زندان بدنام سیلیوری؛ نماد اقتدارگرایی در ترکیه

در سال ۲۰۰۲ که رجب طیب اردوغان به قدرت رسید، ترکیه حدود ۶۰ هزار زندانی داشت؛ این رقم اکنون اکنون بالغ بر ۳۵۰ هزار نفر است.
کد خبر: ۷۶۳۵۹۹
تاریخ انتشار: ۲۹ تير ۱۴۰۴ - ۰۷:۵۶ - 20July 2025

به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع‌پرس، زندان سیلیوری در ماه‌های اخیر میزبان «اکرم امام‌اوغلو» شهردار محبوب استانبول و رقیب رجب طیب اردوغان است که به اتهام واهی توهین و تهدید مقام‌های دولتی به بیست ماه حبس محکوم شده است. «سیلیوری» که تا بخش غربی استانبول یک ساعت فاصله دارد، زمانی فقط یک شهر توریستی بود و به خاطر اسطوخودوس جادویی، کیفیت کم‌نظیر لبنیات و خانه‌های ییلاقی‌اش در امتداد دریای مرمر شهرت داشت. اما اکنون برای اکثر مردم ترکیه، سیلیوری معنای متفاوتی دارد: اینجا دیگر نه یک شهر معمولی، بلکه سمبل اقتدارگرایی در ترکیه است.

زندان بدنام سیلیوری؛ نماد اقتدارگرایی در ترکیه

زندان سلیوری از سال ۲۰۰۸ فعالیت رسمی خود را با پوشش گسترده رسانه‌ای آغاز کرد و شامل ۹ اندرزگاه مستقل در مساحتی نزدیک به یک میلیون متر مربع و با ظرفیت اسمی ۱۱ هزار نفر است. برای کارکنان زندان، امکاناتی، چون ۵۰۰ واحد آپارتمان، یک مسجد، مرکز خرید، رستوران و یک مدرسه در مقطع دبستان در نظر گرفته شده است. 

سیلیوری در ابتدا قرار بود جایگزین زندان‌های قدیمی و فرسوده ترکیه شود. در هنگام تاسیس، رسانه‌های دولتی ترکیه با هیجان اعلام می‌کردند که سلول‌های این زندان مجهز به تلویزیون و رادیو است و بیش از ۲ هزار دوربین مداربسته امنیت زندانیان را تامین می‌کند و آنها به امکانات رفاهی، چون سالن ورزشی سرپوشیده و دو زمین فوتبال روباز دسترسی دارند.

در سال‌های اولیه حکمرانی اردوغان که ترکیه به‌سرعت در حال مدرن‌سازی بود، زندان سیلیوری به سمبل امیدواری برای احیاء دموکراسی در ترکیه تبدیل شد. در ادامه سیلیوری بخش مهمی از تحولات سیاسی و امنیتی معاصر ترکیه را میزبانی کرد. بسیاری از نخبگان سیاسی سکولار، ژنرال‌ها، رؤسای پلیس، روزنامه‌نگاران و وکلا که متهم به تلاش برای سرنگونی دولت اردوغان بودند، به جای دادگاه‌های عادی در یکی از سالن‌های ورزشی زندان سیلیوری محاکمه شدند. 

اما در ادامه برای بسیاری از ناظران، سیلیوری به صحنه تسویه‌حساب تاریخی با گذشته ترکیه و تحقیر نظامیان سکولار تبدیل شد؛ مخصوصا پس از آن که کیفرخواست‌های متهمان با غلط‌های فاحش و مداخلات غیرحقوقی مورد توجه قرار گرفت. انجام محاکمات سوری در زندان سیلیوری به ناظران نشان‌داد که این مکان مهملی برای سرکوب منتقدان و مخالفان اردوغان است.

این روند در دهه دوم حضور اردوغان در قدرت شتاب گرفت؛ دوره‌ای که با کودتای نافرجام «فتح‌الله گولن»، اعلام وضعیت اضطراری و تصویب قانون اساسی جدید شناخته می‌شود. با آغاز سرکوب گسترده روزنامه‌نگاران، وکلا، سیاستمداران و ده‌ها هزار شهروند عادی، صدور احکام سنگین قضایی برای جرایم عادی و غیرامنیتی نیز افزایشی چشمگیر را شاهد بود و افزایش شدید جمعیت زندانیان در ترکیه را به دنبال داشت.

در سال ۲۰۰۲ که اردوغان به قدرت رسید، ترکیه حدود ۶۰ هزار زندانی داشت؛ این رقم اکنون اکنون به بیش از ۳۵۰ هزار نفر می‌رسد. بر اساس گزارش اتحادیه اروپا تعداد زندانیان ترکیه برابر مجموع زندانیان ۴۵ کشور دیگر است. سیلیوری که برای نگهداری ۱۱ هزار زندانی ساخته شده بود، اکنون ۲۲ هزار نفر را در خود جای داده و به یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های جهان تبدیل شده است.

«احمد آلتان» که پس از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ زندانی شده بود، در یاداشتی خاطرنشان کرد که گهگاه در بهار، پرندگان هنگام عبور از آسمان سیلیوری گل‌هایی را به درون حیاط زندان می‌انداختند. او یک‌بار گلی را در بطری پلاستیکی جاسازی کرد تا سلولش را با آن تزئین کند، اما ماموران خشمگین، روز بعد آن را کشف کردند و از بین بردند.

وکلا، نگهبانان، زندانیان سابق و خانواده‌های‌شان همگی از اختناق و فشار سیستماتیک حاکم بر فضای زندان سخن می‌گویند. اتاق‌هایی که دو برابر ظرفیت زندانیان را در خود جای داده، وعده‌های غذایی که نصف شده، تشک‌هایی که باید به نوبت استفاده شود و ضرب و شتم مکرر و تحقیر زندانیان مواردی است که به رغم شهادت شاهدان با انکار و تکذیب مسئولان سیلیوری روبه‌رو می‌شود.

زندان بدنام سیلیوری؛ نماد اقتدارگرایی در ترکیه

با این حال زندانی برجسته‌ای، چون اکرم امام‌اوغلو شرایط متفاوتی دارد و در واحد مخصوص زندانیان سیاسی نگهداری می‌شود؛ جایی که خبری از بدرفتاری‌های معمول نیست. در عوض، شکنجه‌ی اصلی همان فرآیند قضایی ترکیه است؛ یعنی بازداشت بلند مدت و روند قضایی که ممکن است سال‌ها طول بکشد و در نهایت محاکمه تشریفاتی توسط قضات و دادستان‌هایی که تحت فشار سیاسی قرار دارند و فاقد استقلال هستند.

زندان بدنام سیلیوری امروز نمادی از اشتهای اردوغان برای بقاء در قدرت است. هنگامی که کسی انتقاد سیاسی را مطرح یا از خطوط قرمز عبور می‌کند، در فرهنگ عامیانه مردم ترکیه از یک ضرب‌المثل معروف به‌عنوان هشدار استفاده می‌شود؛ «سیلیوری سرد است!»

انتهای پیام/ 944

نظر شما
پربیننده ها
آخرین اخبار