرده است.
گذرگاه فیلادلفیا
گذرگاه فیلادلفیا یک منطقه حائل غیرنظامی به طول ۱۴ کیلومتر و عرض ۱۰۰ متر است و در امتداد مرز بین مصر و غزه قرار دارد. این مسیر از دریای مدیترانه تا گذرگاه «کرم شالوم» در نقطه تلاقی غزه، مصر و سرزمین‌های اشغالی قرار دارد.
گذرگاه فیلادلفیا اولین بار بر اساس معاهده صلح ۱۹۷۹ بین مصر و اسرائیل ایجاد شد. در آن زمان اسرائیل با پایان دادن به اشغال ۱۲ ساله شبه جزیره سینا موافقت کرده بود، اما به اشغال نوار غزه در فلسطین ادامه داد. مصری‌ها از این منطقه به عنوان «دالان صلاح الدین» یاد می‌کنند. صلاح الدین ایوبی، بنیانگذار سلسله ایوبیان در سال ۱۱۸۷ صلیبیان را در اورشلیم شکست داد.
مطابق قرارداد صلح ۱۹۷۹ اسرائیل اجازه داشت به صورت محدود نیروهای مسلح شامل چهار گردان پیاده نظام را به همراه ناظران سازمان ملل در این گذرگاه مستقر و بر روند جلوگیری از ورود سلاح به غزه نظارت کند.
در سال ۲۰۰۵ اسرائیل نیروهای مسلح خود را از غزه و گذرگاه فیلادلفیا خارج کرد. همچنین ۹ هزار شهرک‌نشین غاصب نیز مجبور شدند ۲۵ شهرک واقع در نواز غزه را ترک کنند. از آن پس این گذرگاه تحت کنترل مصر و تشکیلات خودگردان فلسطین قرار گرفت. بر اساس توافقنامه‌ای که در همین سال بین مصر و اسرائیل امضا شد، مصر اجازه پیدا کرد ۷۵۰ نیروی مرزبان را برای گشت‌زنی در این کریدور برای جلوگیری از نفوذ و قاچاق مستقر کند.
اما دو سال بعد حماس کنترل کامل نوار غزه را به دست گرفت و به نقش تشکیلات خودگردان در اداره منطقه حائل پایان داد. در واکنش به این اتفاق، اسرائیل محاصره زمینی، هوایی و دریایی نوار غزه را آغاز کرد. در این مدت گذرگاه رفح به عنوان بخشی از گذرگاه فیلادلفیا، به طور متناوب و بسته به فراخور شرایط توسط نیروهای مصری باز و بسته شده است.
پس از سال ۲۰۰۷ تونل‌های زیرزمینی که غزه را به صحرای سینا متصل می‌کرد، گسترش یافت. مقامات مصری بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ بیش از ۲ هزار تونل را تخریب کردند.
فیلادلفیا پس از طوفان الاقصی
گذرگاه رفح تا پیش از عملیات طوفان الاقصی تنها نقطه ورود و خروج به منطقه محاصره شده غزه بود که توسط اسرائیل کنترل نمی‌شد. اما این وضعیت پس از حمله رژیم صهیونیستی به غزه تغییر کرد. در ماه ژانویه، یعنی سه ماه پس از آغاز تهاجم اسرائیل به غزه، نتانیاهو هدف از این تهاجم را اشغال مجدد منطقه حائل اعلام کرد. او در آن زمان گفت: «گذرگاه فیلادلفیا باید در دست ما باشد و به طور کامل مسدود شود. هیچ روش دیگری نمی‌تواند خلع سلاح مورد نظر ما را تضمین کند. به رغم فشار زیادی که وجود دارد تحت هیچ شرایطی از این دو گذرگاه خارج نمی‌شویم»
مصر در واکنش به این موضع‌گیری اعلام کرد که چنین اقدامی نقض معاهده ۱۹۷۹ است. با این حال اسرائیل پس از ماه‌ها تهدید عملیات زمینی در رفح را آغاز کرد و سرانجام در ماه می‌کنترل سمت فلسطینی گذرگاه رفح را به دست گرفت. رژیم صهیونیستی چند روز بعد، بخش فلسطینی گذرگاه فیلادلفی را نیز تصرف کرد. این اولین حضور نظامیان اسرائیلی در منطقه حائل از سال ۲۰۰۵ بود.
مقامات صهیونیست در اواخر ماه می‌گفتند که پس از تصرف این گذرگاه، ۲۰ تونل و ۸۲ نقطه دسترسی به این تونل‌ها را پیدا کرده‌اند.
گذرگاه شوم نتساریم
گذرگاه نتساریم به طول ۶ کیلومتر، شمال و جنوب غزه را به دو بخش تقسیم می‌کند. این گذرگاه توسط ارتش اسرائیل در طول جنگ فعلی تأسیس شد و از مرز اسرائیل با شهر غزه تا دریای مدیترانه امتداد دارد.
نتساریم نام یکی از شهرک‌های غیرقانونی اسرائیل است که قبل از عقب‌نشینی در سال ۲۰۰۵ در نوار غزه وجود داشت. این نامگذاری می‌تواند نشانه‌ای از تمایل اسرائیل برای بازسازی مجدد شهرک‌های غیرقانونی در نوارغزه باشد؛ چیزی که وزرای جناح راست افراطی اسرائیل از ۷ اکتبر تا کنون بار‌ها خواستار آن شده‌اند.
گذرگاه نتساریم عملا یک پایگاه نظامی است و اسرائیل قصد دارد از آن برای نظارت و کنترل حرکت فلسطینیان بین شمال و جنوب غزه استفاده کنند. تحلیلگران می‌گویند ایجاد این گذرگاه شوم توسط اسرائیل تلاشی است برای دیکته کردن شرایط سخت‌تر بر زندگی مردم غزه، پس از آتش‌بس احتمالی.
آخرین وضعیت مذاکرات
این هفته مذاکره‌کنندگان اسرائیلی به نتانیاهو اطلاع دادند که اصرار وی بر حفظ حضور در کریدور فیلادلفیا مانع اصلی توافق آتش بس است. گفتنی است حضور دائمی در گذرگاه‌ها در پیشنهاد آتش‌بس مورد تأیید جو بایدن و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۱۰ ژوئن وجود نداشت. به بیان دیگر هم قطعنامه شورای امنیت و هم طرح مورد تایید بایدن شامل خروج کامل ارتش اسرائیل از غزه می‌شد.
«باسم نعیم» از اعضای دفتر سیاسی حماس، می‌گوید: «حماس قبلا از قطعنامه شورای امنیت استقبال و آمادگی خود را برای اجرای فوری آن در اوایل ژوئیه اعلام کرده است. اما نتانیاهو با قتل عام و کشتار بیشتر و افزودن شرایط جدید از جمله عدم عقب‌نشینی از دو گذرگاه، بازرسی کامل آوارگان فلسطینی که به شمال غزه بازگشته‌اند، و تغییر مفاد توافق شده درباره مبادله اسرا پاسخ داد. دولت آمریکا و جامعه بین‌الملل باید به این بی‌تدبیری پایان دهند و نتانیاهو و دولت فاشیستی‌اش را برای توقف تجاوز و امضای توافقنامه آتش بس تحت فشار قرار دهند.»
اوایل این هفته منابع موثق مصری اعلام کردند که مصر و اسرائیل به تفاهمی دست یافته‌اند که امکان حضور امنیتی اسرائیل در امتداد گذرگاه فیلادلفیا را فراهم می‌کند.
انتهای پیام/ 944
