خیمه‌سوزان عصر عاشورا، قدیمی‌ترین آیین نمایشی محرم در فارس

در سراسر ایران آیین‌های عزاداری مختلفی به شیوه‌های گوناگون برگزار می‌شود که یادگار ارادت شیعیان به اهلبیت ( ع) است و آیین خیمه سوزان در شهرهای استان فارس از جمله آباده و جهرم در عصر عاشورا برگزار می شود.
کد خبر: ۷۶۰۵۶۸
تاریخ انتشار: ۱۵ تير ۱۴۰۴ - ۲۳:۲۱ - 06July 2025

به گزارش دفاع‌پرس از فارس، شاید بیشترین و متنوع‌ترین این آیین‌نامه‌ها متعلق به عزاداری سومین امام شیعیان و اصحاب باوفایش است که در سال ۶۱ هجری قمری در کربلا به شهادت رسیدند.

خیمه‌سوزان عصر عاشورا ؛ قدیمی‌ترین آیین نمایشی محرم در شهرهای فارس

آیین سنتی خیمه سوزان یکی از قدیمی‌ترین سنن عزاداری به جا مانده از گذشته در جهرم و آباده است.
 
خیمه‌سوزان با نام «التشابیه و حرق الخیام» یکی از قدیمی‌ترین مراسم‌های عزاداری در ماه محرم به‌شمار رفته است و قدمت آن را به دوره آل‌بویه نسبت داده‌اند.
 
در این مراسم، خیمه‌های سبز، سیاه و سفید که در روز اول محرم برافراشته شده، در روز دهم محرم به‌صورت نمادین، آتش زده می‌شود تا یادآور به آتش کشیده شدن خیمه‌های امام حسین در عصر روز عاشورا باشد.
 
این آیین امروزه در شهر‌های مختلفی برگزار می‌شود و براساس گزارش‌ها، شیعیان ایران، هند و عراق عموماً با این مراسم، دهه عزاداری محرم را به پایان می‌رسانند.
 
به عقیده بلوکباشی، پژوهشگر علوم اجتماعی، وقوع اتفاقاتی، چون سوزاندن خیمه امام حسین (ع) و اصحابش توسط سپاهیان ابن‌زیاد، در شکل‌گیری فرهنگ عاشورایی شیعی نقش کلیدی و مهم داشته‌است.
 
در این آیین در جهرم و آباده، خیمه‌هایی به نماد خیمه امام حسین و اهل بیت و یارانش با تشریفاتی تمام برپا می‌شد، گفت‌و‌گو‌هایی نیز بین اشقیاخوانان و اولیاخوان در می‌گرفت و سپس افرادی نمادین به نقش عمربن سعد و شمر با لباس سرخ سوار بر اسب، زنان و فرزندان اهل بیت را که ملبس به لباس‌های سبز و سیاه بودند، دنبال می‌کردند و پس از بیرون کشیدن لباس و زیورآلات آنان، خیمه‌های امام حسین (ع) و اهل بیت و یارانش را به آتش می‌کشیدند و زنان و کودکان اهل بیت را به ایران می‌بردند.
 
آیین خیمه‌سوزان در قدیم و پیش از انقلاب در محله‌ی صحرا در جوار امامزاده اسماعیل (ع) در قسمتی به نام «سَرِ سَد» در خیابان فردوسی امروزی برگزار می‌شد.
 
پس از انقلاب آیین سنتی 'خیمه‌سوزان' در عصر روز عاشورا و با حضور گسترده مردم نخست در محوطه‌ای قبرآقا و بعدتر در محوطه‌ی پارک کوهسار جهرم برگزار می‌شد، اما از سال ۱۴۰۴ به چهارراه بهارستان منتقل شد.
 
در این آیین که وقایع عصر عاشورا را به نمایش می‌گذارد، حمله‌ی عمر بن سعد و ابن‌زیاد به خیمه‌های خاندان سیدالشهدا (ع)، ظلم و ستیز سپاه کفر به لشکر امام حسین (ع) در جریان واقعه‌ی عاشورا و برخورد با اسیران این واقعه، به ویژه حضرت زینب (س) بازسازی می‌شود.
 
این آیین هر سال با گرامیداشت ۱۳شهید عصر عاشورای جهرم نیز همراه است، شهدایی که میانگین سنی آنها به بیش از ۱۷سال نمی‌رسید و در عصر عاشورای سال ۱۳۶۲ در جنگل‌های میاندوآب آذربایجان غربی به وسیله منافقین دستگیر و در اوج مظلومیت به شهادت رسیدند.
 
انتهای پیام/
نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار