به گزارش خبرنگار اجتماعی دفاع پرس،یکی از معضلات سیستم اداری کشور ایران معطوف به پایین بودن کار مفید می شود،موضوعی جدی و اساسی که با طرح سئوال مقام معظم رهبری امام خامنه ای در عرصه سبک زندگی اسلامی بیش از پیش ضرورت پرداختن و واکاوی آن احساس می شود.
امروزه بر هیچکس پوشیده نیست که ریشه بخش قابل توجهی از پیشرفت و توسعه کشورها را باید در کار و تلاش مستمر آنها جستجو کرد.
در جهان کنونی،ارزنده ترین ثروت و سرمایه ملی و اجتماعی در کشورهای پیشرفته،مشمول سرمایه انسانی آن جامعه می شود و در واقع امر شاخص ترین ویژگی نیروی انسانی نیز به قدرت تعقل،تفکر،اندیشه و البته توان عملیاتی ساختن تراوش های نظری و ذهنی خود در ابعاد عملی باز می گردد.
با این اوصاف هر گونه خللی در این عرصه نه تنها روند رو به رشد و پیشرفت کشورها را با موانعی جدی مواجه می سازد بلکه باعث هدر رفت انرژی،هزینه و زمان برای مجموعه اداری و مراجعه کنندگان می شود.
به دفعات،شنیده ایم و بعضا خود نیز تجربه کرده ایم که گاهی برای پیگیری کوچکترین امر اداری باید سیکل و پروسه ای درهم تنیده و پیچیده طی شود که زمان بر بودن،عمده ترین نمود آن محسوب می شود.
با کمی دقت نظر در فعالیت نیروی انسانی برخی از ادارات(تاکید می شود برخی از ادارات)به وضوح در می یابیم که عوامل اداری آن به عناوین و بهانه های مختلف اعم از مکالمه و صحبت با تلفن،مراجعه به واحدها و دیگر بخش های اداری مجموعه تحت فعالیتی خود ...از آنچه که در ساعات تعریف شده شرح وظایف کاری او مقرر شده شانه خالی کرده یا آن را به تاخیر می اندازد.
اساسا سه عنصر برنامه ریزی،اعتبارات و تلاش از اصلی ترین الزامات پیشرفت و توسعه هر جامعه ای محسوب می شود.
با عنایت به اهمیت موضوع،براستی چه عامل یا عواملی باعث می شود تا سرانه پایین کار مفید در جامعه اینچنین در فعالیت روزانه اداری برخی از ارگان های اداری موج بزند؟
پاسخ به سئوال فوق در گزارش ذیل به نحو هر چه دقیق تری به نقد،بررسی و تحلیل گذاشته می شود.
کار مفید برخی ادارات از 15 دقیقه تا 22 دقیقه
طبق آخرین آمار منتشر شده ،سرانه کار مفید در برخی از ادارات و ارگان های فعال به عدد و رقمی بین 15 تا 22 دقیقه می رسد.
مصطفی تفرشی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی،یکی از دلایل ظهور و بروز چنین نارسایی هایی را در ناهمخوانی سیستم اداری ما با فرهنگ سنتی و اجتماعی ایرانیان عنوان می کند.
وی معتقد است برای پیاده سازی هر موضوعی باید به بستر و زمینه آن نیز توجه شود ودر صورت عدم بستر سازی مناسب و البته فرهنگ سازی اصولی،آن مولفه یا چارچوب الگو برداری شده دچار خلل هایی خواهد شد.
اتکای به نفت،بلای پیشرفت
یکی دیگر از دلایل پایین بودن کار مفید در ادارات به اقتصاد وابسته به نفت ما باز می گردد که بهره وری اداری را در آن کاهش می دهد،البته گام هایی در طول سنوات اخیر برای کاهش اتکای به نفت برداشته شده و با عنایت به تاکید مقام معظم رهبری در خصوص لزوم کاهش اتکای به نفت گام هایی در این جهت برداشته شده که با نقطه مطلوب فاصله ای بسیار دارد.
کریم آقاخانی،کارشناس ارشد اقتصاد در گفتگو با خبرنگار دفاع پرس،عنوان می کند:در شرایطی که تامین بخش قابل توجهی بودجه عمومی کشور و ادارات در طول سالیان گذشته از محل فروش و منابع نفتی بوده،این امر باعث جاری و ساری شدن روندی خاص در برخی از ادارات شده و به واقع با تکیه بر پول نفت،دلدادگی و وابستگی به کار مضاعف بر مبنای تلاش درونی آن طور که باید مشاهده نمی شود.
تشریفات پیچیده اداری
کاظم سوریان،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی یکی از دلایل اصلی کاهش کار مفید در ادارات و ارگان ها را ناشی از تشریفات پیچیده و بعضا غیر ضروری عنوان می کند که رسیدگی امور را نه تنها برای مخاطب و مراجعه کننده بلکه برای متولی و بدنه دستگاه اداری نیز دشوار می سازد.
سوریان گفت:بسیاری از تشریفات و امور اداری را می توان حذف کرد که در چنین شرایطی علاوه بر تسریع انجام امور،از هدر رفت انرژی و هزینه های متعدد اداری جلو گیری خواهد شد.
وی افزود:یکی از راهکارهای برون رفت ازاین معضل در تفویض اختیارات خلاصه می شود به این نحو که می توان با تفیض اختیارات به کارمندان،از گردش نامه،پرونده و یا هر اوراق دیگری به شعب و بخش های غیر ضروری دیگر جلوگیری کرد.
دولت الکترونیکی
یکی دیگر از راهکارهای موثر و ضروری در عرصه تسهیل انجام امور به دولت الکترونیک معطوف می شود که محاسن و مزایای بسیاری در این ساز وکار مستتر است که ثمرات آن در ابعاد گوناگون ظهور و بروز پیدا می کند.
تسریع زمانی رسیدگی به امور،دقت نظر بالا،نظارت دقیق و به حداقل رسیدن خطای انسانی،پیشگیری از هر گونه لغزش اداری از نمونه ثمرات سودمند چنین طرح هایی است که در کشورهای توسعه یافته با بهره مندی از چنین ساز وکاری به دستاوردهای برجسته ای نیز دست یافته اند.
البته در ایران نیز مدتی است که اتکای به چنین شیوه هایی در برخی از حوزه ها کلید خورده که پلیس+10 یا ثبت نام دانشگاه،و...از نمونه ها آن به شمار می رود.
در چنین بستری به دلیل نظارت هر چه دقیق تر،امکان کم کاری نیز از بدنه دستگاه اداری کاهش می یابد و از سوی دیگر انرژی کارمند به نحو مطلوب تری حفظ می شود و به تبع انگیزه کافی برای استمرار فعالیت و رسیدگی به روند جاری ادارات به نحو مطلوب تری حفظ می شود و قاعدتا فرار از مسئولیت به حداقل ممکن کاهش می یابد.
از سرانه پایین کار مفید تا تن آسایی و تن پروری
مهدی زورمند،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی تبعات مخرب دیگری را نیز بر این نقیصه اخلاقی متصور است به عقیده وی استمرار وضعیت موجود به تدریج روحیه مخرب تن پروری و تن آسایی رادر جامعه رواج می دهد که تشدید و شیوع آن آفت بزرگی برای جامعه محسوب می شود.
در چنین شرایطی در کنار نظارت مستمر بر عملکرد و فعالیت های اداری،فرهنگ سازی و آموزش صحیح نقش بسزایی در تقویت راندمان کاری ایفا می کند که باید به نحوی کارشناسی تر از مقطع ابتدایی مورد آموزش قرار گیرد و در چنین شرایطی بطور یقین،تدریجا توفیقات بسیار سازنده ای حاصل می شود که از ثمرات آن تمامی آحاد جامعه بهره مند خواهند شد.
