اختلاف دولت و نهاد مذهب در ارمنستان از اواخر ماه گذشته تشدید شد؛ زمانی که ناقوس‌های کلیسای مرکزی برای اعتراض به بازداشت یک روحانی ارشد به صدا درآمد؛ اتفاقی که تا پیش از این صرفا در مواردی استثنایی و مهم مانند تهاجم به کشور رخ می‌داد.
پاشینیان، روحانی مذکور را بخشی از «الیگارشی روحانیت جنایتکار» نامیده و قصد داشت وی را به اتهام برنامه‌ریزی برای کودتا بازداشت کند. نخست وزیر ارمنستان تاکید کرده بود که رهبر کلیسای این کشور «کارگین دوم» سازماندهی کودتا علیه وی را بر عهده دارد.
در حالی که ارمنستان یک کشور به شدت مذهبی به شمار می‌رود، ناظران می‌گویند این درگیری را نباید به عنوان تقابل میان مقامات سکولار و نهاد کلیسا تحلیل کرد چرا که این درگیری بیشتر جنبه‌ی شخصی دارد.
نهاد کلیسا در ارمنستان مدعی است که هویت ارمنی را در زمان حاکمیت ایرانیان، بیزانسی‌ها، اعراب، مغول‌ها، ترک‌ها و روس‌ها حفظ کرده و حمله به کلیسا در حکم حمله به تمام شهروندان این کشور است.
بحران سیاسی در ارمنستان در جنگ ۴۴ روزه با آذربایجان ریشه دارد. در اوایل دهه ۱۹۹۰ بخش کوهستانی قره‌باغ با اکثریت ارمنی، در جنگی خونین جدا شد و یک میلیون نفر آواره شدند. ارمنی‌های قره‌باغ، از طریق اتحاد با کلیسا، دو رئیس‌جمهور را معرفی و به مدت ۲۰ سال بر ارمنستان حکومت کردند، اما به فساد، خویشاوندسالاری و سوءاستفاده از کمک‌های مالی ارمنی‌های مقیم در فرانسه، آمریکا و روسیه نیز متهم شدند.
در سال ۲۰۱۸، نیکول پاشینیان، قانون‌گذار سابق و روزنامه‌نگار محبوب، اعتراضات عظیمی را رهبری و «قبیله قره‌باغ» را سرنگون کرد. او با حمایت بیش از ۸۰ درصد مردم به نخست‌وزیری رسید. برخی معترضان در آن زمان به کلیسای «سنت اچمیادزین» رفتند و کناره‌گیری کارگین را که غرق در زندگی اشرافی است، خواستار شدند.
دو سال بعد، ارمنستان در جنگ ۴۴ روزه قره‌باغ را از دست داد. در حالی که کارگین، پاشینیان را مقصر شکست معرفی کرد، ناظران معتقد بودند که مسئولیت شکست با دولت‌های قبلی ارمنستان است. کارگین ۷۳ ساله که در سال ۱۹۷۰ به جمع روحانیون پیوست، در اتریش، آلمان و مسکو الهیات خوانده و در سال ۱۹۹۹ به ریاست کلیسا رسید.
پاشینیان در پاسخ ادعا کرد که کارگین عهد تجرد را زیر پا گذاشته و صاحب فرزندی نامشروع است و به همین خاطر باید استعفا کند. وی خاطرنشان کرد: «اگر کارگین این موضوع را تکذیب کند، من آن را اثبات خواهم کرد.» پاشینیان اگرچه جزئیات بیشتری ارائه نداد، اما رسانه‌های ارمنی کشف کردند که دختر کارگین، پزشکی در ایروان است.
کارگین اگرچه به این ادعا پاسخ نداد، اما پاشینیان را به تفرقه‌افکنی بین ارمنی‌ها متهم کرد. وی طی مراسمی در سنت اچمیادزین گفت: «کمپینی که بر ضد روحانیت توسط مقامات دولتی راه‌اندازی شده، تهدیدی جدی برای وحدت ملی، ثبات داخلی و ضربه‌ای مستقیم به استقلال ارمنستان است.»
در ادامه یک کشیش عالی رتبه، پاشینیان را «یهودا» نامید و ادعا کرد که او ختنه شده است. پاشینیان در پاسخ پیشنهاد داد که در حضور کارگین خود را عریان کند.
دو هفته قبل ده‌ها مامور اطلاعاتی به کنفرانسی که در یکی از ساختمان‌های قدیمی سنت اچمیادزین برگزار می‌شد، یورش بردند تا اسقف «میکائیل آجاپاخیان» را بازداشت کنند. اما کشیش‌هایی که با صدای ناقوس فراخوان شده بودند، با آنها مقابله و این حادثه را با قتل یک روحانی ارشد در سال ۱۹۳۸ توسط نیرو‌های سرکوب‌گر شوروی مقایسه کردند.
ساعاتی بعد، اسقف آجاپاخیان داوطلبانه برای بازجویی خود را تحویل داد. او به همراه ۱۴ نفر دیگر به مدت دو ماه در بازداشت به سر برد.
دولت ارمنستان مدعی است که کودتای مورد حمایت کلیسا قرار بوده هم‌زمان با روز استقلال ارمنستان انجام شود. در جریان سرکوب کودتا، «ساموئل کاراپتیان»، غول صنعت ساختمان که ثروت ۳.۶ میلیارد دلاری خود را در روسیه به دست آورده و مالک بزرگترین شرکت تولید برق در ارمنستان است، بازداشت شد. به نظر می‌رسد که بازداشت‌های سیاسی در ارمنستان با هدف جلوگیری از هرگونه دخالت احتمالی روسیه در انتخابات پارلمانی سال آینده انجام می‌شود.
با وجود اینکه محبوبیت فعلی پاشینیان زیر ۲۰ درصد است، حزب او از شانس بالایی برای پیروزی در انتخابات سال آینده برخوردار است. احزاب مخالف ارمنستان یا حامی دو رئیس‌جمهور سابق از «قبیله قره‌باغ» هستند و همین دلیل با بحران بی‌اعتمادی مردم دست و پنجه نرم می‌کنند یا آن‌قدر کوچک و پراکنده‌اند که نمی‌توانند ائتلاف‌های بزرگی تشکیل دهند. حزب پاشینیان احتمالاً باز هم پیروز خواهد شد، اما نه به دلیل مشروعیت مردمی، بلکه به این دلیل که در نگاه مردم، مخالفان آنها منفورتر به نظر می‌رسند.
انتهای پیام/944
