به گزارش خبرنگار دفاعپرس از سمنان، ایران در زمستان سال ١٣٦٤ به دنبال آن بود که با اجرای یک عملیات سرنوشت ساز ضربه نهایی را به رژیم عراق وارد کند و با رسیدن به اهداف خود جنگ را پایان دهد.
عملیات والفجر ۸ در ششمین سال جنگ تحمیلی در منطقه فاو در منطقه بسیار حساس در مرز اروندرود که رژیم بعثی عراق به بهانه تسلط بر آن جنگ با ایران را آغاز کرد و تنها مسیری که ارتباط عراق با خلیج فارس را برقرار میکند، انجام شد.
موقعیت منطقه عملیات والفجر ۸
انتخاب منطقه مناسب برای عملیات تاثیر مهمی در تضمین پیروزی عملیات داشت، زمین منطقه فاو علاوه بر ارزش سیاسی - نظامی، به لحاظ فراهم سازی امکان حضور مقتدرانه ایران در خاک عراق و موقعیت جغرافیایی و طبیعی دارای ارزش استراتژیک نیز بود و همچنین معضلات ناشی از عدم تامین مناطق عملیاتی پیشین و مقابله با فشارهای دشمن پس از تصرف منطقه را حل میکرد، زیرا با تلاقی بودن سواحل رودخانه اروند در هر دو سو و نیز وجود عارضه کارخانه نمک عملا قسمت اعظم زمین منطقه را برای دشمن غیر قابل استفاده کرده بود و این مسأله کارآیی زرهی ارتش عراق را کاهش میداد. همچنین احاطه آب از سه قسمت موجب شده بود پدافند در برابر دشمن تنها در یک سمت انجام شود و آسیب پذیری از جناحین را کاهش دهد.
علاوه بر اینها کوتاه بودن عقبه خودی، پوشش مناسب منطقه برای پدافند هوائی، تسلط آتش بر روی خطوط و عقبه دشمن، امکان رعایت غافلگیری، محدود بودن زمین و عمق قابل دسترس از جمله عواملی بود که بر میزان امیدواریها نسبت به کسب پیروزی میافزود.
منطقه عملیات شامل موانع طبیعی از جمله جزر و مد آب خلیج فارس، اروندرود و نهرهای منشعب از آن، نخلستان، باتلاق، نمکزار، دشت، ساحل، اسکله، بندر، شهر و روستاها میشد. برای طراحی عملیات، علاوه بر تواناییهای دشمن و عبور از موانع طبیعی، باید جنگ با عوارض مصنوعی ایجاد شده توسط دشمن مانند: سیمهای خاردار، میلههای خورشیدی شکل و میدانهای مین مد نظر قرار میگرفت.
دشمن به لحاظ حساسیت منطقه فاو و از طرفی ضرورت کنترل تحرکات نیروهای خودی در جزیره آبادان برای دیده بانی و کنترل منطقه از دکلهای ۴۲ متری و ۱۰۰ متری استفاده میکرد، بنابراین کلیه جادههای منطقه بویژه جادههای عمود بر حاشیه رودخانه اروند زیر دید دشمن قرار داشت.
همچنین دشمن هفتهای یکبار به تهیه عکس هوایی از منطقه مبادرت میورزید ضمن آنکه رادارهای رازیت کلیه نقل و انتقالات موجود بر روی جادههای پشت نخلستان را تا اندازهای ثبت میکرد.
استفاده از پوشش و اختفاء برای آماده سازی جادهها و رعایت حفاظت در تردد و انجام کارهای مهندسی موجب گردید تدریجا شرایط مناسبی فراهم آید. همچنین پس از انجام شناساییهای لازم از مواضع و استحکامات دشمن با انتخاب یگانهای مجرب و ورزیده سپاه پاسداران تدابیر ویژهای برای عبور نیروهای خط شکن و جنگ و درگیری در نخلستانها و بویژه شهر فاو اتخاذ شد.
عبور از اروندرود، رودخانه وحشی و خروشان
عبور از اروند سختترین کار در جریان عملیات بود. به عقیده بسیاری از کارشناسان عبور از این رودخانه وحشی و خروشان غیرقابل ممکن بود، اما عبور از اروند میبایست با محاسبات دقیق صورت میگرفت، در غیر اینصورت بسیاری از غواصان به شهادت میرسیدند. آموزشهای خاص برای عبور از اروند، انتخاب حساب شده غواصها، انتخاب مناسبترین نقطه برای عبور باتوجه به عرض رودخانه، توجه کافی به حالتهای جزر و مد و عوامل دیگر سبب شد تا فرماندهان نظامی ایران بتوانند شکل جدیدی از عملیات نظامی که در جهان بیسابقه بود را ارائه دهند.
رودخانه اروند از دو رودخانه دجله و فرات در خاک عراق تشکیل شده و سپس رودخانه کارون به داخل آن میریزد، حرکت آب از شمال به طرف جنوب است که در نهایت به خلیج فارس میریزد، آب رودخانه اروند که از دریا تأثیر میپذیرد، عمدتاً دارای ۲ حرکت جزر کاهش ارتفاع آب و حرکت آن به طرف خلیج و مد افزایش ارتفاع آب و حرکت آن از دریا به سمت رودخانه میباشد که مجموعاً در طول شبانه روز ۴ بار تکرار میشود.
عمق آب رودخانه اروند متأثر از خلیج فارس، به طور متوسط به هشت متر میرسید، عرض اروند بین ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ متر و پل زدن روی آن شرایط ویژهای را میطلبید و آگاهی از وضع خاص اروند مثل فاصله زمانی جزر و مد و جریانهای مختلف درون رودخانه در برنامه ریزی عبور نیروهای خط شکن غواص بسیار حیاتی بود، غواصان باید برای رسیدن به نزدیکترین خط دفاعی اول دشمن در شرایط مد و با رعایت غافلگیری از رودخانه عبور می کردند، اگر عبور غواصها با شرایط جزر مواجه میشد، نیروهای خط شکن باید به صورت سینه خیز از میان باتلاقها و موانع موجود عبور میکردند، که در این صورت موفقیت عملیات با ابهام مواجه می شد.
تأثیر جریان آب بر حرکت غواصها از نگرانیهای اصلی فرماندهان بود؛ لذا برای سرعت بخشیدن به حرکت نیروهای خط شکن در عمق رودخانه و نیز ایجاد حداقل گرما برای آنها، استفاده از فینهای غواصی بود، تا توان جسمانی غواصان برای جنگیدن با دشمن پس از عبور از رودخانه کاهش نیابد. این عملیات اوج خطر پذیری نیروهای انقلابی و رزمنده را به نمایش گذاشت، رزمندگان ایرانی توانستند این سد طبیعی را شکسته و با شجاعتی مثالزدنی، از آن عبور کردند و نام خود را در تاریخ ماندگار ساختند.
اهداف عملیات
به لحاظ موقعیت جغرافیایی شمال خلیج فارس و منطقه فاو، عملیات والفجر ۸ از اهداف سیاسی – نظامی ویژهای برخوردار بود که مهمترین آنها عبارت بودند از:
۱- تصرف شهر فاو و تاسیسات بندری آن.
۲- هم مرزی با کویت و اهمیت آن از دیدگاه ژئوپولوتیکی منطقه
۳- تهدید بندرام القصر با استقرار نیروهای خودی در ۲۰ کیلومتری آن
۴- انهدام و یا تصرف سکوهای پرتاب موشک.
۵- تامین خورموسی و تردد کشتیها به بندر امام خمینی.
۶- تسلط بر اروندرود.
۷- انسداد راه ورود عراق به خلیج فارس.
شرح عملیات:
پس از حل معضلات اساسی عملیات و تکمیل طرح مانور و تأمین پشتیبانیهای مورد نظر و سازماندهی قرارگاهها و یگانها، دستور انجام عملیات والفجر ۸ در ساعت ۲۲/۱۰ روز ۶۴/۱۱/۲۰ توسط فرماندهی کل سپاه با رمز عملیات یا فاطمه الزهرا (س) آاغاز شد و به مدت ۷۵ روز به طول کشید.
یگانهای نیروی زمینی سپاه با یورش به استحکامات دشمن از محورهای مختلف تهاجم خود را آغاز کردند و بدین ترتیب برجستهترین و پیچیدهترین عملیات جنگی جمهوری اسلامی با هدایت و فرماندهی سپاه پاسداران توسط سازمانی متشکل از نیروی زمینی هوایی و دریایی سپاه پاسداران نیروی هوایی و هوانیروز ارتش و ایثارگران جهاد سازندگی به اجرا درآمد.
دشمن ناباورانه در برابر تهاجم قوای خودی غافلگیر شد و در شرایطی که جمهوری اسلامی را فاقد توانایی و قابلیت اجرای عملیات عبور از رودخانه ارزیابی میکرد، پس از مواجهه با حضور قدرتمندانه نیروهای خودی در شهر فاو و بعد از گذشت سه روز از شروع عملیات، تدریجا نسبت به ابعاد عملیات فاو هوشیار شده و لشکر گارد را وارد منطقه کرد. شتابزدگی و عدم توجیه کامل نسبت به منطقه موجب گردید که نیروهای لشکر گارد سوار بر خودرو و در حال حرکت به سمت منطقه درگیری، در محاصره نیروهای خودی گرفتار شده و در ذلت بارترین وضعیت به هلاکت برسند. وضعیت اسفناک این قوا موجب گردید، دشمن تمام تلاش خود را برای خروج آنها از محاصره معطوف نماید. از این زمان بود که نبرد سنگین بین طرفین شروع گردید و تا ۷۵ روز ادامه داشت.
سرانجام پس از ۷۵ روز جنگ، هدفهای مورد نظر تصرف و تأمین شد. به لحاظ ارزشمندی زمین منطقه، دشمن برای بازپس گیری آن توان گستردهای را به کار گرفت، لیکن تلفات وارده، دشمن را در شرائطی قرار داد که سرانجام با ترجیح «حفظ نیرو» به «حفظ زمین»، از مقابله همه جانبه دست کشید تا از انهدام نیرو و امکانات خود بیش از این ممانعت به عمل آورد.
مراحل عملیات
این عملیات در سه مرحله به شرح زیر انجام شد:
مرحله اول: شکستن خطوط دشمن در ساحل دور اروندرود انهدام یگانهای مستقر در آن و پیشروی به سوی اهداف تعیین شده که به مدت ۴۸ ساعت به طول انجامید.
مرحله دوم: پاکسازی مناطق تصرف شده جمع آوری غنایم انتقال اسیران مقابله با پاتکهای فوری و تشکیل خط پدافندی در شبه جزیره فاو که ظرف یک هفته صورت گرفت.
مرحله سوم: مرحله تثبیت موفقیتهای به دست آمده و دفع پاتکهای گسترده دشمن طی ۷۵ روز بود. در این مدت رزمندگان اسلام ضمن انهدام یگانهای پاتک کننده قدرت دفاع خود در مقابل پاتکهای سنگین دشمن را که با به کار گیری گسترده سلاحهای شیمیایی موشکی و حملات وسیع هوایی صورت گرفت به نمایش گذاشتند.
در نهایت دشمن از ادامه پاتکها به منظور باز پس گیری سرزمینهای از دست داده مأیوس شد منطقه رأس البیشه تا فاو و از آنجا تا دریاچه نمک به تصرف رزمندگان اسلام درآمد که به قطع ارتباط دریایی عراق با خلیج فارس انجامید. فرماندهان عراقی این عملیات را به دلیل آنکه «اراده» و قدرت تلاقی دشمن در هم شکست معرکه کمر شکن نامیدند.
دستاوردها و نتایج عملیات والفجر ۸
۱- تصرف ۸۰۰ کیلومتر مربع از خاک دشمن
۲- دور نمودن آتش دشمن از شهرهای مرزی جمهوری اسلامی ایران
۳- تسخیر پایگاههای موشکی و تاسیسات مخابراتی رژیم بعثی
۴- قطع شریان صدور نفت عراق از طریق اسکلههای الامیه و البکر
تلفات:
۱- کشته و مجروح بیش از ۴۲۰۰۰ نفر
۲- اسارت ۲۱۰۵ نفر از نیروهای دشمن
خسارات:
۱- انهدام ۶۰۰ دستگاه تانک و نفربر
۲- ۵۰۰ دستگاه انواع خودرو نظامی
۳- ۱۵۰ عراده توپ ضد هوایی
۴- ۳۰۰ خمپاره انداز
۵- ۵۰ توپ ضد هوایی
۶- ۳۰ ناوچه جنگی و ۱۰ فروند لنچ شناور
۷- ۷۰ هواپیما و ۱۰ فروند بالگرد
غنایم:
۱- ۱۲۰ دستگاه تانک و نفربر
۲- ۱۷۰ دستگاه توپ ضد هوایی
۳- ۲۰۰ خمپاره انداز
۴- ۲۰ عراده توپ صحرایی به همراه مقادیر زیادی وسایل مخابراتی و تجهیزات نظامی و رادار
دفاع معجزهآسای پدافند هوایی در عملیات والفجر ۸
عملیات «والفجر هشت» از جهات زیادی متمایز از سایر عملیاتها در طراحی و اجرا بود که نتایج آن، بهویژه از منظر پدافند هوایی، بهدلیل طرحریزی اصولی و بدیع و بهرهگیری از خلاقیتها و بستن لایههای هوایی در عمق، بهرهگیری از اصول هشتگانه پدافند غیرعامل، جنگ الکترونیک، نوآوری و نبرد اندیشهها بهشمار میرود.
متفکران و اندیشمندان پدافند هوایی در رأس آنها امیر سرلشکر شهید «منصور ستاری» به بهرهگیری از تمام ظرفیتهای نیروی هوایی در پوشش هوایی، پشتیبانی نزدیک، گشت هوایی و درگیری هوایی با هدایت سامانههای راداری مستقر در مشرحات اهواز، بوشهر، بهبهان، دزفول و استقرار رادار بندر امام (ره) و بهرهگیری از رادارهای سامانههای موشکی، اقدامی نو در بهرهگیری از تاکتیکهای هوایی در برابر قدرت هوایی دشمن لحاظ کرده و در بخش زمینپایه نیز با بهرهگیری از تاکتیک تحرک، چابکسازی سامانههای موشکی، استقلال تاکتیکی و تنوع سلاح، با تعدیل انواع سامانههای پدافندی در سطح گروههای پدافندی و نقاط حیاتی و حساس کشور، امکان پوشش کامل و حداکثری منطقه نبرد عملیات «والفجر هشت» را فراهم کردند.
در این عملیات، هدایت نبرد هوایی را قرارگاه عملیاتی «رعد» بهفرماندهی شهید «عباس بابایی» و در حوزه پدافند هوایی نیز شهید «منصور ستاری» عهدهدار بودند که این قرارگاه در جنوب غرب مستقر و مسئولیت فرماندهی و کنترل شبکه پدافندی جنوب غرب و عملیات والفجر هشت را عهدهدار بود؛ بنابراین در عملیات غرورآفرین «والفجر هشت»، دشمن بعثی پس از اینکه با هجوم برقآسای نیروهای رزمنده ایرانی در ساعت ۲۲:۱۰ مورخه ۲۰ بهمن سال ۱۳۶۴ مواجه شد، از فردای آنروز، با توجه به اطمینان از توان و قدرت هوایی خود، با بهرهگیری از انواع جنگنده بمبافکنهایش، اقدام به حمله سنگین به منطقه گسترش نیروهای عملیات «والفجر هشت» کرد؛ اما با سد آهنین پدافند هوایی ایران مواجه شد.
در عملیات «والفجر هشت» که برابر فرمایشات فرماندهی معظم کل قوا، «دفاع معجزهآسا پدافند هوایی» نامیده شد، تعداد ۷۲ فروند هواپیما دشمن منهدم شد.
ایجاد پل بعثت؛ شاهکار مهندسی در عملیات والفجر ۸
پل «بعثت» بهعنوان بزرگترین کار عمرانی و مهندسی در دوران دفاع مقدس شناخته میشود که پس از فتح «فاو»، بهمنظور بهبود تردد و افزایش توان انتقال نیرو و تجهیزات و پشتیبانی به این منطقه، روی رودخانه اروندرود طراحی، احداث و در ۲۲ مهر سال ۶۵ از آن بهرهبرداری شد.
مأموریت این کار بزرگ بر عهده جهاد سازندگی قرار گرفت. نیروهای مهندسی و پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی توانستند با به کارگیری حدود ۳۴۰۰ عدد لوله نفتی ۵۶ اینچی و با یک طرح مهندسی دقیق پلی را به طول حدود ۶۰۰ و عرض حدود ۱۲ متر و با عمق حدود ۸ متر احداث کنند.
پس از فتح فاو بهمنظور بهبود تردد و افزایش توان انتقال نیرو و تجهیزات و پشتیبان مطمئن از منطقه فاو، احداث پل ثابتی روی اروند رود طراحی شد و با تلاش نیروهای متخصص و متعهد جنگ، به خصوص مهندسان جهاد سازندگی به اجرا درآمد. این پل را در محلی از اروند که رودخانه ۹۰۰ متر عرض و حداکثر ۱۲ متر عمق دارد. با استفاده از لولههای فولادی به طول ۱۲ متر و قطر ۱۴۲ سانتیمتر ساخته شد و بهرهبرداری از آن در ۲۲ مهرماه سال ۶۵ آغاز شد.
نقش رزمندگان استان در عملیات والفجر ۸:
سپاه و بسیج استان سمنان
قبل از عملیات، نیروهای بسیج و سپاه در مقر حمیدیه با گذراندن آموزشهای آبی- خاکی و آمادگیهای جسمانی، برگزاری نماز جماعت، خواندن دعای کمیل، ندبه و ... با روحیه معنوی بالا آماده عملیات شدند.
فرماندهان، نیروها را برای انجام عملیات، بر روی کالک توجیه میکنند. در شب قبل از عملیات فرمانده گردان با سخنرانی و خاموش نمودن فانوس حسینیه درخواست میکنند هر کس میخواهد از تاریکی شب استفاده کند و برود. ولی نیروها با شعار فرمانده آزاده آمادهایم، آماده. آمادگی خویش را برای تقدیم جان خود اعلام مینمایند.
یک شب قبل از آغاز عملیات والفجر ۸ در منطقه فاو، تک پشتیبانی با حضور یگانهای لشکر ۱۰ سید الشهدا (ع)، تیپ ۱۸ الغدیر، تیپ ۲۱ امام رضا (ع) و یگان دریایی ۴۳ امام علی (ع) در منطقه ابوالخصیب و جزایرامالرصاص و بوارین به منظور فریب دشمن و موفقیت در تک اصلی منطقه فاو به اجرا در آمد.بعد از وصول به اهداف در فاو، بنا به دستور نیروها به مواضع خود برگشتند.
نیروهای استان نیز به منظور فریب دشمن در مرحله اول عملیات والفجر ۸ در منطقه ابوالخصیب روبروی شهر خرمشهر، جزیرهامالرصاص و جزیره بوارین در قالب تیپ ۲۱ امامرضا (ع) وارد عمل شدند تا یگانهای دشمن در این منطقه درگیر شوند. این اقدام باعث شد تا نیروهای اسلام در منطقه اصلی عملیات در جبهه فاو از اروندرود عبور نمایند.
در این عملیات از شهرستان سمنان و دامغان دو گردان رزمی پیاده به نامهای گردان امامموسی بنجعفر (ع) به فرماندهی برادر سید «تقی شاهچراغی» و گردان حضرت رسول (ص) به فرماندهی برادر «مهدی مهدوی نژاد» و از شهرستان شاهرود و گرمسار گردان کربلا با فرماندهی برادر شهید «حسین عرب عامری» حضور داشتند. رزمندگان استان با هجوم برق آسا پس از عبور از اروند و موانع دشمن جزیرههای بوارین وام الرصاص را تحت تصرف خویش درآوردند و پس از ۳۶ ساعت درگیری طبق دستور به عقب برگشتند.
در این عملیات شهیدان حسین عرب عامری فرمانده گردان کربلا از شاهرود و کیومرث (حسین) نوروزی جانشین گردان موسی بن جعفر (ع) از سمنان و برادر ابوالفضل هراتی معاون گردان موسی بن جعفر (ع) از دامغان به شهادت رسیدند.
بعد از فتح فاو و دستور عقبنشینی از جزایرامالرصاص و بوارین، گردانهای کربلا و موسی بنجعفر (ع) بعد از مرخصی کوتاه مدت و حضور در تشییع پیکرهای همرزمانش با سازماندهی مجدد در اواخر سال ۱۳۶۴ برای مقابله با پاتکهای دشمن به شهر فاو اعزام شدند.
جهاد استان سمنان:
یکی از اقدامات سرنوشت ساز جهاد استان سمنان در عملیات والفجر ۸ احداث سد خاکی فاطمه الزهرا (س) برروی رودخانه بهمن شیر بوده است، در شرایطی که پشتبانی از جنگ در والفجر ۸ به بن بست رسیده بود و تمام پلهای فلزی برروی رودخانه بهمن شیر، پل ایستگاه هفت و پل بقیه ا... توسط دشمن منهدم میشود، و نگهداری از فاو با خطر مواجهه بود، جهادگران استان سمنان با شجاعت هرچه تمامتر پا به عرصه گذاشتند و توانستند روی رودخانه خروشان بهمن شیر در کمترین زمان ممکن پل خاکی احداث نمایند.
احداث پل (سد) خاکی فاطمه زهرا (س) اگر چه امید صدام را برای بازپس گیری فاو کمرنگ کرد. اما هنوز امیدوار بود با افزایش فشار بیشتر بمباران هوایی، شمیایی، آتش توپخانه و اجرای پانک بتواند شهر استراتژیک فاو را از نیروهای ایران بازپس بگیرد، بنابراین با توجه به به وسعت کم فاو بر شدت حملات خود افزود.
تنها راه چاره برای تدارک و پشتیبانی بیشتر از رزمندگان مستقر در فاو، ساخت دومین پل خاکی روی بهمنشیر در ایستگاه ۷ آبادان در نزدیکترین محل به منطقه عملیاتی بود. با ابلاغ دستور ساخت پل دوم از قرارگاه به گردان مهندسی جهاد سمنان، جهادگران به سرعت با انتقال تجهیزات و امکانات خود به مجاورت جاده ابوشانک، اقدام به دپوی خاک و شروع ساخت پل کردند.
دشمن با اطلاع پیدا کردن از ساخت دومین پل خاکی، تمام قدرت خود را با اجرای آتش سنگین توپخانه و بمبارانهای هوایی به کار گرفت، بلکه کار را متوقف کند؛ اما ایمان و اراده جهادگران بیش از آن بود که در مقابل این حملات سر خم کنند.
در نتیجه دلاوری و پشتکار سنگرسازان بی سنگر جهاد سمنان دومین پل خاکی روی بهمنشیر طی دو شبانه روز متوالی ساخته شد و به نام مبارک امام حسن مجتبی (ع) نامگذاری گردید.
با احداث این پل امید ارتش بعث به یأس تبدیل شد و سرانجام بعد از مقاومت دلیرانه رزمندگان اسلام در مقابل ماشین جنگی پر قدرت صدام موقعیت رزمندگان در فاو تثبیت گردید.
در این عملیات گردان مهندسی امام حسین (ع) شاهرود، با استقرار در شهر فاو مسئولیت انجام کارهایی مهمی از جمله ساخت دو جاده، یکی در شمال دریاچه نمک و دیگری در دو کیلومتر مسیر باتلاقی را بر عهده گرفت. عمده کارها باید شبانه انجام میشد، چون فاصله با دشمن حدود ششصد متر بود و منطقه مسطح و در دید آنها قرار داشت؛ پرواز جنگندههای دشمن و بمبارانهای متوالی هم مانع از کار جهادگران میشد؛ مضافا اینکه خاک مورد نیاز بایستی از نخالههای موجود در حوالی کارخانه نمک که با دشمن حدود پانصد متر فاصله داشت بارگیری و در نزدیکی منطقه باتلاقی دپو میشد تا شبانه به باتلاق حمل شود.
به جهت دید دشمن به جاده، ضروری بود همزمان نیز خاکریزی در مجاورت جاده زده شود تا امکان تردد رزمندگان در منطقه در طول روز میسر شود؛ بنابراین جهادگران شاهرود همزمان با ساخت جاده و پر کردن باتلاق خاکریز مورد نیاز رزمندگان از جمله لشگر ۲۵ کربلا را که آنجا مستقر بودند، احداث میکردند این کارها از غروب خورشید تا سپیده صبح و در زیر آتش دشمن به طور یکسره استمرار داشت.
ساخت جادههای فرعی سایتهای موشکی مستقر در فاو از دیگر فعالیتهای گردان مهندسی امام حسین (ع) شاهرود بود که انجام شد.
با اتمام پلهای خاکی روی بهمن شیر گردان مهندسی حضرت ولی عصر (عج) جهاد سمنان نیز عازم فاو شد و با استقرار در آن شهر همراه با جهاد شاهرود صدها متر خاکریز یک جداره و دو جداره، جادههای عملیاتی و ساخت مواضع توپخانه و پدافندی متعددی را در وسعت شصت کیلومتری دریاچه نمک واقع در شمال فاو احداث کردند.
در مجموع استان سمنان در عملیات والفجر ۸ با تقدیم ۱۹۷ شهید برگ زرین تاریخی را در صفحات پرافتخار تاریخ هشت سال دفاع مقدس، به ثبت رساند، یاد و خاطره این دلیرمردان، همچون ستارهای درخشان، همیشه در آسمان ایثار و مقاومت ایران خواهد درخشید.
تهیه و تنظیم: راضیه لواف
انتهای پیام/