به گزارش گروه جامعه دفاع‌پرس، انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان یکی از رویداد‌های مهم قرن بیستم بنیانگذار حکومتی شد که با شعار استقلال آزادی جمهوری اسلامی خواهان استقرار حکومتی دینی بر پایه عدالت بود.
نظام جمهوری اسلامی ایران برخاسته از عزم و اراده مردان و زنانی بود که از پس سال‌ها در یوغ و سیطره و خفقان دولت ستم‌شاهی در سختی و انفعال قرار داشتند و تغییر حکومت از شاهنشاهی به اسلامی خواسته قاطبه مردم بود. ایران در دوران حکومت پهلوی مستمره و کشوری بود که اربابان شاه به‌ویژه آمریکا و انگلیس برای چپاول ثروت‌های بی انتهای خدادادی آن با هم رقابت می‌کردند و همین موضوع باعث شده بود تا دول غربی ایران را از مسیر پیشرفت خارج سازند تا بتوانند بهره‌برداری طولانی‌مدت تری از این منابع قابل‌توجه داشته باشند.
نظام سلامت و بهداشت و درمان مردم نیز در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به‌سان بسیاری از وجوه زندگی با کمبود‌ها و نقصان‌های زیادی رو‌به‌رو بود؛ به‌طوری که کمبود مراکز بهداشتی و درمانی در نقاط مختلف، کمبود پزشک و زیر ساخت‌های بهداشتی و درمانی، بروز و شیوع بیماری‌های واگیر و... از جمله نکات تاریک حوزه سلامت بود. سال ۵۷ یعنی زمان تغییر حکومت در ایران اسلامی جمعیت کشورمان حدود ۳۶ میلیون نفر بود، اما اکنون باگذشت ۴۵ سال تعداد جمعیت به بیش از دوبرابر رسیده درحالی‌که به‌تناسب این افزایش جمعیت رشد قابل‌توجهی در ایجاد مراکز درمانی و بهداشتی در سطح کشور را شاهد بوده‌ایم. در ادامه این گزارش به بیان برخی آمار و ارقام در حوزه بهداشت و درمان می‌پردازیم.
در طول ۴۵ سال گذشته، ایران دستاورد‌های قابل‌توجهی در حوزه بهداشت داشته است. این پیشرفت‌ها در قالب بهبود شاخص‌های کلیدی سلامت و اجرای برنامه‌های بهداشتی مؤثر قابل‌مشاهده است.
افزایش امید زندگی
امید به زندگی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه بهداشتی، در ایران به طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته است؛ به‌طوری که در سال ۱۳۵۷سال امید به زندگی حدود ۵۷ سال بود، اما بر اساس اعلام وزارت بهداشت در سال گذشته این عدد به ۷۶ سال رسیده است.
کاهش مرگ و میر مادران باردار
مرگ‌ومیر مادران باردار به‌عنوان شاخصی از کیفیت خدمات بهداشتی، کاهش قابل‌توجهی داشته است؛ به‌طوری‌که در سال ۱۳۵۷ حدود ۲۵۰ مرگ در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده مرگ و میز مادران باردار را داشتیم، اما در سال ۱۴۰۲ این عدد به حدود ۲۳ مرگ در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده رسیده است.
کاهش مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال
مرگ‌ومیر کودکان زیر ۵ سال به‌عنوان شاخصی از وضعیت بهداشت عمومی، کاهش چشمگیری داشته است؛ به‌طوری که در سال ۱۳۵۷ حدود ۱۵۰ مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده را شاهد بودیم، اما این عدد در سال ۱۴۰۲، حدود ۱۷ مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده رسیده است.
کاهش مرگ و میر نوزادان در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی با افزایش امکانات و گسترش مراکز بهداشتی در سطح کشور مرگ‌ومیر نوزادان نیز به طور قابل‌توجهی کاهش‌یافته است؛ به‌طوری که در سال ۱۳۵۷، حدود ۱۰۰ مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده داشتیم، اما سال ۱۴۰۲، حدود ۱۰ مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده رسیده است.
ایجاد پایگاه سلامت شهری
بیش از ۵۶۶۰ هزار پایگاه سلامت شهری با بکار گیری ۲۳ هزار و ۷۴۰ مراقب سلامت در مناطق شهری و حاشیه شهر‌ها خدمات اولیه بهداشتی نوین را به مردم ارائه می‌دهند. مراکز خدمات جامعه سلامت شهری: گسترش بیش از ۶۳۰۰ مراکز جامع خدمات سلامت در مناطق شهری و روستایی برای دسترسی بهتر به خدمات سلامت
پوشش بیمه سلامت
افزایش پوشش بیمه سلامت به بیش از ۹۵ درصد جمعیت، از جمله روستاییان و اقشار کم‌درآمد.
بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی
اکنون شبکه بهداشت و درمان ایران به‌عنوان یکی از موفق‌ترین سیستم‌های بهداشتی در منطقه شناخته می‌شود. این شبکه با تمرکز بر عدالت در دسترسی به خدمات بهداشتی، به ویژه در مناطق محروم و روستایی، توسعه‌یافته است.
فعالیت بیش از ۱۸ هزار خانه بهداشت در مناطق روستایی ایجاد بیش از ۱۸ هزار خانه بهداشت در مناطق روستایی با حضور ۲۸ هزار و ۵۰۰ نفر بهورز و ارائه خدمات اولیه بهداشتی به مردم زمینه‌ساز فراگیرشدن خدمات بهداشت در سطح کشور بوده است؛ به‌طوری که دسترسی بیش از ۹۸ درصدی جمعیت به خدمات بهداشتی اولیه از برکات و مزایای فعالیت این مراکز در سطح کشور است.
پاسخ به بحران‌های بهداشتی
ایران در مدیریت بحران‌های بهداشتی مانند همه‌گیری کووید-۱۹ عملکرد قابل‌توجهی داشته است. تولید داخلی واکسن و تجهیزات پزشکی و اجرای برنامه‌های واکسیناسیون گسترده برای مقابله با کرونا آن هم در زمان شیوع قابل‌توجه این بیماری در سطح جهان از اقدامات و کارکرد‌های مؤثر نظام سلامت بوده است.
نیروی انسانی متخصص
تربیت و استخدام هزاران بهورز، ماما، پرستار و پزشک برای ارائه خدمات در مناطق محروم و اجرای برنامه پزشکی خانواده؛ به شکلی که در مناطق روستایی و شهری‌های زیر ۲۰ هزار نفر برای ارائه خدمات اولیه و پیشگیری اجرایی شده است. ارتقای و آموزش سلامتبرنامه ملی خودمراقبتی سال ۱۳۹۴، گام مهمی برای توانمندسازی افراد در خلق و حفظ سلامت خود، خانواده و جامعه‌شان است. ایران در زمره کشور‌هایی قرار گرفت که برنامه ملی خودمراقبتی دارند.
همچنین تدوین سند ملی ارتقا فرهنگ سلامت و سبک زندگی سالم در سال ۱۴۰۲ برای اولین‌بار در قالب برنامه جامع مدیریت فرهنگی در بهداشت تدوین شده است و از نقش هنر در ارتقای سلامت جامعه بهره‌مند خواهیم بود.
تدوین سند ملی سواد سلامت
سال ۱۴۰۳برای اولین‌بار در کشور برنامه جامع افزایش سواد سلامت تدوین شد تا حرکت هماهنگ همه ذی‌نفعان به سمت جامعه باسواد سلامت کافی شکل گیرد و در دولت چهاردهم رونمایی خواهد شد. تدوین سند ملی ارتقا سلامت سال ۱۴۰۳: این سند، چشم‌انداز کلی برای ارتقای سلامت در کشور را ترسیم می‌کند و برای اولین‌بار در کشور تدوین شده و در دولت چهاردهم رونمایی خواهد شد.
توسعه محله‌های ارتقادهنده سلامت
بستر مشارکت ساختارمند مردم است و سلامت را از سطح فردی به سطح جامعه گسترش داده و نقش محله‌ها را در ارتقای سلامت پررنگ‌تر می‌کند.
** فعالیت ۱۰ میلیون داوطلب سلامت در کشور
توسعه گروه‌های خودیار مردمی
۴۸ هزار گروه خودیار بستر مناسبی برای حمایت اجتماعی و تاب‌آوری اجتماعی فراهم می‌کنند و برنامه کشوری سوادمالی-سواد سلامت نیز تدوین شده و آماده اجراست. همچنین مشارکت حدود ۱۰ میلیون داوطلب سلامت، ظرفیت اجرای برنامه‌های سلامت را افزایش داده و حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی را تقویت می‌کند.
۳ میلیون سفیر سلامت دانش‌آموزی
در این میان، تربیت بالغ بر ۳ میلیون سفیر سلامت دانش‌آموزی و ۴۰۰ هزار داوطلب سلامت محله، ظرفیت بسیار گران‌قیمتی برای گسترش سواد سلامت و مشارکت‌های اجتماعی از خانه تا سازمان‌ها و جامعه است.
آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی به‌عنوان مراکز مهم تشخیص بیماری‌ها نقش بسیار مهمی در درمان بیماری‌های مختلف دارند. تعداد آزمایشگاه‌های پزشکی از ۴۰۰ آزمایشگاه بهداشتی و درمانی در سال ۱۳۵۶ به ۷۷۷۱ آزمایشگاه در سال ۱۴۰۳ افزایش یافت. راه‌اندازی ۶۴ آزمایشگاه مرکزی/ مرجع بهداشت در دانشگاه علوم پزشکی و نوسازی ناوگان تجهیزات شبکه آزمایشگاهی بهداشت به‌منظور تقویت شبکه آزمایشگاهی در دانشگاه‌های علوم پزشکی و راه‌اندازی شبکه تشخیص مولکولی بهداشت جهت پشتیبانی از نظام مراقبت بیماری‌های واگیر در ۶۰ دانشگاه علوم پزشکی از جمله اقدامات مهم در حوزه تشخیص بیماری‌ها بوده است.
برنامه‌های غربالگری نوزادان
ایجاد و افزایش پوشش ۷۰ درصد غربالگری بیماری‌های متابولیک ارثی (۵۳ بیماری)، راه‌اندازی و ارتقاء ظرفیت شبکه آزمایشگاهی تشخیص سل، ایجاد شبکه آزمایشگاهی مراقبت در برنامه مهار مقاومت میکروبی، اجرای برنامه‌های نظام مراقبت از بیماری‌های منتقله از آب و غذا شامل تشخیص، فنوتیپی و مولکولی و تعیین الگوی مقاومت عوامل بیماری‌زا و ایجاد شبکه آزمایشگاهی HIV از جمله کار‌های انجام شده در دوران شکوهمند پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است.
منبع: فارس
انتهای پیام/ 112
