گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: مسئولیت جهان عرب در برابر مسئله فلسطین یکی از موضوعات پیچیده و چندوجهی است که ریشه در تاریخ، سیاست و هویت جمعی کشورهای عربی دارد. این مسئله نه‌تنها به دلیل اشتراکات زبانی، فرهنگی و دینی، بلکه به دلیل نقش تاریخی و سیاسی جهان عرب در شکل‌گیری و تداوم بحران فلسطین، از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این نوشته قصد داریم تا ابعاد مختلف مسئولیت جهان عرب در برابر مسئله فلسطین را مورد کنکاش و بررسی قرار بدهیم. اگر بخواهیم به صورت کلی نگاهی به این موضوع داشته باشیم باید به این نکته توجه کنیم که مسئولیت جهان عرب در برابر مسئله فلسطین در ابعاد «مسئولیت تاریخی و اخلاقی»، «مسئولیت سیاسی و دیپلماتیک»، «مسئولیت اقتصادی و حمایت مالی»، «مسئولیت در قبال وحدت فلسطینیان» و «مسئولیت در قبال حقوق بشر و عدالت» قابل بحث و بررسی است.
در بعد «مسئولیت تاریخی و اخلاقی»، باید بگوییم که جهان عرب به دلیل اشتراکات تاریخی و فرهنگی با مردم فلسطین، از گذشته تا امروز همواره خود را متعهد به حمایت از حقوق فلسطینیان دانسته است. از زمان اشغال فلسطین توسط رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ و تشدید بحران پس از جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، کشورهای عربی به عنوان حامیان اصلی مردم فلسطین در صحنه بین‌المللی ظاهر شده‌اند. این مسئولیت اخلاقی ناشی از احساس همبستگی با مردم فلسطین است که از نظر تاریخی و فرهنگی بخشی از جهان عرب محسوب می‌شوند.
بعد دیگر مسئولیت جهان عرب در برابر مسئله فلسطین «مسئولیت سیاسی و دیپلماتیک» است. کشورهای عربی در طول دهه‌های گذشته تلاش کرده‌اند تا از طریق مجامع بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد، اتحادیه عرب، و سازمان همکاری اسلامی، به حمایت از حقوق فلسطینیان بپردازند. آنها خواستار تشکیل یک دولت فلسطینی مستقل با مرز‌های مشخص و به رسمیت شناختن قدس به‌عنوان پایتخت فلسطین بوده‌اند. با این حال، برخی از کشورهای عربی در سال‌های اخیر با انعقاد توافقنامه‌های عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، موضع یکپارچه جهان عرب را تضعیف کرده‌اند. این اقدامات باعث شده تا برخی از تحلیلگران، مسئولیت سیاسی جهان عرب را زیر سوال ببرند.
در بعد «مسئولیت اقتصادی و حمایت مالی» باید اشاره کنیم که کشورهای عربی به‌ویژه کشورهای نفت‌خیز خلیج فارس، همواره از طریق کمک‌های مالی به فلسطینیان نقش مهمی در حمایت از آنها ایفا کرده‌اند. این کمک‌ها شامل تأمین بودجه برای بازسازی غزه، حمایت از آوارگان فلسطینی و تأمین هزینه‌های اداره خودگردان فلسطین بوده است. با این حال، برخی از منتقدان معتقدند که این کمک‌ها به جای تقویت مقاومت فلسطینیان، گاهی به‌عنوان ابزاری برای کنترل جنبش‌های مردمی و حفظ وضع موجود استفاده شده است.
اما یکی از مهمترین ابعاد مسئولیت جهان عرب در برابر مسئله فلسطین «مسئولیت در قبال وحدت فلسطینیان» است. یکی از چالش‌های اصلی در مسئله فلسطین، اختلافات داخلی میان گروه‌های فلسطینی، به ویژه میان فتح و حماس، است. جهان عرب به‌عنوان حامی مردم فلسطین، مسئولیت دارد تا در ایجاد وحدت میان این گروه‌ها نقش فعال‌تری را بازی کند. زیرا افزایش و تقویت وحدت میان گروه‌های مقاومت فلسطینی و در کل تمامی فلسطینیان می‌تواند موضع آنها را در مذاکره و مقابله با رژیم صهیونیستی تقویت کند و از تفرقه و دو دستگی که به نفع این رژیم اشغالگر و نامشروع است، جلوگیری کند.
در بعد «مسئولیت در قبال حقوق بشر و عدالت» نیز باید یادآور شویم که جهان عرب مسئولیت دارد تا از حقوق بشر فلسطینیان در برابر نقض سیستماتیک حقوقشان توسط رژیم صهیونیستی دفاع کند. این موضوع نیز شامل حمایت از حقوق آوارگان فلسطینی، مقابله با سیاست‌های تل‌آویو در زمینه شهرک‌سازی، و محکومیت خشونت علیه غیرنظامیان است. کشورهای عربی باید از طریق نهاد‌های بین‌المللی، با دیپلماسی فعال، فشار بیشتری بر رژیم صهیونیستی وارد کنند تا به اقدامات غیرقانونی و جنایات خود علیه فلسطینیان خود پایان بدهد.
اما مسئولیت جهان عرب در برابر مسئله فلسطین با چالش‌ها و محدودیت‌های قابل توجهی هم رو‌به‌رو است. با وجود مسئولیت‌های یادشده، جهان عرب با چالش‌های داخلی و خارجی متعددی مواجه و توانایی آنها را برای حمایت مفید و مؤثر از فلسطین را محدود کرده است. علاوه بر این، فشار‌های بین‌المللی و روابط با قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا، نیز موجب شده تا برخی از کشورهای عربی در مواضع خود تجدیدنظر کنند.
کشورهای عربی باید به این موضوع بسیار مهم و حساس توجه کامل داشته باشند که کوچاندن ساکنان غزه با زور یکی از خطرناکترین مظاهر ظلم جمعی است که از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا انجام می‌شود. این نقشه آمریکا، طرح سیاه و شومی است که سکوت و چشم‌پوشی در برابر آن به هیچ عنوان جایز نبوده و حتی به مصلحت این کشور‌ها هم نیست.
طرح کوچاندن فلسطینیان از سرزمین‌های مادری خود، نشان‌دهنده تلاش آمریکا و رژیم صهیونیستی برای نابودی فلسطین و حکمرانی قانون جنگل در قرن بیست و یکم است. بر همین اساس هم باید حاکمان و مردم کشورهای عربی بدانند و آگاه باشند که حمایت از کوچاندن فلسطینیان از غزه از نظر شرعی حرام و خیانت بزرگ به مسئله بزرگ و مقاوم فلسطین است. پس بر تمامی اعراب و مسلمانان جهان واجب است که با تمام توان سیاسی، اقتصادی و نظامی خود از حقوق برادران مظلوم فلسطینی خود حمایت و پشتیبانی کنند.
و در آخر، کشورهای عربی باید خوب به این موضوع توجه کنند که هرگونه همکاری با رژیم اشغالگر قدس امری کاملا اشتباه و خطرناک است؛ زیرا چشم طمع و تجاوزات رژیم صهیونیستی فقط به سرزمین فلسطین محدود نخواهد ماند و در آینده بر اساس شعار «از نهر تا بحر» نوبت به سرزمین‌های دیگر کشورهای عربی هم خواهد رسید که مورد تجاوز و اشغال دشمن صهیونیستی قرار بگیرد.
انتهای پیام/ ۱۳۴
