گروه استان‌های دفاع‌پرس- حامد عرب زاده؛ «جنگ نفتکشها» عنوانی است که شاید در گوش نسل امروز کمتر طنین انداخته باشد، اما برای آنان که در دهه ۶۰ خورشیدی در دل خلیج فارس زندگی کردند، معنایی آکنده از انفجار، دود، آژیر و مقاومت دارد؛ جنگی نانوشته، بی‌مرز، که دشمن سعی کرد با هدف قرار دادن شاهرگ اقتصادی ایران، نبرد را از میدان‌های نبرد زمینی، به دریا بکشاند.
در میانه این طوفان، جزیره خارگ، قلب تپنده صادرات نفت ایران، خود را به عنوان میدان اصلی نبردی معرفی کرد که تاریخ آن را «جنگ نفتکشها» نام نهاد.
در اواسط جنگ ایران و عراق، وقتی رژیم بعث عراق نتوانست در خاک ایران پیشروی کند، به یک استراتژی جنگی جدید روی آورد، فلج کردن اقتصاد ایران با هدف قرار دادن نفتکشها و زیرساخت‌های صادراتی نفت. این استراتژی از سال ۱۳۶۳ وارد فاز علنی شد.
جزیره خارگ که در آن سال‌ها بیش از ۹۰ درصد صادرات نفت خام ایران از آن صورت می‌گرفت، به اصلی‌ترین هدف حملات هوایی و دریایی عراق تبدیل شد.
اولین حملات هوایی به خارگ از پایگاه‌های هوایی عراق انجام شد؛ جنگنده‌های میراژ و سوخو با عبور از لایه‌های پدافند هوایی، مستقیماً تأسیسات بارگیری نفت، اسکله‌های صادراتی و نفتکشهای منتظر بارگیری را هدف قرار می‌دادند.
در این دوران، هر بشکه نفتی که از خارگ صادر می‌شد، با هزینه‌ای به قیمت جان و خون همراه بود. به تعداد روزهای جنگ، مخازن و اسکله‌های خارگ هدف قرار گرفتند. تجهیزات بارگیری، لوله‌های انتقال، مخازن نفت، و حتی سیستم‌های برقی و ارتباطی با دقت بمباران شدند.
مردم مقاوم و شریف خارگ، کارکنان عملیات، مهندسان، دریانوردان، و نیروهای نظامی و پشتیبانی، با وجود خطر دائمی، جزیره را ترک نکردند. شب‌ها عملیات تعمیر لوله‌ها انجام می‌شد. روزها بارگیری با احتیاط و سرعت پیش می‌رفت. هر تانکر نفتی که از خارگ خارج می‌شد، نماد پیروزی اقتصاد بر تهدید نظامی بود.
در طول سال‌های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۷، بیش از ۲۵۰ نفتکش ایرانی و خارجی در آب‌های خلیج فارس هدف حمله قرار گرفتند. عراق با پشتیبانی اطلاعاتی آمریکا و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، نفتکش‌هایی را که مقصد یا مبدأشان خارگ بود، با موشک‌های اگزوسه و بمب‌های خوشه‌ای منهدم می‌کرد.
نفتکشها به‌جای اسکورت‌های نظامی، با امید و دعای مردم راهی می‌شدند. صدها خدمه، ملوان، و مهندس کشته یا مجروح شدند، اما صادرات قطع نشد.
آمارها نشان می‌دهد نرخ صادرات نفت ایران حتی در اوج جنگ نفتکشها به طور کامل متوقف نشد و این یعنی موفقیت یک استراتژی مقاومتی که ریشه در خارگ داشت.
حفاظت از خطوط صادرات نفت در شرایط جنگی، کاری بس دشوار و پیچیده است که نیازمند هماهنگی دقیق میان نیروهای نظامی، کارکنان صنعت نفت و سازمان‌های امنیتی است.
دشمن با برنامه‌ریزی دقیق، نفتکشهای ایرانی را در مسیرهای آبی هدف قرار داد تا صادرات نفت را فلج کند. اما مدیریت و مقاومت خارگ موجب شد تا این حملات نتوانند تأثیر ماندگاری بر روند صادرات داشته باشند.
جنگ نفتکشها نشان داد که امنیت انرژی فراتر از حوزه نظامی است و به معادله‌ای اقتصادی و سیاسی تبدیل می‌شود که مدیریت یکپارچه و مستمر می‌طلبد. در این زمینه، جزیره خارگ با تمام محدودیت‌ها و فشارها توانست شاهرگ اقتصادی ایران را زنده نگه دارد.
مقاومت کارکنان نفت، تعمیر سریع تأسیسات آسیب‌دیده، مدیریت بحران و همکاری مستمر میان نیروهای دریایی، مرزبانی و بخش‌های فنی پالایشگاه خارگ، نمونه‌ای از ایثار و همبستگی ملی بود که اجازه نداد صادرات نفت قطع شود.
انتهای پیام/
