به گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، «یدالله ایزدی» مشاور رئیس مرکز اسناد تحقیقات و نشر معارف دفاع مقدس و مجاهدت‌های سپاه در نشست هم‌اندیشی راویان پیشتاز و پیشکسوت دفاع مقدس که با حضور سردار سرتیپ پاسدار علی فضلی فرمانده وقت لشکر ۱۰ سیدالشهدا (ع) و جانشین معاون هماهنگ کننده سپاه و سردار سرتیپ پاسدار رمضان شریف، مشاور فرمانده کل سپاه و رئیس این مرکز برگزار شد، ، درباره هدف برگزاری این نشست اظهار داشت: سردار شریف اصرار داشتند که حتماً جلساتی با حضور راویان برگزار شود و راویانی که پیوستگی کاری با مرکز اسناد دارند یا طرف مشورت ما هستند، حتماً در این جلسات شرکت کنند تا پیشنهاد‌های خود در زمینه تاریخ نگاری و پژوهش جنگ ایران و عراق را در اختیار مرکز قرار دهند.
وی ادامه داد: راویان پیشکسوت می‌توانند در ایده پردازی و مشورت دادن به مرکز برای تقویت جهت گیری در تاریخ نگاری جنگ و جلوگیری از تحریف تاریخ جنگ به ما کمک کنند.
ایزدی با اشاره به اینکه گاه روایت‌های مختلفی از وقاع دفاع مقدس بیان می‌شود که شاید بخشی از آن نیز با انگیزه مثبت باشد، اما باعث می‌شود مسائلی وارد روایت جنگ ایران و عراق شود که چندان با واقعیت سازگار نیست، گفت: این تکلیف ذاتی مرکز است که در این موارد بر اساس مدل‌های مناسبی که مخاطب هم در آن بدرستی دیده شده باشد و بتواند در رسانه‌های نوین بازتاب خوبی پیدا کند، به پاره‌ای از این ابهامات و پرسش‌ها پاسخ دهد و اگر دوستان راوی می‌توانند چنین مسائلی را در قالب‌های مناسب ارائه دهند، به این سمت و سو نیز حرکت کنیم.
ضرورت پیوند راویان با بدنه مرکز اسناد
سردار محسن رشید، از راویان پیشکسوت دفاع مقدس که از بنیانگذاران مرکز اسناد بوده و حدود ۱۸ سال هم مسئولیت مدیریت آن را بر عهده داشته است نیز در این جلسه با گلایه از اینکه پیوند راویان با مرکز اسناد به مرور ضعیف شده است، اظهار کرد: اگر دوستان راوی را به دو دسته تقسیم کنیم، یک دسته همچنان فعالند و با مرکز همکاری می‌کنند و دسته دوم بعد از پایان جنگ دیگر ارتباطی با مرکز ندارند. راویانی که با مرکز همکاری می‌کنند عمدتا در تاریخ نگاری جنگ فعال هستند و دسته دیگر هم به دلیل ضرورت‌های شغلی وارد این حوزه نشده‌اند.
وی با اشاره به ضرورت پیوند راویان و از سوی دیگر بدنه فعال مرکز اسناد، گفت: درگذشته این پیوند بخوبی از روند مورد انتظار برخوردار نبود و منجر به کاهش انگیزه می‌شد دو بخش از نظر عملیاتی دیده نمی‌شود. اما کماکان این پیوند تا خدودی از سوی تعدادی از راویان با مرکز حفظ شده است.
دفاع مقدس ظرفیت نظریه پردازی را دارد
غلامرضا ظریفیان، معاون شهید محمد بروجردی، فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع) و راوی پیشکسوت دیگری بود که در این نشست حضور داشت و ضمن قدردانی از برگزاری جلسه هم اندیشی گفت: مباحث انسانی که انسان آنها را تجربه زیسته می‌کند زمانی پایدار می‌شود که از سطح توصیف و تبیین به سطح نظریه برسد. اگر دفاع مقدس تبدیل به نظریه نشود ماندگار نخواهد بود و در صورت غفلت، این جنگ هم تبدیل به یک واقعه تاریخی می‌شود و در ردیف هزاران واقعه تاریخی دیگر قرار می‌گیرد؛ بنابراین ما باید از سطح توصیف وقایع جنگ به سمت یک نظریه حرکت کنیم و این ظرفیت در دفاع مقدس وجود دارد.
کار راویان دو بخش است؛ بیان تاریخ و بیان حالت!
در ادامه محمدرضا مشایخی از دیگر راویان حاضر در جلسه، با تأیید این مطلب که اگر موضوع جنگ در سطح بیان خاطره بماند از بین خواهد رفت و باید درباره آن نظریه پردازی شود، افزود: ما راویان رسالت سنگینی عهده دار هستیم؛ کار ما دو بخش است. یکی اینکه تاریخ را بیان کنیم که کرده‌ایم. قسمت دوم ایفای همان رسالت ما است. می‌شود صد‌ها صفحه درباره جزئیات نحوه انجام عملیات‌ها نوشت، اما آیا کسی که ۴۰ سال بعد آن مطالب را می‌خواند، میتواند درک کند که رزمنده‌ها چگونه با طبیعت جنگیدند؟ می‌فهمد که ۱۰ ساعت حرکت در برف و گل و لای برای رسیدن به یک پل یعنی چه؟ وظیفه ما بیان حالت است؛ ما باید بگوییم در آن عملیات بر آن سرزمین و بر آن بچه‌ها چه گذشت و رزمندگان چه کردند.
جای خالی تاریخ جامع جنگ
مجید مختاری از دیگر راویان پیشکسوت حاضر در این نشست با بیان اینکه جنگ ایران و عراق باید در دل مفهوم تاریخ ایران دیده شود، اظهار کرد: تحولات جنگ ارتباط موسعی با تحولات بعد از انقلاب دارد که حتماً باید به آن توجه کنیم و این جنگ را در دل تاریخ پس از انقلاب ببینیم و اگر اینطور نباشد یک ضعف اساسی در کار ما خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه اغلب کشور‌هایی که درگیر جنگ بوده‌اند یک تاریخ جامع درباره آن تدوین کرده‌اند، افزود: بنیان‌های اساسی تولید آثاری درباره جنگ در مرکز اسناد گذاشته شده و زحمات دوستان در گذشته قابل تقدیر است، اما جای خالی تاریخ جامع جنگ ایران و عراق حس می‌شود.
لزوم انتشار اسناد جنگ برای بهره برداری محققان
حمیدرضا فراهانی، راوی پیشکسوت دفاع مقدس با اشاره اهمیت در نظر گرفتن پیوستگی تاریخ، و در نظر گرفتن گذشته ایران در تدوین تاریخ جنگ، گفت: ما در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به دو موضوع باید می‌پرداختیم که به یکی از آنها نپرداخته‌ایم؛ ما به عملیات پرداختیم، اما تا به حال به جنگ نپرداخته‌ایم. تدوین تاریخ جامع جنگ یک سطح ملی، منطقه‌ای و بین المللی می‌طلبد. این نگاه جامع به جنگ مغفول واقع شده است.
فراهانی در ادامه با اشاره به اهمیت مستندات و داشتن رویکردی علمی نسبت به تاریخ نگاری جنگ اظهار کرد: تاریخ جنگ به همین سادگی نوشته نمی‌شود حتماً می‌طلبد که علاوه بر راویان دانشگاهیان و پژوهشگران هم وارد این کار شوند و ورود آنها نیز مستلزم انتشار اسناد مکتوب و صوتی مرکز است.
ضرورت احیا و انتشار اسناد دفاع مقدس
سعید سرمدی از دیگر راویان دوران دفاع مقدس در این نشست بر ضرورت احیا و انتشار اسناد دفاع مقدس تأکید کرد و گفت: گذر زمان باعث می‌شود در بیان خاطرات اشتباهاتی صورت بگیرد و وقایع دیگرگون بیان شود و این امر اهمیت تکیه بر اسناد را روشن می‌کند؛ در گذشته هم در این مرکز به احیای نوار‌ها و اسناد قدیمی توجه شده است، اما یکی از خواسته‌های جدی ما راویان این است که توجه ویژه‌ای به این امر شود چراکه این اسناد پایه‌ای خواهند بود برای تدوین «تاریخ جامع جنگ» که برادرمان آقای مختاری پیشنهاد کردند.
سرمدی با انتقاد از عدم دسترسی عموم پژوهشگران و علاقه‌مندان به اسناد مربوط به دفاع مقدس، اظهار کرد: وقتی این اسناد و اطلاعات ابتدایی در اختیار همه قرار نگیرد، نتیجه می‌شود اینکه برخی صحنه را خالی می‌بینند و دست به خیال پردازی یا دروغ پردازی می‌زنند.
سردار شریف: وظیفه داریم بگونه‌ای روایت کنیم که تحریف رخ ندهد
رئیس مرکز اسناد، تحقیقات و نشر معارف دفاع مقدس و مجاهدت‌های سپاه پس از شنیدن دیدگاه‌ها و پیشنهاد‌های راویان، با تأکید بر اینکه فلسفه وجودی مرکز این است که روایتی صحیح و آنچه در متن صحنه جنگ بوده را به جامعه منعکس کند، درباره برخی دروغ پردازی‌ها درباره دفاع مقدس گفت: بازارگرمی برخی در بیان حوادث، یا تحریف واقعیت و سوءاستفاده از این گفتمان، باعث می‌شود که بحث‌هایی شکل بگیرد، اما خوشبختانه مرکز هم در مکتوباتش و هم اسنادی که منتشر می‌کند، دقت لازم را داشته که واقعیت موضوع منتشر شود. اینکه حرف‌هایی زده شود طبیعی است؛ ما کشوری ۸۵ میلیونی هستیم با هزاران دشمن شناخته شده و ناشناخته. خوشبختانه جامعه ایران جامعه‌ای فرهیخته است و گرچه این خرافات ممکن است گاهی موجی ایجاد کند، اما سطح نخبگانی در جامعه ما بالاست و یکی از دلایلی که دشمنان باوجود سازوبرگ فراوان، موفق نمی‌شوند طراحی اصلی خود را عملی کنند، همین است.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با بیان اینکه ما درباره دفاع مقدس وظیفه داریم بگونه‌ای روایت کنیم که تحریف و روایت اشتباه رخ ندهد، اظهار کرد: واقعاً «دفاع مقدس»، دفاعی «مقدس» بوده است. ما بیش از ۱۰۰ هزار شهید دادیم؛ ملتی با تمام ظرفیت پای کار آمد و هشت سال مقاومت کرد و جغرافیا و اعتبار و غرور و حیثیت ملی خود را حفظ کرد و آن را پایه‌ای کرد برای تقویت بنیان دفاعی کشور و در سال‌های بعد از جنگ هم این مسیر را ادامه داده است. اینها واقعیاتی است که ما وظیفه داریم بدرستی به نسل جوان منتقل کنیم و با کمک شما راویان و همین نشست‌ها و گفت‌و‌گو‌ها این امر میسر خواهد شد.
به سردار فضلی نگاه کنید و ببینید انگیزه یعنی چه!
در ادامه این نشست سردار شریف درباره حضور سردار علی فضلی در جمع راویان نیز توضیح داد: بنای ما این است که هر فصل یک نشست با دوستان راوی داشته باشیم و تصمیم گرفتیم در هر نشست از یکی از فرماندهان دفاع مقدس به همراه راویانی که در جنگ همراه آنان بوده‌اند دعوت کنیم که هم تجدید دیداری باشد و هم در تکمیل اطلاعات به ما کمک کند چراکه سال‌ها از جنگ گذشته و این هم اندیشی میتواند در دقیقتر شدن مکتوبات و تاریخ شفاهی و مطالبی که نقل می‌کنیم به ما کمک کند. افتخار ما این بود که قرعه اول به نام سردار فضلی بیفتد که محبوب همه رزمندگان، فرماندهان، راویان و افکار عمومی هستند.
بخش دوم این نشست صمیمانه به بیان خاطراتی از همراهی راویان پیشتاز و پیشکسوت با سردار علی فضلی اختصاص یافت، داوود ریاحی بعنوان اولین راوی سردار فضلی که در سه عملیات فتح المبین، بیت المقدس و والفجر ۸ همراه او بود، گفت: من ابتدا در عملیات فتح المبین خدمت سردار فضلی بودم و بعد هم که در عملیات والفجر ۸ وارد لشکر شدم، ایشان با شوخی گفتند سیاسی‌ها آمدند! چون از طرف دفتر سیاسی می‌رفتیم. هیچ وقت با سردار فضلی مشکلی نداشتیم، چون ایشان به راویان لطف داشتند، اما در بعضی لشکر‌های دیگر واقعاً بچه‌های راوی اذیت می‌شدند و گاهی فرماندهان آنها را قال می‌گذاشتند!
وی با بیان خاطراتی از دوران روایتگری و اشاره به برخی مشکلات فعلی راویان پیشکسوت با اشاره به کاهش انگیزه خود برای تاریخ نگاری جنگ، به مسئولان مرکز توصیه کرد از ظرفیت راویانی که انگیزه تاریخ نویسی دارند استفاده شود.
سردار شریف در پاسخ به این گلایه ریاحی گفت: ما سردار فضلی را دعوت کردیم که شما به او نگاه کنید و ببینید انگیزه یعنی چه! شرکت در ۱۴ – ۱۵ عملیات، ۱۰ - ۱۵ بار مجروحیت و بیش از ۵۰ تا ۶۰ با سابقه عمل جراحی فرماندهی میدان آن هم در آن سن و سال؛ حالا شما میگویید انگیزه ندارید؟!
فرمانده‌ای که راوی را مجذوب خود کرد!
مهدی خداوردی خان از دیگر راویان پیشکسوت با اشاره به اینکه در سال ۶۴ بعد از گذراندن دوره‌های آموزشی برای روایتگری بعنوان راوی با سردار فضلی همراه شد، درباره خاطرات خود از آن دوره گفت: خیلی استرس داشتم که با اولین فرماندهی که می‌خواهم همراه شوم چطور خواهد بود؟ بخصوص که از دردسر‌هایی که برای راویان ایجاد می‌کردند شنیده بودم. اما این قضیه برای من منتفی شد، چون در عملیات کربلای ۱ که خدمت آقای فضلی بودیم، از همان روز اول با رفتار صمیمانه ایشان یخ من آب شد. شخصیت ایشان، نوع مدیریتی که در جنگ داشتند، تعهد به انجام مأموریتها، قدرت ریسک پذیری، شجاعت و سلحشوری، خویشتنداری و قدرت اقناع ایشان و اینکه چطور یک جوان بیست و سه چهار ساله اینقدر میتواند در فرماندهی اثرگذار باشد، چیز‌هایی بود که من را به هیجان آورده بود و هم در گزارش نویسی و هم در روایتگری من اثر داشت.
خداوردی خان با بیان اینکه دیگر ویژگی بارز سردار فضلی نظم و انضباط بود، خاطره‌ای در این باره مطرح کرد و گفت: شب اولی که رفتم خدمت ایشان روز بعدش جلسه‌ای بود و من، چون به سبک و سیاق و رفتار آقای فضلی آشنا نبودم، طبق معمول شاید حدود ۳۰ ثانیه دیر وارد جلسه شدم؛ آقای فضلی بدون ملاحظه اینکه اصلاً این اولین باری است که ما در یگان ایشان حضور پیدا می‌کنیم، من را همراه چند نفر دیگر که تأخیر داشتند به محوطه اردوگاه که منطقه‌ای کوهستانی بود برد و به ما کلاغپر داد! به هر حال دوران خوبی را با ایشان سپری کردیم و درس‌های زیادی از ایشان آموختیم.
برای دیدار «باباروحی» چه کار‌ها نمی‌کردند!
یدالله ایزدی، که بعنوان یکی از راویان سردار فضلی، در عملیات کربلای ۵ همراه این فرمانده بوده، به بیان خاطره‌ای شنیدنی از آن عملیات پرداخت و گفت: می‌دانید که عملیات کربلای ۵ عملیات بسیار سختی بود و آن را بعنوان قله عملیات‌های دفاع مقدس می‌شناسیم. تقریباً روز نهم یا دهم عملیات جنگ در حاشیه اروند شرایط بسیار سخت شد؛ در حدی که خط خودی تا مرز فروپاشی رفت. در آن حین فرمانده محور پشت بیسیم با رمز و اشاره می‌گفت ما چند نفر بیشتر نیستیم و نمی‌شود خط را حفظ کرد! آقای فضلی هم اصرار داشت خط را حفظ کنند. همان موقع مسئول محور با رمز گفت: «اگر آن ماجرای باباروحی اتفاق بیفتد، می‌شود اینجا یک کاری کرد».
ایزدی ادامه داد: پرسیدم قصه «باباروحی» چیست؟ گفتند در عملیات کربلای ۱ که منجر به آزادی مهران شد، وعده دیدار رزمندگان با امام را داده بودند که عملی نشد؛ حالا مسئول محور می‌گفت اگر آن وعده عملی شود ما با خون خودمان این خط را حفظ می‌کنیم. آقای فضلی تماس را قطع کرد و با فرماندهی کل تماس گرفت و از آنجا با جماران؛ خبر به امام رسید و پیام موافقت امام برای دیدار با بچه‌های لشکر ۱۰ از همین طریق برگشت. وقتی آقای فضلی به مسئول محور گفت امام پیام شما را شنید و گفت من منتظر دیدار بچه‌ها هستم، از پشت بیسیم شنیدیم که یک عده کف و سوت زدند، یک عده صلوات فرستادند، یک عده می‌خندیدند و صدای گریه هم شنیده می‌شد! و من فکر می‌کردم آن چه قلمی است که بتواند این حس را منتقل کند و شکوه آن ارتباط بسیجیان با امام را تصویر کند.
سلامتی سربازان، خط قرمز فرمانده!
سردار سرتیپ پاسدار علی فضلی، جانشین معاون هماهنگ کننده سپاه که بعنوان میهمان ویژه این هم اندیشی در این نشست حاضر شده بود، با اشاره به خاطرات راویان از سختگیری‌ها و پایبندی او به نظم، گفت: الگوی دینی ما انضباط است منتها ما آیین نامه‌ای نداشتیم که از آن پیروی کنیم. من روی دو چیز خیلی حساس بودم: یکی اینکه کلاه آهنی بچه‌ها همیشه سرشان باشد و دوم اینکه کیف ماسک شیمیایی را حتماً با خود حمل کنند. اگر جایی تخلفی دیده می‌شد جمع را تنبیه انضباطی می‌کردیم که از تلفات بعدی جلوگیری شود.
فرمانده لشکر ۱۰ سیدالشهدا (ع) در دوران دفاع مقدس درباره نتایج این پایبندی به نظم و انضباط نیز گفت: در عملیات کربلای ۱ طبق آمار ۱۷ فرمانده ما از ناحیه سر مجروح شدند که همگی کلاه آهنی بر سر داشتند و از خط خارج نشدند و فقط یک نفر به پشت جبهه منتقل شد. از برکات همین نظم و انضباط اینکه ما در لشکر سیدالشهدا (ع) کمترین شهید شیمیایی، کمترین مفقودالأثر و کمترین آزاده را داشتیم.
انتهای پیام/ 112
