گروه فرهنگ دفاع‌پرس _ رسول حسنی ولاشجردی؛ در دوران پهلوی اول هیچ نامی را مانند «سید حسن مدرس» نمی‌توان یافت که لرزه بر اندام رضاخان میرپنج انداخته باشد. مردی که به تعبیر امام خمینی با لباسی از جنس کرباس در مجلس ملی آن روز‌ها بایستد و به تنهایی از اسلام و مردم دفاع کند و هیچ هراسی از رضاخان دیکتاتورمآب نداشته باشد. اگر بگوییم که انقلاب اسلامی ایران منبعث از اندیشه مدرس است سخنی به گزاف نگفته‌ایم چرا که همه تفکر انقلابی امام خمینی (ره) ریشه در این جمله معروف شهید مدرس دارد که «سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ماست» دارد.
امام خمینی (ره) در خصوص عظمت شخصیت و جایگاه شهید مدرس می‌فرمایند: «ملت ما مرهون خدمات و فداکاری‌های اوست.» (۱) و در جای دیگری می‌فرمایند: «مدرس حالا هم زنده است. مردان تاریخ تا آخر زنده هستند؛ لذا سعی کنید مثل مرحوم مدرس را [برای مجلس] انتخاب کنید، البته مثل مدرس که به این زودی‌ها پیدا نمی‌شود. شاید آحادی مثل مدرس باشند.» (۲)
متاسفانه از مدرس جز همین نام ساده کوتاه چیزی نمی‌دانیم و نسل امروز کاملا بیگانه با این شخصیت مهجور در تاریخ هستند. «تنها مدرس» عنوان مستندی از «معین شافعی» است که از شبکه قرآن سیما پخش شد. پرتره‌ای که به زندگی سیاسی شهید سید حسن مدرس تا زمان شهادت به دست مذوران رضاخان می‌پردازد. هر چند این فیلم به دلیل استفاده نکردن از گفت‌وگو و مصاحبه با صاحب‌نظران و نزدیکان شهید مدرس از گونه مستند پرتره فاصله گرفته و بیشتر روایت شخصی از شهید مدرس است، اما می‌تواند راهگشای ساخت آثاری در این حوزه باشد.
«تنها مدرس» از آنجا که بخشی از روایت فیلم را از زبان مدرس پیش می‌برد تا حد زیادی مخاطب را بدون واسطه به دل تاریخ معاصر می‌برد. تا از این رهگذر تصویری شاعرانه از زندگی شهید مدرس در برابر تماشاگر فیلم به نمایش بگذارد. چنان که حضرت امام خمینی (ره) فرمودند ما مرهون فداکاری مدرس هستیم؛ پس بدون اغراق باید گفت اصحاب فرهنگ و هنر هنوز پاسخ این فداکاری را نداده است.
ما همچنان مدیون مدرس هستیم. اگر زندگی امام خمینی (ره) را انقلاب نظری در حوزه مبارزه با طاغوت بدانیم، زندگی مدرس انقلاب عملی علیه طاغوت است. در واقع جهان بینی امام راحل و شهید مدرس به مثابه دو لبه یک شمشیر هستند که برای از میان برداشتن طاغوت از نیام کشیده شده‌اند.
«تنها مدرس» نه تنها شرحی کوتاه از زندگی شهید مدرس است بلکه به طور اختصار تفسیری است از اسلام سیاسی از منظر مراجع شیعه، یعنی اسلامی که محدود به احکام فردی و عبادی محدود نیست و همه شئون زندگی انسان را دربردارد. همان اسلامی که سال‌ها بعد از شهادت سید حسن مدرس، بیرق آن به دست با کفایت امام خمینی (ره) افراشته و به پیروزی رسید و امروز از مرز‌های ایران گذشته و همه جهان را معطوف به خود کرده است.
منبع:
۱ـ صحیفه امام، ج۱۹، ص: ۷۳
۲ـ صحیفه امام، ج۱۸، ص: ۲۷۶
انتهای پیام/ 161
