به گزارش دفاع‌پرس از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین «سید قاسم یعقوبی» امام جمعه نیشابور در مراسم گرامیداشت روز ملی خیام با اشاره به ارزش بی‌بدیل سرمایه‌های علمی و فرهنگی، اظهار داشت: سرمایه‌های مادی با مصرف و استفاده فرسوده، کهنه و مندرس می‌شوند و از بین می‌روند، اما سرمایه علمی و فرهنگی از جمله منابعی است که هرچه بیشتر از آن بهره‌برداری شود، تازه‌تر، عمیق‌تر، جذاب‌تر و گسترده‌تر می‌شود.
وی افزود: این حقیقت، برگرفته از کلام نورانی امیرالمومنین علی (ع) است که فرمودند، همه ظرف‌ها با پر شدن تنگ می‌شوند، مگر ظرف علم که با پر شدن گسترش می‌یابد و پایانی ندارد.
امام جمعه نیشابور در ادامه با ابراز خرسندی و افتخار نسبت به حضور گسترده مردم در مراسم بزرگداشت حکیم عمر خیام، گفت: امروز بسیار خرسند و مفتخرم از اینکه ملت بزرگ، شریف و فرهنگ‌دوست ایران، قدردان سرمایه‌های علمی و فرهنگی خویش هستند. این جمعیت پرشمار، مشتاق، باانگیزه و به‌ویژه حضور چشمگیر دختران و پسران جوان که برای ارج نهادن به مقام خیام، این سرمایه بزرگ ملی و فرهنگی به این مکان آمده‌اند، نشان‌دهنده زنده بودن روح فرهنگ و خردورزی در ملت ماست.
حجت‌الاسلام یعقوبی ادامه داد: این حضور مردمی پیام روشنی دارد؛ پیام ایستادگی ملت ایران پای فرهنگ، هویت و اصالت خود. ملت ایران همچنان پای آرمان‌های فرهنگی و تمدنی خود ایستاده است.
وی با اشاره به حضور مقامات و شخصیت‌های برجسته علمی و فرهنگی در مراسم از جمله سخنگوی محترم دولت و دیگر اساتید و خیام‌شناسان، تصریح کرد: این حضور گواهی بر جایگاه رفیع فرهنگی نیشابور و خیام است. ملت ایران با چنین پیشینه درخشان فرهنگی و چنین سرمایه‌های استوار، در مسیر تمدن‌سازی حرکت می‌کند و افق‌های نوینی را پیش روی خود می‌گشاید.
امام جمعه نیشابور با انتقاد از اظهارات برخی مقامات غربی از جمله رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، که ملت ایران را به‌اشتباه متهم به جنگ‌افروزی می‌کنند، گفت: آنان ملت ایران را نمی‌شناسند؛ ملتی که در دل خود خیام، فردوسی، سعدی، حافظ، عطار و صد‌ها چهره برجسته فرهنگی دارد. مگر در سخنان این بزرگان، نشانی از خشونت، جنگ و خونریزی دیده می‌شود؟ اینها منادیان انسانیت، اخلاق، برادری و زندگی با نشاط بوده‌اند.
حجت‌الاسلام یعقوبی تأکید کرد: ما ملتی هستیم که در طول تاریخ در راه عدالت و دفاع از مظلوم فداکاری کرده‌ایم. اگر در جایی وارد جنگی شده‌ایم، برای جلوگیری از جنگ و دفاع از ارزش‌ها بوده است. آنان که از تاریخ ما بی‌خبرند، نمی‌دانند که شعار «بنی‌آدم اعضای یک پیکرند» از سرزمین ایران برخاسته و زینت‌بخش سازمان ملل شده است. ملت ایران تاریخ‌ساز است، نه تاریخ‌سوز؛ آنان که تاریخشان مملو از استعمار، جنایت و وحشی‌گری است، حق ندارند ایران را مخرب معرفی کنند.
وی با تأکید بر جایگاه حکیم عمر خیام، بیان کرد: خیام مایه افتخار ایران است، اما باید توجه داشت که خیام تنها یک شاعر نیست، بلکه یک فیلسوف، حکیم و متفکر عمیق است.
امام جمعه نیشابور ادامه داد: کسانی که می‌خواهند خیام را بشناسند، باید اشعار او را با پشتوانه حکمت و فلسفه‌اش مطالعه کنند. خیام با اشعارش تلنگری به انسان می‌زند تا بیدار شود و دنیا را بهتر بشناسد. اشعار خیام پیام پوچی‌گرایی ندارد، بلکه دعوتی است به شناخت حقیقت، استفاده درست از دنیا، و آمادگی برای سعادت ابدی.
حجت‌الاسلام یعقوبی افزود: فلسفه خیام، برخاسته از حکمت اسلامی و پیرو مکتب بزرگانی، چون بوعلی‌سینا است. اگر به ظاهر اشعار خیام بسنده کنیم، ممکن است آن را پوچ‌بینانه تعبیر کنیم، اما با درک عمیق فلسفی، درمی‌یابیم که خیام در پی بیدارسازی فکر انسان است. آن دسته از رباعیاتی که جنبه افراطی و بی‌پشتوانه دارند، ممکن است بعد‌ها به خیام نسبت داده شده باشند. کارشناسان بر این باورند که رباعیات اصیل خیام بین سی تا هفتاد قطعه بیشتر نیست.
وی ضمن توصیه به پژوهشگران و دانشجویان برای مطالعه آثار فلسفی خیام، تصریح کرد: خیام را باید با پشتوانه فکری و حکمی‌اش شناخت و نه صرفاً از طریق اشعار منسوب.
امام جمعه نیشابور خطاب به مسئولان کشور خاطرنشان کرد: روز ملی خیام باید موجب وحدت ملی شود، وحدت ملی برای ما یک شعار زودگذر نیست، بلکه یک اصل پایدار برای حفظ هویت اسلامی و ایرانی ملت ماست.
توسعه آرامگاه خیام و تأسیس انجمن مفاخر در نیشابور ضروری است
حجت‌الاسلام یعقوبی با تأکید بر پیوند عمیق هویت ملی و دینی ملت ایران، اظهارکرد: روز عاشورا، همان‌قدر که روزی دینی و اسلامی است، یک مناسبت ملی نیز به شمار می‌رود. روز خیام نیز علاوه بر اینکه یک روز ملی است، یک روز اسلامی است. ما ایرانیان، هویت خود را در دو آینه مشاهده می‌کنیم؛ در آینه ایران و در آینه اسلام. این دو هویت مکمل یکدیگرند، نه در تقابل با هم.
وی یادآور شد: استاد شهید آیت‌الله مطهری در کتاب ارزشمند خود با عنوان خدمات متقابل اسلام و ایران به‌درستی به این نکته اشاره کرده‌اند که اسلام به ایران خدمت کرده و ایران نیز به اسلام، و این دو در یک تعامل سازنده و هم‌افزا در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. این سخنان، هشدار مهمی در برابر زمزمه‌های استعمارگرایانه‌ای است که می‌کوشند بین ملیت و دیانت ملت ایران جدایی بیندازند.
امام جمعه نیشابور با اشاره به مکان آرامگاه خیام افزود: آن‌زمان که آرامگاه خیام را از کنار امامزاده منتقل کردند و به چند قدمی آن آوردند، هدف این نبود که خیام را از اسلام جدا کنند، بلکه نشان دادند که ملت ایران دارای دو هویت همزمان ملی و دینی است، و باید به هر دو در کنار هم توجه داشت. همان‌گونه که از کنار خیام به امامزاده سلام می‌کنیم، از کنار امامزاده نیز به خیام احترام می‌گذاریم.
حجت‌الاسلام یعقوبی خطاب به نسل جوان تأکیدکرد: این پیوند و همزیستی میان دین و فرهنگ باید برای جوانان ما روشن باشد و به‌عنوان یک اصل در تربیت فرهنگی و اجتماعی آنان نهادینه شد.
وی با تأکید بر اهمیت روز‌های ملی، چون روز خیام، روز عطار و روز حدیث سلسله‌الذهب (ورود تاریخی امام رضا علیه‌السلام به نیشابور) گفت: از سه تا چهار روز ملی کشور، سه روز آن به نیشابور اختصاص دارد و این افتخاری بزرگ برای این شهر تاریخی و فرهنگی است. اما برگزاری باشکوه این مراسم‌ها مستلزم بودجه و حمایت مالی مشخص از سوی دولت است. نباید این مناسبت‌های مهم ملی را با دردسر و کمبود امکانات برگزار کرد، دولت موظف است برای این ایام بودجه ویژه‌ای تخصیص دهد.
امام جمعه نیشابور خاطرنشان کرد: خیام فقط متعلق به نیشابور یا ایران نیست، بلکه شخصیتی جهانی است. او به جهان دانش، فلسفه، نجوم، ریاضیات و ادبیات تعلق دارد. از این‌رو باید نگاه ملی و حتی بین‌المللی به مراسم بزرگداشت خیام داشت و تمام نهاد‌های فرهنگی باید در راستای تقویت این میراث گرانبها هم‌افزایی کنند.
حجت‌الاسلام یعقوبی با اشاره به وضعیت کنونی آرامگاه خیام، گفت: این باغ تاریخی که خیام در آن آرام گرفته، بیش از شصت سال قدمت دارد و امروز دیگر پاسخگوی جمعیت عظیمی که برای بزرگداشت وی حضور پیدا می‌کنند نیست. زیرساخت‌های این مکان مربوط به پنجاه یا شصت سال پیش است و نیازمند توسعه جدی و همه‌جانبه است. درختان این باغ نیز همچون انسان‌ها، در حال پیر شدن‌اند. باید طرحی نو برای این باغ اندیشید تا هم از این میراث ارزشمند حفاظت شود و هم بتواند پاسخگوی نیاز‌های فرهنگی نسل امروز و آینده باشد.
وی خواستار توجه ویژه دولت، سازمان برنامه و بودجه و وزارت میراث فرهنگی به توسعه فضای آرامگاه خیام و باغ عطار شد و افزود: این دو مکان به‌عنوان پایگاه‌های فرهنگی ملت ایران باید بازطراحی و گسترش یابند.
امام جمعه نیشابور در بخش دیگری از سخنان خود به کمبود ساختار‌های فرهنگی در شهر نیشابور اشاره کرد و گفت: نیشابور، به‌واسطه وجود مفاخر بزرگی، چون خیام، عطار، کمال‌الملک و دیگران، باید مرکز انجمن مفاخر ایران باشد. متأسفانه تاکنون در نیشابور دفتر فعالی برای انجمن مفاخر نداشته‌ایم. البته خبر‌هایی مبنی بر راه‌اندازی چنین دفتری شنیده‌ایم که جای تقدیر دارد. ولی تقاضای ما این است که نیشابور به‌عنوان مرکز دائمی انجمن مفاخر شرق کشور نیز شناخته شود تا بتواند به‌صورت مؤثر در شناسایی و الگوسازی از مفاخر علمی و فرهنگی ایفای نقش کند.
حجت‌الاسلام یعقوبی با اشاره به برنامه علمی صبح روز مراسم در دانشگاه نیشابور گفت: در آن نشست، خیام‌شناسان برجسته‌ای حضور یافتند و مطالب عمیق و ارزشمندی درباره شخصیت خیام ارائه دادند. اما این نظرات نباید فقط در دانشگاه‌ها بماند، بلکه باید به بدنه اجتماعی و عمومی نیز منتقل شود. این مسئولیت نهاد‌های فرهنگی، رسانه‌ها و انجمن‌های علمی است که چهره واقعی و حکیمانه خیام را به مردم و به‌ویژه نسل جوان معرفی کنند.
وی تصریح کرد: ما به خیام افتخار می‌کنیم، و باید تلاش کنیم که شناخت درست و علمی از او را نیز گسترش دهیم، چرا که این شناخت، مقدمه‌ای برای رشد فرهنگی ملت ایران است.
انتهای پیام/
