گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: سخنان روز‌های اخیر «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا درباره کوچاندن اجباری فلسطینیان از غزه به ویژه اعلام آمادگی آمریکا برای تحت کنترل درآوردن این باریکه و صدور دستورالعمل‌هایی به ارتش رژیم صهیونیستی برای همکاری در تسهیل کوج مردم غزه به بیرون از این باریکه حواشی و جنجال‌های فراوانی را در سطح منطقه و جهان ایجاد کرده است.
اما برای درک و بهم هرچه بهتر این طرح استعماری و متجاوزانه باید بگوییم که طرح ترامپ و نتانیاهو برای کوچاندن مردم غزه، که به عنوان بخشی از طرح «معامله قرن» یا «طرح صلح خاورمیانه» شناخته می‌شود، با واکنش‌های زیادی رو‌به‌رو شد. هدف این طرح ایجاد تغییرات بزرگ در نقشه جغرافیایی و سیاسی منطقه است، که یکی از بخش‌های آن شامل انتقال یا کوچاندن فلسطینی‌ها از غزه و برخی دیگر از مناطق فلسطینی به خارج از این سرزمین به خصوص به «اردن» و «مصر» است.
این در حالی است که این طرح به شدت با مخالفت‌ها و انتقادات از طرف فلسطینی‌ها، کشور‌های عربی، و جامعه بین‌المللی مواجه شد. فلسطینی‌ها این طرح را به عنوان نقض حقوق خود و تلاش برای پاکسازی قومی از خاک فلسطین می‌دانند. از سوی دیگر، بسیاری از کشور‌های عربی نیز این طرح را ناقض اصول پایه‌ای صلح و عدالت در خاورمیانه می‌دانند.
حال اینکه یکی از مهم‌ترین دلایل ناکامی طرح ترامپ و نتانیاهو، مخالفت شدید فلسطینی‌ها با آن است. در واقع، این طرح هیچ‌گونه مشارکت یا موافقتی از طرف رهبران فلسطینی را به همراه خود نداشت و بر اساس آنچه که فلسطینی‌ها آن را یک «تحمیل» می‌دیدند، همه پیشنهادات در جهت منافع رژیم صهیونیستی است.
موضوع دیگر اینکه، این طرح به‌ویژه پیشنهاد می‌کرد که بسیاری از اراضی فلسطینی تحت کنترل رژیم صهیونیستی قرار بگیرد، مرز‌های کشور فلسطین به شدت محدود شوند و قدس به صورت کامل پایتخت این رژیم اعلام شود. اما از آنجا که فلسطینی‌ها این مسائل را به‌عنوان نقض آشکار حقوق خود می‌بینند، به هیچ عنوان حاضر به پذیرش آن نمی‌شوند.
از طرف دیگر، اگرچه که در ابتدای کار، برخی از کشور‌های عربی، به‌ویژه در حاشیه خلیج فارس، به دلیل روابط نزدیک‌تر با رژیم صهیونیستی و تمایل به تقویت همکاری‌ها در زمینه‌های اقتصادی و امنیتی، تمایل نشان دادند که طرح ترامپ را بپذیرند، اما این حمایت‌ها به‌ویژه در سطح عمومی و مردمی با انتقاد‌هایی جدی مواجه شد. مخالفت‌های عمومی در کشور‌های عربی به‌ویژه در کشور‌های فلسطینی‌نشین مانند اردن و لبنان و همچنین انتقادات تند از سوی گروه‌های فلسطینی باعث شد که این حمایت‌ها ناپایدار و محدود باقی بمانند.
اما طرح ترامپ نه‌تنها در سطح داخلی و منطقه‌ای با مخالفت‌های گسترده‌ای رو‌به‌رو شد، بلکه در سطح بین‌المللی نیز با چالش‌های قانونی و حقوق بشری رو‌به‌رو است. جامعه جهانی به‌ویژه کشور‌های اروپایی و سازمان ملل متحد به‌شدت این طرح را به دلیل نقض قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های مربوط به حقوق فلسطینی‌ها و وضعیت قدس محکوم کردند. آنها بر این باور هستند که تغییرات پیشنهادی در مرز‌ها و وضعیت قدس در تناقض با قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل قرار دارد.
یکی دیگر از دلایل شکست طرح مشترک ترامپ و نتانیاهو برای کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها از نوار غزه، زیر سوال رفتن مفهوم دو دولتی است. در واقع باید گفت یکی از ارکان اساسی در فرآیند صلح میان رژیم صهیونیستی و فلسطین، مدل دو دولتی بود که بر اساس آن، «اسرائیل» و فلسطین به‌عنوان دو دولت مستقل و هم‌زیست در کنار هم وجود داشته باشند. اما متاسفانه طرح ترامپ نه‌تنها این مدل را نادیده گرفت، بلکه اساساً فلسطینی‌ها را به‌عنوان طرفی برابر در مذاکرات صلح نادیده گرفت. با از بین بردن این رویکرد، طرح ترامپ عملاً امکان رسیدن به صلحی پایدار و عادلانه را از بین برده است.
این در حالی است که حتی در داخل رژیم صهیونیستی و ایالات متحده، طرح ترامپ با مخالفت‌های داخلی رو‌به‌رو شد. در رژیم صهیونیستی، نارضایتی‌هایی از سوی گروه‌های مختلف از جمله راست‌گرایان مذهبی ایجاد شد که راضی به تقسیم خاک فلسطینی یا تغییرات مرزی نبودند. در ایالات متحده هم مخالفت‌های زیادی از سوی دموکرات‌ها و بخش‌هایی از حزب جمهوری‌خواه وجود داشت. این شکاف‌ها باعث شد که طرح فاقد اجماع داخلی قابل قبول و مناسبی باشد.
و در آخر، طرح ترامپ و نتانیاهو در عمل به دلیل نقض حقوق فلسطینی‌ها، نادیده گرفتن اصول بین‌المللی، و عدم اجماع داخلی و خارجی نمی‌تواند به هدف خود که همان تحقق صلح پایدار در منطقه بود، برسد. این طرح نه‌تنها در حل بحران فلسطین و «اسرائیل» موفق نبود، بلکه عملاً شکاف‌های بیشتری را در منطقه ایجاد کرده و منجر به بی‌اعتمادی بیشتر بین طرفین و جامعه جهانی شده است.
انتهای پیام/ ۱۳۴
